Những ngày gần đây, cộng đồng phụ huynh tại TP.HCM xôn xao trước hình ảnh một phiếu thu tiền học của khối 10 được chia sẻ trên mạng xã hội. Điều khiến nhiều người bất ngờ không nằm ở thiết kế hay hình thức văn bản, mà ở con số tổng thu: chỉ 53.000 đồng/tháng, tương đương giá một ly trà sữa. Trong bối cảnh chi phí học tập ngày càng khiến nhiều gia đình áp lực, con số ấy trở thành kéo theo "cơn mưa" lời khen dành cho cách làm minh bạch, tinh tế của nhà trường.
Theo nội dung được chia sẻ, khoản thu cố định trong tháng chỉ bao gồm tiền điện sử dụng máy lạnh và tiền nước uống. Ngoài hai khoản này, không có thêm bất kỳ loại phí bắt buộc nào khác. Tổng cộng, mỗi học sinh chỉ đóng hơn năm chục nghìn đồng cho cả tháng học. Điều khiến nhiều phụ huynh bày tỏ sự đồng tình không chỉ là mức thu thấp, mà còn ở cách nhà trường tách bạch rất rõ ràng giữa phần bắt buộc và phần tự nguyện.
Cụ thể, các môn học ngoài chương trình chính khóa như ngoại ngữ thứ hai, kỹ năng sống, STEM, hay các lớp bổ trợ được liệt kê riêng thành từng dòng, kèm mức phí cụ thể. Học sinh nào có nhu cầu thì đăng ký, lớp sẽ được nhà trường sắp xếp theo nhóm học sinh tham gia. Học sinh không đăng ký hoàn toàn không phải đóng tiền và cũng không bị ảnh hưởng đến thời khóa biểu chính khóa.
Chính chi tiết này đã nhận được nhiều lời khen ngợi từ phụ huynh – không phải vì số tiền nhiều hay ít, mà vì sự tôn trọng quyền lựa chọn. Một phụ huynh chia sẻ rằng điều họ trân trọng nhất là cảm giác không bị đặt trong "thế đã rồi". Con thích học thì đăng ký, gia đình đủ điều kiện thì tham gia, còn không thì không ai bị tạo áp lực hay cảm giác "con mình bị đứng ngoài".
Trên thực tế, dù các môn học liên kết hay kỹ năng sống vẫn được gọi là "tự chọn" trong quy định, nhưng tại nhiều trường khác, phụ huynh lại rơi vào tình huống khó từ chối. Bởi lịch học các môn này thường bị xếp đan xen vào thời khóa biểu chung, khiến việc không đăng ký đồng nghĩa với việc học sinh phải ngồi chơi trong lớp, chuyển sang phòng khác, hoặc ở tình trạng "lạc nhịp" với các bạn. Lâu dần, sự "tự chọn" trở thành một dạng bắt buộc ngầm, khiến không ít gia đình dù chật vật tài chính vẫn phải cố gắng theo để con không bị thiệt thòi.
Từ câu chuyện bảng thu hơn năm chục nghìn đồng, nhiều phụ huynh cho rằng điều đáng học hỏi không nằm ở việc thu ít, mà ở tư duy tổ chức. Nếu các môn liên kết được gom thành tiết riêng thì những học sinh không tham gia hoàn toàn có thể nghỉ học buổi đó mà không bị ảnh hưởng đến chương trình chính. Cách làm này không chỉ giảm gánh nặng tài chính cho gia đình không đăng ký, mà còn giúp việc dạy học trở nên rõ ràng, sòng phẳng và đúng nghĩa tự nguyện.
Không ít phụ huynh cũng chia sẻ rằng trường con họ theo học hiện nay đang áp dụng mô hình tương tự. Nhờ vậy, mỗi gia đình có thể linh hoạt cân đối tài chính mà vẫn đảm bảo con được học tập trong môi trường ổn định.
Từ một phiếu thu nhỏ, câu chuyện mở ra bức tranh rộng hơn về áp lực chi phí học đường. Khi học phí, bán trú, ngoại khóa, kỹ năng mềm, ngoại ngữ, công nghệ… đều cộng dồn vào mỗi tháng, không ít gia đình phải gồng gánh hàng triệu đồng cho một học sinh phổ thông. Trong bối cảnh ấy, một cách làm minh bạch, tôn trọng lựa chọn và không "nén" phụ huynh vào thế bắt buộc trở nên vô cùng đáng quý.
Một tờ phiếu thu chỉ hơn 50.000 đồng có thể không làm thay đổi bức tranh chung của giáo dục đô thị, nhưng lại gợi lên một điều quan trọng: trong quản lý giáo dục, đôi khi sự tinh tế không nằm ở những chính sách vĩ mô, mà bắt đầu từ những chi tiết rất nhỏ: cách thu tiền, cách xếp lịch, và cách tôn trọng lựa chọn của từng gia đình. Và chính những chi tiết nhỏ ấy lại tạo nên niềm tin lớn giữa nhà trường và phụ huynh.
Hiểu Đan
