Viện kiểm sát nhân dân tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố bị can Nguyễn Đức Thái, cựu chủ tịch Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, về tội nhận hối lộ. Ngoài ra, hai bị can bị truy tố tội Đưa hối lộ là Tô Mỹ Ngọc, Chủ tịch Công ty Phùng Vĩnh Hưng, và Nguyễn Trí Minh, Giám đốc Công ty Giấy Minh Cường Phát.
Bị can Lê Hoàng Hải, phó tổng giám đốc NXB Giáo dục Việt Nam; Phạm Gia Thạch, thành viên hội đồng thành viên, cựu kế toán trưởng, bị truy tố về tội vi phạm đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng. Cùng tội danh trên, viện kiểm sát truy tố Nguyễn Thị Thanh Thủy, Đinh Quốc Khánh, cựu trưởng ban và phó trưởng ban kế hoạch marketing NXB Giáo dục Việt Nam.
Theo cáo trạng, việc mua giấy in sách giáo dục là hoạt động thường xuyên của Nhà xuất bản Giáo dục, sử dụng nguồn vốn sản xuất kinh doanh. Trước năm 2017, đơn vị này đều áp dụng hình thức "chào giá". Từ năm 2017, ông Thái được bổ nhiệm là Chủ tịch HĐTV kiêm đại diện pháp luật của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, có quyền quyết định trong việc mua sắm giấy in phục vụ in sách giáo dục.
Ngay khi được bổ nhiệm, lãnh đạo 2 công ty trên đã đến gặp ông Thái, để nhờ ông này tạo điều kiện giúp đỡ cho trúng thầu, hứa sẽ cảm ơn. Trên cương vị này, ông Thái bị cáo buộc đã chỉ đạo lựa chọn mua giấy in theo phương thức chào hàng cạnh tranh rút gọn trái quy định nhằm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu có năng lực.
Trong quá trình thực hiện các gói thầu được giao với tổng giá trị hơn 452 tỷ đồng, Nguyễn Đức Thái đã nhận hối lộ của hai nhà thầu Phùng Vĩnh Hưng và Minh Cường Phát tổng số tiền lên đến 24,9 tỷ.
Cơ quan điều tra cho rằng mua sắm giấy in để phục vụ in sách giáo dục là hoạt động thường xuyên của NXB Giáo dục được thực hiện hàng năm, giá giấy in chiếm 30-40% cơ cấu giá bán sách giáo khoa, việc mua giấy in với giá cao sẽ làm tăng giá sách.
Việc mua sắm giấy in theo hình thức chào hàng cạnh tranh cho phép chủ đầu tư tự quyết định danh sách rút gọn, làm hạn chế sự tham gia của các đơn vị cung cấp có năng lực, có chất lượng tốt và giá bán thấp, không đảm bảo sự cạnh tranh, tính công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
Những túi "quà" hàng tỷ đồng hối lộ cất trong két sắt
Thông tin trên báo Thanh Niên cho hay, lần đầu tiên là vào năm 2017, Công ty Phùng Vĩnh Hưng trúng 3 gói thầu với tổng trị giá hơn 282 tỷ đồng. Sau đó, Tô Mỹ Ngọc mang 3 tỷ đồng bay từ TP.HCM ra Hà Nội gặp ông Thái.
Tại phòng làm việc của ông Thái, bà Ngọc để túi tiền ở cạnh bàn uống nước và nói có chút "quà biếu cảm ơn đã giúp công ty trúng thầu". Ông Thái mở túi kiểm tra rồi cất tiền vào két sắt.
Cứ như vậy trong 4 năm tiếp theo từ năm 2018 đến 2021, Công ty Phùng Vĩnh Hưng trúng thêm 10 gói thầu. Bà Ngọc định kỳ đến phòng làm việc của ông Thái 4 lần, đưa hối lộ mỗi lần 4 tỷ đồng. Nhận tiền, ông Thái đều cất vào két sắt trong phòng làm việc của mình. Bên cạnh đó, vào các dịp tết những năm này, bà Ngọc đều cảm ơn ông Thái 200 triệu đồng mỗi năm.
Theo cáo trạng, ông Thái nhận từ bà Ngọc là 20 tỷ đồng, để tạo điều kiện cho Công ty Phùng Vĩnh Hưng trúng 13 gói thầu với tổng trị giá hơn 2.100 tỷ đồng.
Ngoài bà Ngọc, ông Thái còn bị cáo buộc nhiều lần nhận tiền cảm ơn của Nguyễn Trí Minh, giám đốc Công ty TNHH giấy Minh Cường Phát.
Vào tháng 7 năm 2017, ông Minh đã đến phòng làm việc của chủ tịch Nhà xuất bản Giáo Dục để gặp và giới thiệu công ty của mình là đối tác cung cấp giấy từ những năm trước và đề nghị được tạo điều kiện. Công ty này sau đó được đưa vào danh sách, trúng gói thầu số 6.
Báo Tuổi trẻ dẫn cáo trạng cho hay, 2 tháng sau, vào tháng 9 năm 2017, ông Minh mang theo một hộp bánh, 1 chai rượu và 400 triệu đồng bỏ vào túi giấy, tiếp tục đến phòng làm việc đưa cho ông Thái để cảm ơn.
Đồng thời, ông Minh đề nghị và được ông Thái cho công ty trúng gói thầu số 7. Ông Thái sau đó chỉ đạo cấp dưới hợp thức hóa thủ tục để công ty của ông Minh trúng thầu.
Sau khi thành công, như lần trước, ông Minh bay từ TP.HCM ra Hà Nội, đến ngân hàng rút 2,5 tỷ để vào túi ni lông màu đen. Ông Minh mua thêm một hộp bánh, một chai rượu đến phòng làm việc gặp ông Thái.
Ông Minh để túi quà có 2,5 tỷ đồng dưới đất gần phía đầu bàn uống nước để cảm ơn ông Thái vì đã tạo điều kiện cho trúng thầu.
Bên cạnh đó, từ năm 2018 - 2020, nhờ sự giúp đỡ của ông Thái, công ty của ông Minh trúng 3 gói thầu cung cấp giấy in. Giám đốc doanh nghiệp sau đó 3 lần mang theo túi quà với tổng số tiền 2 tỷ đồng đến gặp cảm ơn ông Thái.
Theo cáo buộc trong 3 năm từ năm 2017 - 2020, Nguyễn Trí Minh đã đưa hối lộ tổng số tiền 4,9 tỷ đồng cho ông Nguyễn Đức Thái để được tạo điều kiện trúng các gói thầu.
Sau khi bị bắt giữ, ông Thái khai tất cả những lần đưa tiền hối lộ không có ai chứng kiến chỉ có 2 người. Nhận tiền xong, ông đều cất tiền vào két sắt sau bàn làm việc và sử dụng để chi tiêu cá nhân.
Quá trình điều tra, ông Thái thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải và đã nộp lại 25 tỷ đồng tiền nhận hối lộ, tự nguyện giao tài sản kê biên để khắc phục hậu quả vụ án.
Trang Anh
