Một bé trai 6 tuổi ở Thượng Hải, Trung Quốc, đã qua đời sau hơn một tháng chiến đấu với căn bệnh hiếm do nhiễm Balamuthia mandrillaris - loại “amip ăn não” cực hiếm nhưng vô cùng nguy hiểm. Sự việc gây xôn xao dư luận và khiến giới chuyên môn tiếp tục cảnh báo về nguy cơ từ các hoạt động tiếp xúc trực tiếp với nguồn nước tự nhiên.
Theo Saostar, cậu bé tên thân mật là Quân Quân bắt đầu phát sốt vào ngày 17/6, một ngày sau khi chơi trò té nước tại trường. Ban đầu, triệu chứng giống viêm màng não khiến việc chẩn đoán bị chậm trễ. Đến ngày 30/6, kết quả xét nghiệm dịch não tủy tại Bệnh viện trực thuộc Đại học Phúc Đán mới xác định bé nhiễm Balamuthia mandrillaris.
Mẹ của Quân Quân cho biết, ngoài buổi chơi té nước ở trường, con bà còn có lần bắt cá ở công viên hồi tháng 4 - đây đều là các tình huống có thể phơi nhiễm với mầm bệnh. Trong suốt quá trình điều trị tại khoa hồi sức tích cực, gia đình đã nhận được nhiều sự hỗ trợ từ bạn bè và cộng đồng. Tối 11/8, bà đăng "Thư cảm ơn" lên mạng xã hội, thông báo con trai đã trút hơi thở cuối cùng ở 6 tuổi 8 tháng, bày tỏ lòng biết ơn tới những người đã giúp đỡ.
Một bé trai 6 tuổi qua đời sau hơn một tháng chiến đấu với căn bệnh hiếm do nhiễm Balamuthia mandrillaris - loại “amip ăn não”. Ảnh: Saostar.
Tính đến nay, Trung Quốc chỉ ghi nhận hơn 40 ca nhiễm Balamuthia mandrillaris, phần lớn không qua khỏi. Bệnh diễn biến âm thầm ở giai đoạn đầu với các dấu hiệu ngoài da, trước khi xuất hiện sốt, đau đầu, nôn ói, dễ cáu gắt và buồn ngủ - những triệu chứng thần kinh nghiêm trọng.
Trường hợp của Quân Quân không phải là duy nhất trong năm nay. Tháng 6 vừa qua, một bé gái 5 tuổi ở Phúc Kiến cũng được chẩn đoán nhiễm "vi khuẩn ăn não" sau khi bơi và tắm suối nước nóng. Hiện bệnh nhi này vẫn đang được điều trị tích cực tại bệnh viện.
“Amip ăn não” là gì?
Tạp chí Thanh niên Việt cho biết, mặc dù tên gọi dễ khiến nhiều người hình dung là con sâu hay loại ký sinh trùng nào đó, thực tế “amip ăn não” là nhóm sinh vật đơn bào sống tự nhiên trong nước và đất. Một số chủng có thể xâm nhập vào não người, gây viêm màng não nguyên phát hoặc viêm não, màng não dạng hạt, phá hủy mô não với tốc độ chóng mặt.
Ba loại amip ăn não nguy hiểm nhất gồm:
- Naegleria fowleri xâm nhập qua mũi, men theo dây thần kinh khứu giác vào não, gây viêm màng não cấp tính, diễn tiến nhanh.
- Balamuthia mandrillaris thâm nhập qua vết xước da hoặc hít phải bụi, tiến triển chậm hơn nhưng vẫn gây chết người.
- Acanthamoeba thường liên quan đến viêm giác mạc ở người đeo kính áp tròng, nhưng đôi khi cũng tấn công não.
Những loại amip này thường có mặt trong nước ngọt tự nhiên như hồ, sông, suối, ao, suối nước nóng chưa khử trùng, hồ bơi bẩn và cả trong đất.
Balamuthia mandrillaris - loại “amip ăn não”. Ảnh minh họa: SCIENCE PHOTO LIBRARY
Triệu chứng dễ bị nhầm với viêm màng não
Theo bác sĩ Vương Lỗi, Bệnh viện Hữu nghị Bắc Kinh (Trung Quốc), "amip ăn não" có thể gây sốt cao, đau đầu dữ dội, buồn nôn, nôn, cứng cổ, co giật, hôn mê. Khoảng 1-2 tuần sau khi nhiễm, bệnh nhân sẽ bị tổn thương thần kinh không thể phục hồi.
Điểm đáng lo là triệu chứng ban đầu giống hệt viêm màng não do vi khuẩn hoặc virus, nên dễ bị chẩn đoán nhầm. Đặc biệt, loại amip này có thể “vượt qua” hệ miễn dịch bằng cách đi thẳng theo dây thần kinh khứu giác vào não, khiến cơ thể gần như không kịp phản ứng.
Hiện chưa có thuốc đặc trị. Nếu không phát hiện và điều trị sớm, tỉ lệ tử vong có thể lên tới 95%. Tuy nhiên, đây là bệnh cực hiếm và vẫn có trường hợp được cứu sống khi chẩn đoán kịp thời.
Bệnh không lây qua tiếp xúc giữa người với người. Nguy cơ nhiễm cao hơn ở trẻ em và thanh thiếu niên khi vui chơi ở ao hồ, sông suối ấm vào mùa hè.
Cách phòng tránh
- Tránh bơi ở nước ấm, tù đọng như ao hồ, sông lặng, suối nước nóng, công viên nước hoặc hồ bơi công cộng kém vệ sinh.
- Khi chơi ở nước tự nhiên, nên đeo kẹp mũi để ngăn amip xâm nhập qua đường mũi.
- Sau khi đi chơi nước, nếu trong vòng 1-9 ngày xuất hiện sốt cao, đau đầu, buồn nôn, nôn, cứng cổ… cần lập tức đi bệnh viện và nói rõ với bác sĩ về việc từng bơi ở đâu, có bị sặc nước hay không.
