Tờ Business Insider (Mỹ) đưa tin, trong một tuyên bố hôm 26/11, Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết họ đang điều tra các sự cố "kích hoạt bất thường" của những quả đạn cối trong ba tuần qua.
Các quan chức quốc phòng Ukraine không cho biết cụ thể số lượng đạn cối bị lỗi, nhưng truyền thông nước này đưa tin rằng 100.000 quả đạn cối sẽ được thu hồi.
Các quả đạn 120mm — loại đạn pháo hạng nhẹ mà quân đội Ukraine thường sử dụng trong súng cối — lần đầu tiên được trang censor.net của Ukraine đưa tin rằng bị lỗi vào đầu tháng 11.
Trang tin này đã đăng một đoạn video dường như cho thấy một người lính Ukraine phàn nàn rằng các quả đạn thường không nổ và thỉnh thoảng bay rồi rơi cách súng cối của họ chỉ một khoảng cách ngắn. Theo ước tính của người lính này, chỉ có khoảng 1/10 số đạn cối có thể bắn ra và phát nổ hiệu quả.
(Video được chia sẻ trên mạng cho thấy đạn sau khi bắn ra đã rơi ngay gần súng cối. Nguồn: Times of India)
Kênh truyền hình TSN (Ukraine) cũng đưa tin hôm 25/11 rằng một số binh sĩ Ukraine cho biết đạn sẽ bị kẹt trong nòng súng cối và đơn vị của họ thường nhận được đạn cối có thuốc súng bị ướt (chất nổ dùng để đẩy đạn ra khỏi nòng súng).
Nhà báo Ukraine Yuriy Butusov - người điều hành trang censor.net - đã đăng một video trên kênh YouTube cá nhân hôm 25/11, cho biết rằng một viên chỉ huy đã tiết lộ với kênh của ông rằng một số lữ đoàn Ukraine đã được lệnh loại bỏ 100.000 quả đạn cối khỏi tiền tuyến.
Kênh truyền hình TSN và nhà báo Nikolov đều đưa tin giống nhau về số lượng đạn cối cần thu hồi. Nikolov cho biết rằng những quả đạn cối này có giá trị sử dụng trong khoảng 6 tháng.
Truyền thông Ukraine cũng cho biết những quả đạn cối được sản xuất trong nước bởi nhà sản xuất đạn dược Ukroboronprom thuộc sở hữu của nhà nước Ukraine.
Hồi tháng 2/2023, Ukroboronprom cho biết họ đã hợp tác với một thành viên NATO để sản xuất đạn cối 120mm, nhưng không tiết lộ tên quốc gia đối tác.
Theo Business Insider, không rõ liệu những quả đạn cối bị lỗi có phải đến từ liên doanh này hay không.
Trong tuyên bố hôm 26/11, Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết họ đang xem xét nguyên nhân gây ra lỗi, bao gồm "thuốc súng chất lượng thấp hoặc vi phạm quy định bảo quản đạn dược".
Bộ này cũng cho biết họ sẽ thay thế những quả đạn cối bị lỗi bằng đạn nhập khẩu, nhưng không nêu chi tiết.
Thành viên Ủy ban Quốc phòng của Quốc hội Ukraine Fedir Venislavskyi trả lời phỏng vấn kênh truyền hình công cộng Suspilne (Ukraine) rằng đạn cối có thể bị ảnh hưởng bởi thời tiết lạnh và ẩm ướt gần đây.
"Trong thời tiết khô ráo, những quả đạn này không bị hỏng", Venislavskyi nói.
Một quan chức quốc phòng Ukraine giấu tên cũng nói với Suspilne rằng các vấn đề về đạn dược chỉ giới hạn ở một lô đạn cối duy nhất trong số nhiều lô đã được nhà sản xuất cung cấp.
Business Insider đưa tin, Ukraine đã tập trung mạnh vào việc sản xuất đạn dược của riêng mình sau khi quân đội nước này bị thiếu đạn trong nhiều tháng trong thời gian Quốc hội Mỹ chặn viện trợ cho Kyiv vào đầu năm nay.
Trên toàn cầu, các đồng minh của Ukraine cũng đang phải vật lộn để nhanh chóng mở rộng quy mô sản xuất đạn dược.
Vào ngày 19/11, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết các nhà máy trong nước đã sản xuất được 2,5 triệu quả đạn pháo và đạn cối chỉ riêng trong năm 2024.
Theo Business Insider, số lượng đạn đặc biệt quan trọng đối với Ukraine, khi phải đối mặt với thế tiến công dữ dội ở miền đông của quân Nga - vốn dựa vào sự áp đảo về lực lượng, thiết bị và đạn dược để phá vỡ tiền tuyến.
Trong khi đó, việc thu hồi đạn cối đã làm dấy lên những câu hỏi tại Ukraine về việc kiểm soát chất lượng và quy trình mua sắm của Kyiv, khi truyền thông địa phương gọi sự cố này là "vụ bê bối" về "hàng hóa chất lượng thấp".
Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết một cuộc điều tra hình sự đã được tiến hành đối với vụ việc đạn cối 120mm bị lỗi, nhưng nói thêm rằng họ sẽ không tiết lộ chi tiết do thông tin quân sự nhạy cảm.
Theo Business Insider, vào năm ngoái, Ukraine đã bị ảnh hưởng bởi hai vụ bê bối mua sắm lớn khi các quan chức quốc phòng nước này bị cáo buộc chi trả quá nhiều cho thực phẩm và áo khoác mùa đông chất lượng thấp.
Hữu Hiển
