Hạch là một tổ chức lympho nằm ở nhiều vị trí trong cơ thể, có thể nằm sâu trong ổ bụng, trung thất hoặc ở các vị trí ngoại vi có thể sờ thấy như cổ, nách, bẹn... Khi hạch nổi và sưng, điều này có thể cảnh báo sự bất thường trong cơ thể.
Theo ThS.BSNT Trương Quốc Thanh - Phó Giám đốc Trung tâm Giải phẫu bệnh, Bệnh viện Đa khoa Medlatec - chức năng của hệ thống hạch bạch huyết trong cơ thể đóng vai trò quan trọng đối với hoạt động của hệ miễn dịch, giúp cơ thể phát hiện và tiêu diệt các tác nhân lạ xâm nhập, đồng thời sản xuất kháng thể đưa vào hệ tuần hoàn.
Hạch bạch huyết sưng to có thể cảnh báo tình trạng nhiễm trùng hoặc nguy cơ mắc các bệnh ác tính. Do vậy, không nên chủ quan khi xảy ra hiện tượng nổi hạch, đặc biệt là hạch nổi lên trong một thời gian dài mà không rõ nguyên nhân.
Cần đi khám khi nổi hạch bất thường (ảnh minh họa).
Bác sĩ Thanh cho biết có 3 vị trí nổi hạch mà mọi người cần phải lưu tâm:
Nổi hạch ở cổ
Hiện tượng nổi hạch cổ rất thường gặp, đặc biệt ở những người hay bị viêm nhiễm đường hô hấp trên. Khi xác định được nguyên nhân nổi hạch do nhiễm khuẩn, virus đường hô hấp thì không có gì đáng ngại, chỉ cần tuân thủ uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Nhiễm trùng hết, hạch sẽ không còn nổi.
Tuy nhiên, nếu hạch cổ nổi nhiều một cách bất thường mà không xác định được nguyên nhân thì cần phải lưu ý tới những căn bệnh nguy hiểm như ung thư di căn từ tuyến giáp, vòm họng, thực quản, phổi...; bệnh ở hệ bạch huyết: u lympho, lao hạch...
Do vậy, khi hạch nổi ở cổ nhiều, bác sĩ Thanh khuyến cáo nên đi khám sớm để xác định nguyên nhân.
Nổi hạch ở nách
Hạch ở nách có thể cảm nhận khá rõ khi đã nổi lên, kích thước lớn bé tùy tác nhân ảnh hưởng.
Theo bác sĩ Thanh, hạch nổi ở nách nếu do viêm thì sẽ kèm theo các hiện tượng như sưng, đau, sốt. Tuy nhiên, vẫn cần phải đi khám để loại trừ một số bệnh nguy hiểm như:
- Bệnh ở hệ bạch huyết: u lympho, lao hạch...;
- Ung thư hắc tố (melanoma) di căn;
- Ung thư vú di căn: Nổi hạch nách có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư vú đang trong giai đoạn tiến triển. Đây cũng là một những yếu tố giúp bác sĩ đánh giá giai đoạn bệnh.
Nổi hạch ở bẹn
Hạch nổi ở bẹn thông thường là do các nguyên nhân nhiễm trùng, ví dụ như bệnh nhiễm khuẩn ở bộ phận sinh dục - tiết niệu như bệnh do vi khuẩn Chlamydia, bệnh giang mai…
ThS.BSNT Trương Quốc Thanh - Phó Giám đốc Trung tâm Giải phẫu bệnh, Bệnh viện Đa khoa Medlatec.
Trong một số trường hợp có vết nhiễm trùng trên da như các vết trầy xước, áp-xe, mụn nhọt ở vùng chi dưới, quanh hố chậu cũng sẽ xảy ra hiện tượng nổi hạch bẹn.
Bác sĩ Thanh cho biết hạch nổi ở bẹn cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh nguy hiểm như bệnh ở hệ bạch huyết: u lympho, lao hạch...; ung thư di căn.
Kết luận
Theo bác sĩ Thanh, hạch lành tính khi hoàn thành nhiệm vụ miễn dịch của cơ thể có thể mất đi tự nhiên mà không cần điều trị. Tuy nhiên, đối với các hạch ác tính, nếu không được phát hiện sớm và có hướng xử trí, kiểm soát kịp thời có thể để lại nhiều nguy hiểm cho cơ thể.
Ngay khi có triệu chứng nổi hạch bất thường không rõ nguyên nhân, người bệnh nên đến các cơ sở y tế uy tín, có đầy đủ năng lực chuyên môn để được thăm khám, chẩn đoán chính xác.
