3 thói xấu âm thầm dẫn tới gút
Ở tuổi 25, Hải Nam* (TP.HCM) chưa bao giờ nghĩ mình phải đối mặt với căn bệnh gút. Ban đầu, khi xuất hiện những cơn đau ở khớp ngón chân, anh chỉ tự uống thuốc giảm đau nhưng không thuyên giảm. Mãi đến khi cơn đau kéo dài, Nam mới quyết định đi khám.
Kết quả thăm khám lâm sàng kết hợp xét nghiệm khiến anh bất ngờ: gút cấp. Căn bệnh vốn thường gặp ở người lớn tuổi nay lại “gõ cửa” khi anh còn quá trẻ.
Nhìn lại thói quen sinh hoạt của mình (thường xuyên uống rượu bia, ăn nhiều thịt, ít vận động), Nam mới nhận ra chính lối sống thiếu lành mạnh đã mở đường cho căn bệnh xuất hiện sớm hơn tưởng tượng.
'Thủ phạm' khiến gút trẻ hóa
TS.BSCKII Kiều Xuân Thy, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (Cơ sở 3), cho biết những năm gần đây, tỷ lệ người trẻ bị gút, đặc biệt ở độ tuổi từ 25 đến 40, đang ngày càng gia tăng. Đây không còn là hiện tượng hiếm gặp mà đã trở thành mối lo ngại trong cộng đồng y tế.
Theo bác sĩ Thy, đau khớp do gút ở người trẻ không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng sống mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ tổn thương khớp và thận nếu không được chẩn đoán, điều trị kịp thời. Một trong những nguyên nhân chính là lối sống hiện đại thiếu lành mạnh: ăn nhiều thịt đỏ, hải sản, dùng rượu bia, nước ngọt có gas, đồ ăn nhanh giàu purin… làm tăng acid uric máu.
Không giống thế hệ trước có lối sống đơn giản, người trẻ hiện nay thường xuyên tiếp xúc với thực phẩm công nghiệp và thói quen tiệc tùng, dẫn đến rối loạn chuyển hóa sớm hơn. Thêm vào đó, tình trạng lười vận động và thừa cân cũng làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
“Khi ít vận động, chức năng chuyển hóa và đào thải acid uric qua thận giảm sút. Cộng với thói quen ngồi lâu, stress kéo dài và giấc ngủ không đảm bảo, toàn bộ hệ thống chuyển hóa của cơ thể bị rối loạn. Gút không chỉ còn là hệ quả của tuổi tác mà trở thành biểu hiện của hệ lụy do lối sống công nghiệp hóa”, bác sĩ Thy phân tích.
Ngoài yếu tố lối sống, gút còn liên quan đến di truyền. Khoảng 10–15% người mắc bệnh có yếu tố di truyền về rối loạn chuyển hóa purin. Tuy nhiên, di truyền chỉ đóng vai trò nền tảng; chế độ ăn uống và môi trường sống mới là yếu tố kích hoạt cơn bệnh.
Nhiều người trẻ chủ quan, không khám sức khỏe định kỳ, bỏ qua các biểu hiện như đau ngón chân cái, sưng khớp nhẹ… cho đến khi cơn gút cấp bùng phát mới phát hiện bệnh đã tiến triển. “Cơn đau do gút ở người trẻ thường dễ tái phát, tiến triển nhanh và có xu hướng tổn thương sớm đến thận nếu không kiểm soát tốt acid uric. Không ít người mới 30 tuổi đã xuất hiện hạt tophi quanh khớp, biến dạng khớp hoặc sỏi thận do urat”, bác sĩ Thy lưu ý.
Để phòng ngừa và kiểm soát gút ở người trẻ, bác sĩ khuyến cáo cần can thiệp sớm: điều chỉnh chế độ ăn, vận động thường xuyên, hạn chế rượu bia, duy trì cân nặng hợp lý và khám sức khỏe định kỳ để kiểm tra nồng độ acid uric máu. Ngoài điều trị bằng thuốc Tây y, có thể kết hợp y học cổ truyền như châm cứu, xoa bóp, dùng thảo dược thanh nhiệt trừ thấp để cải thiện triệu chứng và nâng cao chất lượng sống.
“Gút không còn là bệnh của tuổi già mà đang âm thầm tấn công người trẻ do lối sống và chế độ dinh dưỡng mất cân đối. Nhận diện sớm nguy cơ, thay đổi lối sống và điều trị đúng cách là chìa khóa để thoát khỏi vòng xoáy đau đớn và tổn thương khớp do gút gây ra”, bác sĩ Thy nhấn mạnh.
(*: Tên nhân vật đã được thay đổi)
Ngọc Minh
