"Phải lòng" nghề làm bún khô khi về thăm nhà bạn
Tâm sự trên báo Lao động, anh Thuật cho hay, anh vốn sinh ra ở quê gốc Bắc Giang, tốt nghiệp Đại học Giao thông Vận tải năm 2001. Sau đó, anh lên miền núi Na Hang, Tuyên Quang để làm việc tại công trình thủy điện. Tại đây, anh gặp và nên duyên cùng chị Bế Thị Yến, một cô gái địa phương kém anh 8 tuổi.
Khi công trình thủy điện hoàn thành, gia đình chị Yến phải di dời do nằm trong lòng hồ thủy điện Na Hang. Cả gia đình chị chuyển về xã Kim Phú, nhưng anh Thuật vẫn tiếp tục công việc của mình, rong ruổi khắp các công trình thủy điện khác.
Năm 2015, trong một lần về thăm nhà người bạn làm nghề bún khô ở Hà Nội, anh Thuật bất ngờ cảm thấy hứng thú với công việc này. Anh bắt đầu tìm hiểu sâu hơn và càng tìm hiểu, anh càng thấy yêu thích nghề làm bún.
Sau nhiều đêm trăn trở, đến năm 2016, anh Thuật quyết định từ bỏ công việc kỹ sư ổn định để về quê cùng vợ làm bún khô. "Đó là một quyết định khó khăn", anh Thuật nhớ lại, "Nhưng mình nghĩ đi mãi cũng mỏi, tiền kiếm được chẳng để được là bao mà lại xa gia đình. Về làm nghề này, vợ chồng có nhau, lấy công làm lãi".
Anh Nguyễn Văn Thuật tại lò xấy bún khô. Ảnh: Báo Tuyên Quang
Vợ chồng anh khăn gói về quê nội ở Bắc Giang, nơi có làng nghề Mỳ gạo Chũ nổi tiếng cả nước, để học nghề làm bún khô. Họ dành thời gian tìm hiểu kỹ lưỡng các bí quyết, kinh nghiệm làm mì gạo, bún khô, bánh đa, bánh phở từ những người thợ lành nghề.
Với số vốn tích lũy được trong những năm đi làm và vay mượn thêm từ anh em họ hàng, anh chị Thuật Yến đã mạnh dạn mở một xưởng sản xuất bún khô nho nhỏ tại khu tái định cư mới.
Ban đầu, việc kinh doanh gặp không ít khó khăn do chưa quen nghề và thị trường còn mới mẻ. Tuy nhiên, nhờ sự chăm chỉ, chịu khó và không ngừng học hỏi, vợ chồng anh Thuật đã dần dần nắm bắt được kỹ thuật làm bún khô, cải thiện chất lượng sản phẩm và mở rộng quy mô sản xuất.
Tự chế máy sấy bún, thu tiền tỷ mỗi năm
Với kiến thức của một kỹ sư cầu đường, anh Thuật không chỉ dừng lại ở việc sản xuất bún khô theo cách truyền thống. Anh luôn trăn trở tìm cách cải tiến quy trình, để có thể chủ động sản xuất với số lượng lớn và ổn định, bất chấp điều kiện thời tiết.
Ngoài bún khô truyền thống, cơ sở của anh Thuật đang thử nghiệm một số loại bún có màu sắc được làm bằng các nguyên liệu tự nhiên. Ảnh: Lao động
Ý tưởng ban đầu của anh là chế tạo một lò sấy bún khô hoạt động dựa trên nguyên lý của điều hòa nhiệt độ, có khả năng điều chỉnh nhiệt độ và gió. Tuy nhiên, anh không thể tìm thấy bất kỳ máy móc nào trên thị trường đáp ứng được yêu cầu này. Không nản lòng, anh tìm đến Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh để tham khảo hệ thống sấy quần áo, nhưng kết quả không khả quan do lượng gió và nhiệt độ không đạt yêu cầu.
Cuối cùng, anh Thuật quyết định tự mình mày mò, thiết kế và chế tạo "máy sấy bún khô tự chế". Với sự hỗ trợ của thợ cơ khí địa phương, anh đã hoàn thiện chiếc máy hoạt động hoàn toàn bằng điện, có khả năng tự động báo nhiệt và điều chỉnh gió trong lò sấy. Nhờ đó, sợi bún luôn được sấy khô đều, đảm bảo chất lượng dù trời nắng hay mưa.
Với 2 lò sấy tự chế này, cơ sở của anh Thuật có thể sản xuất ổn định 1 tấn bún khô mỗi ngày, đáp ứng nhu cầu thị trường một cách chủ động. Sản lượng bún khô xuất đi hàng tháng lên tới 30 tấn, đưa cơ sở Thuật Yến trở thành cơ sở sản xuất bún khô lớn nhất tỉnh Lạng Sơn và đứng thứ hai cả nước, chỉ sau cơ sở Hùng Lô ở Phú Thọ.
Để đảm bảo chất lượng sản phẩm, anh Thuật luôn ưu tiên sử dụng các loại gạo ngon như bao thai, khang dân của địa phương. Cơ sở của anh cũng đã được cấp phép thành lập HTX Dịch vụ sản xuất nông nghiệp Thuật Yến, tạo công ăn việc làm ổn định cho 10 lao động là bà con di dân vùng lòng hồ thủy điện Tuyên Quang.
Công đoạn rửa, tách sợi bún trước khi đưa vào lò sấy điện. Ảnh: Báo Tuyên Quang
Mỳ gạo đặc sản Thuật Yến không chỉ được đăng ký nhãn hiệu hàng hóa với Cục Sở Hữu trí tuệ Việt Nam mà còn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, không sử dụng bất kỳ chất bảo quản nào. Sản phẩm này đã được xã Kim Phú chọn làm sản phẩm OCOP chủ lực, được quảng bá rộng rãi và trở thành món quà biếu ý nghĩa.
Với giá bán từ 17-25 nghìn đồng/kg tùy loại, mỳ gạo Thuật Yến đã có mặt trên thị trường hầu hết các tỉnh phía Bắc và nhận được sự đánh giá cao từ người tiêu dùng về chất lượng, mẫu mã và giá cả cạnh tranh.
Năm 2021, HTX Thuật Yến đạt tổng doanh thu 3,6 tỷ đồng, góp phần tạo công ăn việc làm ổn định và thu nhập khá cho bà con di dân. Thành công của anh Thuật không chỉ là câu chuyện về sự nỗ lực vượt khó, mà còn là minh chứng cho khả năng sáng tạo và ứng dụng kiến thức khoa học kỹ thuật vào sản xuất, mang lại giá trị kinh tế cao và đóng góp tích cực cho cộng đồng.
