Trong xã hội hiện đại, trí tuệ cảm xúc (EQ) đang ngày càng trở thành yếu tố quyết định cho sự phát triển toàn diện của trẻ.
Daniel Goleman, tiến sĩ tâm lý học tại Đại học Harvard, đã từng chỉ ra:
IQ chỉ chiếm 20% thành công của một người, 80% còn lại là nhờ trí tuệ cảm xúc.
Việc đánh giá trí tuệ cảm xúc của một đứa trẻ không chỉ dựa vào việc chúng có nói năng ngọt ngào hay không. Bởi chỉ số EQ là một khái niệm bao quát và phức tạp hơn thế rất nhiều. Nó không chỉ thể hiện qua lời nói mà còn qua cách đứa trẻ ấy suy nghĩ, hành động và tương tác với mọi người xung quanh.
Việc nuôi dưỡng trí tuệ cảm xúc cho trẻ cần bắt đầu từ khi còn nhỏ. Sự quan tâm và hướng dẫn của cha mẹ sẽ giúp trẻ hình thành và phát triển những kỹ năng xã hội quan trọng ngay từ những năm tháng đầu đời.
3 đặc điểm trẻ có EQ cao thường
1. Có sự đồng cảm
Trẻ biết đặt mình vào vị trí của người khác, thấu hiểu sâu sắc những khó khăn mà họ đang trải qua và sẵn sàng dùng nỗ lực của bản thân để giúp đỡ.
Những đứa trẻ như vậy thường trở thành người có ảnh hưởng tích cực và xây dựng được những mối quan hệ xã hội bền vững.
2. Giỏi kiểm soát cảm xúc
Ai cũng có lúc cảm thấy tức giận, buồn bã hay thất vọng. Trẻ con cũng vậy, chúng thường biểu lộ cảm xúc một cách tự nhiên qua những hành động như khóc lóc, la hét.
Tuy nhiên, những đứa trẻ có trí tuệ cảm xúc cao biết cách quản lý cảm xúc của mình một cách hiệu quả hơn. Thay vì bùng nổ cảm xúc một cách tức thời, chúng biết kiềm chế tâm trạng của mình và không trút giận một cách bừa bãi.
Nhờ khả năng nhận biết và quản lý cảm xúc của bản thân, chúng có thể nhạy bén hơn trong việc thấu hiểu cảm xúc của người khác.
3. Biết trân trọng người khác
Những đứa trẻ có trí tuệ cảm xúc cao là những người lan tỏa năng lượng tích cực, luôn biết cách khích lệ và tạo động lực cho những người xung quanh.
Với sự đồng cảm và khéo léo trong giao tiếp, chúng sẽ luôn biết cách bảo vệ quyền cá nhân của người khác và giải quyết mâu thuẫn một cách ôn hoà nhất.
5 chi tiết nhỏ giúp tạo nên những đứa trẻ có EQ cao
Nếu muốn phát triển chỉ số EQ của con, cha mẹ khôn ngoan thường sẽ chú ý đến 5 chi tiết sau:
1. Tránh mất kiểm soát cảm xúc
Những đứa trẻ có trí tuệ cảm xúc cao thường lớn lên trong những gia đình có nền tảng giáo dục vững chắc. Cha mẹ là những tấm gương, luôn biết cách điều tiết cảm xúc và dạy con cách ứng xử phù hợp trong mọi tình huống. Thay vì khen ngợi quá mức hoặc quát mắng con cái, những bậc phụ huynh này thường lựa chọn cách lắng nghe, thấu hiểu và hướng dẫn con một cách nhẹ nhàng.
Cảm xúc tích cực của cha mẹ không chỉ giúp trẻ cảm thấy hạnh phúc mà còn nuôi dưỡng trong trẻ một tâm hồn giàu cảm xúc và trí tuệ.
2. Luôn sống tích cực và lạc quan
Khi lớn lên trong một gia đình tràn đầy năng lượng tích cực, trẻ em sẽ học được cách nhìn vào những khía cạnh tươi sáng của cuộc sống, ngay cả trong những hoàn cảnh khó khăn nhất.
Phẩm chất này giúp nâng cao trí tuệ cảm xúc của trẻ, bởi bản thân trí tuệ cảm xúc là một quá trình tích lũy và tiếp thu chậm.
3. Giúp trẻ hiểu được cảm xúc của chính mình
Khả năng nhận biết cảm xúc của bản thân là nền tảng cho trí tuệ cảm xúc cao. Cha mẹ cần tạo điều kiện để con được tự do khám phá và thể hiện cảm xúc của mình, đồng thời giúp con hiểu rõ hơn về những cảm xúc đó.
Ví dụ: Một đứa trẻ tỏ ra không hài lòng khi bị chỉ trích vì bắt nạt những đứa trẻ khác.
Lúc này, cha mẹ có thể hỏi con rằng: “Con có buồn vì bị chỉ trích không?”
Kiểu hướng dẫn này giúp trẻ tập trung vào cảm xúc của chính mình thay vì mắc kẹt trong cảm xúc khiến người khác tức giận.
Sau khi được trẻ thừa nhận, cha mẹ có thể hướng dẫn trẻ suy nghĩ theo quan điểm của mình: “Nếu là con là người bị bắt nạt thì con sẽ cảm thấy thế nào?”. Cách tiếp cận này rất quan trọng từ góc độ giáo dục trí tuệ cảm xúc, nó giúp nuôi dưỡng sự đồng cảm của trẻ.
4. Loại bỏ những cảm xúc tiêu cực
Những đứa trẻ thông minh về mặt cảm xúc không phải là những đứa trẻ không bao giờ buồn hoặc giận. Sự khác biệt ở chỗ chúng biết cách quản lý và vượt qua những cảm xúc tiêu cực đó một cách hiệu quả.
Để làm được điều này, cha mẹ khéo léo sẽ biết cách nuôi dưỡng những sở thích của con, chẳng hạn như: âm nhạc, cờ vua, thư pháp, hội họa hay thể thao…Khi trẻ có tâm trạng không tốt, trẻ có thể tham gia vào những hoạt động mình thích và tự cân bằng lại cảm xúc của bản thân. Đặc biệt, các bậc cha mẹ nên nuôi dưỡng niềm yêu thích thể thao của con. Nghiên cứu tâm lý cho thấy tập thể dục là một trong những cách tốt nhất để giảm bớt căng thẳng. Tập thể dục nhịp điệu trong hơn 20 phút sẽ thúc đẩy quá trình tiết endorphin trong não, do đó làm giảm căng thẳng về mặt sinh lý.
5. Dạy trẻ học cách thể hiện cảm xúc
Khả năng giao tiếp tốt không chỉ giúp trẻ xây dựng những mối quan hệ xã hội lành mạnh mà còn giúp trẻ tự tin thể hiện bản thân và đạt được những mục tiêu trong cuộc sống. Cha mẹ nên tạo điều kiện để con được giao tiếp với nhiều người và học hỏi từ những người xung quanh.
Ngoài ra, cha mẹ có thể rèn luyện tính hài hước cho con. Điều này sẽ giúp trẻ có cách giải quyết vấn đề thoải mái hơn , đó cũng là dấu hiệu của trí tuệ cảm xúc cao.
Nuôi dưỡng trí tuệ cảm xúc cho con là đặt nền móng cho một cuộc sống hạnh phúc và trọn vẹn. Trẻ em có trí tuệ cảm xúc cao sẽ biết cách xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp, vượt qua khó khăn và tận hưởng niềm vui trong cuộc sống.
Theo Baidu
Trang Vũ
