Ghi chép và theo dõi chi tiêu là việc nên làm, chúng ta đều biết điều đó. Tuy nhiên, đến khi bắt tay vào thực hiện mới thấy không phải cứ ghi chép đầy đủ là sẽ dễ theo dõi được dòng tiền cá nhân. Nếu không biết cách phân chia, càng ghi có khi lại càng rối, không biết đâu mà lần.
Mới đây, trong một cộng đồng chia sẻ kinh nghiệm quản lý tài chính, bảng chi tiêu của một cặp vợ chồng ở TP.HCM khiến nhiều người phải cảm thán, dành lời khen vì cách phân bổ đâu ra đấy, nhìn vào là hình dung được bức tranh tài chính tổng thể.
Trong bài đăng, cô cho biết: “Vợ chồng mình mới cưới được 4 tháng, đang ở TP.HCM, tổng chi bình quân là khoảng 17,6 triệu/tháng chưa tính tiền thuê nhà.
Phần học hành là mình học văn bằng 2, học phí 16 triệu/kỳ.
Phần nhà nội là tiền góp lo đám giỗ, quà bánh cho các cháu và mẹ chồng.
Phần chăm con là con riêng của chồng, gồm tiền mua sữa, đưa con đi ăn đi chơi, mua sách vở, đồ dùng. Bé ở bên nhà chồng, tiền ăn học của con chồng mình lo riêng.
Nếu không tính 3 khoản trên thì hai vợ chồng mình tiêu tầm hơn 10 triệu/tháng. Đây là mức mình đang chi tiêu thoải mái mà không thấy gò bó gì. Tính mình không hoang phí nhưng cũng không tằn tiện được. Mình không mua sắm lung tung, quần áo ăn chơi gì nhưng riêng khoản ăn uống mình chưa tiết kiệm được.
Hiện tại tổng tiền ăn 4 tháng là gần 19 triệu, bình quân 4,7 triệu/tháng. Riêng tiền cafe, trà sữa, ăn hàng của mình bình quân 1,5 triệu/tháng. Chồng mình hay đi công tác, những lúc đó mình lười nấu ăn một mình nên ăn ngoài tầm 1,5 triệu/tháng nữa. Mình cũng không biết mình quản lý chi tiêu vậy có tệ quá không, có cách nào siết chặt hơn nữa không mọi người?”.
Dưới phần bình luận, đa số đều dành lời khen cho cô vợ này. Bên cạnh việc ghi chép và theo dõi chi tiêu đâu ra đấy, nhiều người đồng tình các khoản chi đều vừa đủ, không có gì quá cao hay lãng phí.
“Ở TP.HCM mà chi tiêu được mức này là mình thấy quá khéo rồi. Tiền ăn uống rồi trà sữa, ăn ngoài của bạn hết có 3 triệu/tháng chứ mấy, mình thấy vẫn rẻ, vẫn đáng chi chứ không nên giảm. Chưa kể là chồng đi công tác, ở nhà có 1 mình mà tự mua đồ về nấu thì chắc cũng chẳng rẻ hơn ăn ngoài đâu, thịt thà rau củ tầm này đắt mà” - Một người khen.
“Nể cái cách bạn này ghi chép thôi, chứ chi tiêu thì cũng khó nói lắm vì không rõ thu nhập thế nào. Thu nhập 20 triệu mà tiêu 17,6 triệu chưa tính tiền thuê nhà thì là hoang nhưng nếu thu nhập 50-60 triệu thì vấn đề nó lại khác. Tự mình cân đối với tình hình của 2 vợ chồng thôi” - Một người bày tỏ.
“Siết chi tiêu để làm gì mới là điều quan trọng, chứ ăn uống thì còn thèm ăn là còn mừng, cũng không cần siết trừ khi tiền ăn bằng tiền lương thì mới đáng lo thôi chứ” - Một người chia sẻ.
“Mình thấy chi tiêu ổn rồi mà nhỉ, ở thành phố tiêu thế là quá ok luôn ấy. Giờ xem lại mục tiêu tiết kiệm để cố tăng thu nhập, chứ siết chi tiêu nó chỉ là tạm thời, sống cũng phải hưởng thụ tí chứ có cốc trà sữa với bữa ăn ngoài mà cũng lo chi” - Một người đồng quan điểm.
Làm sao để biết mình có cần cắt giảm chi tiêu hay không?
Giảm chi để tăng tỷ lệ tiết kiệm là phương án nhiều người nghĩ tới. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng nên áp dụng cách này, bởi đôi khi nếu siết chặt chi tiêu quá mức, chất lượng cuộc sống sẽ bị ảnh hưởng đáng kể.
Vậy làm sao để biết mình có nên cắt giảm ngân sách hay không? Câu trả lời nằm ở 3 gợi ý dưới đây.
1. Xem xét tỉ lệ chi tiêu so với thu nhập
Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất để biết bạn có nên cắt giảm chi tiêu hay không là nhìn vào tỷ lệ chi tiêu hàng tháng so với thu nhập.
Nếu bạn nhận thấy phần lớn thu nhập của mình chỉ đủ trang trải chi phí cơ bản, hoặc thậm chí còn vượt quá mức thu nhập, thì đó là cảnh báo cần điều chỉnh. Việc này không chỉ giúp giảm áp lực tài chính hàng tháng mà còn tạo ra không gian để tiết kiệm hoặc đầu tư cho tương lai.
Ngược lại, nếu bạn vẫn dư dả sau khi thanh toán tất cả các khoản chi tiêu cần thiết, việc cắt giảm quá mức có thể không cần thiết và chỉ tạo cảm giác hạn chế không cần thiết.
2. Phân tích các khoản chi không thiết yếu
Một cách khác để đánh giá việc cắt giảm chi tiêu là liệt kê và phân tích các khoản chi không thiết yếu. Ví dụ, chi tiêu cho ăn uống ngoài, mua sắm quần áo, giải trí hay các gói dịch vụ không thường xuyên.
Nếu các khoản này chiếm tỷ lệ lớn và không mang lại giá trị tương xứng, đó là dấu hiệu bạn nên cắt giảm hoặc tối ưu hóa. Việc đánh giá này giúp bạn nhận diện những "lỗ hổng tài chính" và dành phần ngân sách đó cho những mục tiêu quan trọng hơn như quỹ dự phòng hay đầu tư dài hạn.
3. Xem xét mục tiêu tài chính dài hạn
Mức độ cần cắt giảm chi tiêu cũng phụ thuộc vào các mục tiêu tài chính của bạn. Nếu bạn đang cố gắng tiết kiệm để mua nhà, chuẩn bị quỹ khẩn cấp, hay đầu tư cho kế hoạch hưu trí, việc giảm bớt các chi tiêu không cần thiết sẽ giúp đạt mục tiêu nhanh hơn và an toàn hơn. Ngược lại, nếu bạn đã có quỹ dự phòng đầy đủ và các mục tiêu tài chính đang đi đúng hướng, việc cắt giảm quá mức sẽ không còn là ưu tiên và có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Ngọc Linh
