Bản đồ thế giới lâu đời nhất còn tồn tại là Bản đồ thế giới của người Babylon, còn được gọi là "Imago Mundi". Đó là một tấm đất sét có niên đại khoảng 700-500 năm trước Công nguyên, mô tả thế giới như một chiếc đĩa tròn với Babylon ở trung tâm. Nó được phát hiện bởi Hormuzd Rassam, một nhà khảo cổ học người Anh, vào năm 1881 tại Sippar, một thành phố gần Babylon ở Iraq ngày nay, và hiện được lưu giữ tại Bảo tàng Anh ở London.
Được viết bằng ngôn ngữ Akkadian, Bản đồ thế giới của người Babylon là một hiện vật hấp dẫn cung cấp những hiểu biết sâu sắc về sự hiểu biết của người Babylon cổ đại về thế giới. Điều quan trọng cần lưu ý là bản đồ không phải là sự thể hiện hoàn hảo về thế giới, nhưng nó cho thấy người Babylon có hiểu biết cơ bản về địa lý.
Imago Mundi, bản đồ thế giới của người Babylon, là bản đồ địa cầu sớm nhất được phát hiện. Thế kỷ thứ năm trước Công nguyên là thời điểm bản đồ này được tạo ra. Bản đồ này được phát hiện tại thành phố Sippar ở miền nam Iraq, mô tả một phần nhỏ thế giới như người Babylon cổ đại đã biết. Tấm đất sét này, được phát hiện ở bờ đông sông Euphrates, phía bắc thành phố cổ Babylon.
Bản đồ có hình tròn và được chia thành hai vòng tròn đồng tâm. Vòng tròn bên trong tượng trưng cho thế giới đã biết, tập trung vào Babylon, được hiển thị dưới dạng hình chữ nhật ở gần trên cùng. Điều này phản ánh niềm tin của người Babylon rằng Babylon là trung tâm của thế giới.
Sông Euphrates chảy qua trung tâm bản đồ, từ bắc xuống nam qua Babylon. Euphrates, một con sông lớn ở Lưỡng Hà, đóng một vai trò quan trọng trong văn hóa và nông nghiệp của người Babylon. Khu vực bên phải sông Euphrates được đánh dấu là "đầm lầy" và đầu bên trái được đánh dấu là "dòng chảy ra".
Bao quanh thành phố Babylon trên bản đồ là bảy thành phố và bảy hòn đảo, được bao quanh bởi hai vòng tròn tượng trưng cho các vùng nước có thể nằm gần Babylon vào thời điểm đó. Chữ hình nêm ở đầu tấm nhãn ghi nhãn từng vị trí; các thông số nước trên bản đồ được dán nhãn là "biển mặn" và "sông nước đắng".
Bản đồ này thể hiện góc nhìn của người Babylon về trái đất và bầu trời qua con mắt của chính người Babylon, đặt thành phố Babylon vào trung tâm bản đồ. Giống như các nền văn minh khác đã làm với Athens hay Jerusalem, Babylon được đặt ở trung tâm vì đây là trung tâm cuộc sống của hàng nghìn người sống ở đó - đây là viễn cảnh duy nhất mà họ có khi không sử dụng các công nghệ hiện đại như vệ tinh, công cụ lập bản đồ và vận chuyển đường dài đáng tin cậy. Quan điểm và ý tưởng của họ về thế giới xung quanh có thể được nhìn thấy qua tấm bản đồ nhỏ bé này, dù có thể chưa hoàn chỉnh.
Các vị trí trên bản đồ là những ngọn núi, đầm lầy, một con kênh, ba thành phố không tên, các thành phố Urartu, Assyria, Der, Elam, Bit Yakin, Habban, Babylon và một địa điểm không xác định. Các đường song song bên dưới thành phố Babylon được đánh dấu được cho là đại diện cho vùng đầm lầy phía nam của Iraq ngày nay và một đường cong khác, dãy núi Zagros có thể được nhìn thấy ở gần thành phố.
Một đặc điểm khác của bản đồ có thể nhìn thấy trong dòng chữ hình nêm là nó thực sự là bản sao của một bản đồ thậm chí còn cũ hơn của khu vực, một bản đồ đã bị thất lạc theo thời gian và trí nhớ. Phối cảnh độc đáo của bản đồ, thậm chí là bản sao của một sáng tạo cũ hơn, không chỉ cho thấy cách người Babylon nhìn thế giới xung quanh mà còn cho thấy cả vương quốc thần thoại trên thiên đường.
Các hòn đảo xung quanh Babylon và các khu vực được biết đến xung quanh nó không tồn tại trong thế giới vật chất; chúng được cho là đại diện thần thoại về mối liên hệ giữa Trái Đất và thiên đường. Mặt sau của tấm bản đồ mô tả các ngôi sao với các chòm sao dễ nhận biết tương ứng với hiểu biết hiện đại của chúng ta về cung hoàng đạo. Sự hợp nhất giữa trời và đất, thực tế cuộc sống xung quanh và biểu đồ chính xác của vũ trụ phía trên chúng đã khiến người Babylon tạo ra bản đồ lâu đời nhất thế giới vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay.
Bản đồ không nhằm mục đích thể hiện thực tế hoặc chính xác về địa lý. Đúng hơn, nó phản ánh thế giới quan và vũ trụ học của người Babylon, vốn bị ảnh hưởng bởi niềm tin tôn giáo và truyền thống văn hóa của họ. Bản đồ cho thấy người Babylon coi mình là trung tâm của thế giới như thế nào và họ tưởng tượng ra những vùng đất xa lạ và chưa được biết đến bên ngoài biên giới của họ như thế nào. Bản đồ cũng minh họa quan niệm của họ về vũ trụ như một đĩa phẳng được bao quanh bởi nước, đây là một ý tưởng phổ biến trong nhiều nền văn hóa cổ đại.
Bản đồ thế giới của người Babylon là một hiện vật độc đáo và có giá trị giúp chúng ta có cái nhìn thoáng qua về tư tưởng cổ xưa và giúp chúng ta hiểu được sự phát triển của địa lý và bản đồ. Nó cũng là minh chứng cho sự tò mò và sáng tạo của con người đã thúc đẩy chúng ta khám phá và tìm hiểu thế giới trong suốt lịch sử.
Tham khảo: Geographyrealm; Earthlymission
