Ốc hương, với mùi thơm hấp dẫn và giá trị dinh dưỡng dồi dào, đang trở thành “ngôi sao” của ngành thủy sản Việt Nam. Đây là mặt hàng thủy hải sản chiến lược của Việt Nam, đặc biệt tại thị trường Trung Quốc - đối tác tiêu thụ nhuyễn thể lớn nhất.
Theo báo cáo của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, trong quý 1/2025, giá trị xuất khẩu nhuyễn thể có vỏ của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc đạt 23 triệu USD. Trong đó, ốc hương sống chiếm áp đảo với gần 16 triệu USD, khẳng định sức hút vượt trội.
Sức hút ốc hương tại Trung Quốc đến từ chất lượng vượt trội, giá cả cạnh tranh, và sự khan hiếm nguồn cung nội địa. Vị trí địa lý tiếp giáp, với các tuyến vận chuyển qua cửa khẩu đường bộ và cảng biển, giúp Việt Nam giảm chi phí logistics, đảm bảo độ tươi ngon.
Nữ hoàng của các loài ốc
Theo đó, ốc hương, thuộc họ Babyloniidae, là loài nhuyễn thể chân bụng sinh sống ở vùng biển nhiệt đới, độ sâu 5-20m, tại các khu vực như Nha Trang, Phú Quốc, và Vũng Tàu. Loài ốc này yêu cầu môi trường nước sạch, độ mặn 25-35 phần nghìn, đáy cát pha bùn, khiến nuôi trồng đòi hỏi kỹ thuật cao. Vỏ ốc xoắn, màu vàng ngà điểm hoa văn nâu tím, dài tối đa 10 cm, nặng khoảng 60 gram.
Điểm nổi bật của ốc hương là mùi thơm tự nhiên, như lá dứa, hoa ngâu, hoặc chút cay nồng của riềng, ngay cả khi còn sống. Khi chế biến, dù luộc, hấp sả, nướng phô mai, hay xào bơ tỏi, ốc vẫn tỏa hương quyến rũ. Thịt ốc giòn, dai, ngọt thanh, không bở, mang lại trải nghiệm ẩm thực độc đáo. Vì thế loại hải sản này còn được ví là nữ hoàng của các loại ốc. Loài này ăn mùn bã, xác nghêu, sò, tôm, cua, tiêu thụ khoảng 12% trọng lượng cơ thể mỗi ngày, góp phần tạo nên chất lượng thịt đặc trưng.
Giàu dinh dưỡng, đại bổ
Không chỉ là nguyên liệu chế biến các món ăn thơm ngon, ốc hương còn cung cấp nguồn dinh dưỡng quý giá cho người sử dụng. Theo đó, ốc hương giàu protein, canxi, sắt, vitamin (B12, A, C, B2, PP), và axit béo Omega-3, không chứa cholesterol.
Trong đó, protein hỗ trợ cơ bắp, canxi tăng cường xương, sắt ngăn thiếu máu, còn Omega-3 tốt cho tim mạch và não bộ. Vitamin B12 cải thiện thần kinh, vitamin A và C chống lão hóa, tăng miễn dịch.
Tuy nhiên, trước khi sử dụng, bạn cần làm sạch kỹ để loại bỏ ký sinh trùng như sán lá. Nên ngâm ốc với nước vo gạo, muối, hoặc ớt, luộc chín kỹ (4-5 phút). Tránh kết hợp với bia do bia sẽ làm cản trở quá trình bài tiết chất đạm dư thừa ra khỏi cơ thể. Điều này sẽ gây tiềm ẩn nhiều nguy cơ bị bệnh về gout hay quá trình vận chuyển máu trong cơ thể bị ảnh hưởng, có thể tắc nghẽn động mạch.
Với kim ngạch xuất khẩu ấn tượng, đặc điểm độc đáo, ngành nuôi trồng ốc hương tại Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn. Có điều kiện tự nhiên thuận lợi tại các vùng biển miền Trung và Nam Bộ, Việt Nam có thể gia tăng sản lượng ốc hương chất lượng cao, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu khắt khe của các thị trường khó tính.
Tuy nhiên, ngành này đối mặt với thách thức: ô nhiễm nước biển, biến đổi khí hậu làm thay đổi độ mặn và nhiệt độ, cùng chi phí đầu tư ban đầu cao. Yêu cầu về an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc từ thị trường quốc tế đòi hỏi cải tiến quản lý chất lượng.
Từ món ăn thượng hạng trên bàn tiệc đến mặt hàng xuất khẩu chiến lược, ốc hương không chỉ là niềm tự hào của ngư dân mà còn là động lực thúc đẩy kinh tế biển. Để khai thác bền vững tiềm năng này, Việt Nam cần đầu tư vào công nghệ nuôi trồng, nâng cao chất lượng, và mở rộng thị trường, từ đó tiếp tục đưa “nữ hoàng ốc” vươn xa trên trường quốc tế.
Đinh Anh (Tổng hợp)
