Gian nan hành trình "thuần hóa" chim quý
Theo tờ Thương hiện & Sản phẩm, tốt nghiệp ngành công nghệ thực phẩm tại Trường Đại học Công nghiệp Thực phẩm TP.HCM (nay là Đại học Công Thương), anh Vĩnh đã có 5 năm gắn bó và làm việc tại TP.HCM. Trong thời gian này, thấy chim trĩ có vẻ đẹp lạ mắt, anh mua 2 cặp (2 trống, 2 mái) về nuôi làm cảnh cho vui.
Quá trình nuôi, anh quan sát thấy chim mái đẻ rất sai, trung bình từ 60-80 trứng/năm. Tuy nhiên, việc ấp nở tự nhiên rất khó khăn, dẫn đến giá thành chim giống và thương phẩm trên thị trường khá cao. Nhận thấy cơ hội, anh Vĩnh trăn trở: "Tại sao không chuyển hướng từ nuôi kiểng sang nuôi thương phẩm?". Nghĩ là làm, cuối năm 2020, chàng trai trẻ quyết định khăn gói về quê Đồng Nai lập nghiệp.
Khởi đầu với vốn liếng ít ỏi và kinh nghiệm chưa nhiều, anh Vĩnh bắt đầu với quy mô 100 con giống (20 trống, 80 mái). Anh tận dụng vườn nhà thiết kế 20 ô chuồng nhỏ, diện tích 2,5m²/chuồng, thả ghép theo tỷ lệ 1 trống - 4 mái để dễ kiểm soát chất lượng phối giống.
Anh Nghiệp Thế Vĩnh quyết định "bỏ phố về quê" để khởi nghiệp nuôi chim trĩ. Ảnh: Dân Việt
Năm đầu tiên, đàn chim mái đẻ hơn 5.500 trứng. Do chim trĩ vốn quen tập tính tự nhiên, khả năng ấp trứng kém, anh Vĩnh phải tự mày mò lắp ráp tủ ấp tự động công suất 600 trứng/mẻ. Tuy nhiên, thất bại ập đến khi tỷ lệ nở chỉ đạt khoảng 40%, chim non nở ra lại chết nhiều do thiếu hơi ấm.
Không nản chí, anh lặn lội xuống các trại chim lớn để "tầm sư học đạo". Anh Vĩnh chia sẻ: “Lúc đó tôi mới vỡ lẽ, nguyên nhân thất bại là do điều chỉnh nhiệt độ ấp chưa chuẩn và kỹ thuật úm chim non còn thiếu sót. Chim mới nở sức đề kháng yếu, bắt buộc phải nuôi trong lồng sưởi một thời gian mới có thể thả ra môi trường tự nhiên”.
Áp dụng kiến thức mới, anh điều chỉnh quy trình kỹ thuật. Trứng ấp đến ngày thứ 20 sẽ được hạ nhiệt độ xuống còn 37,2 độ C. Chim non sau khi nở được đưa vào lồng úm rộng 2m² (mật độ 100 con) để sưởi ấm trong suốt 21 ngày đầu. Khi chim đủ cứng cáp, anh mới chuyển ra chuồng nền đất để chúng chạy nhảy và thích nghi môi trường. Nhờ đó, tỷ lệ sống và phát triển của đàn chim được cải thiện rõ rệt.
Sau khi trứng nở, chim trĩ non được sưởi ấm 21 ngày trong lồng. Ảnh: Dân Việt
Bí quyết trị thói "cắn mổ"
Sau khi nắm vững kỹ thuật ấp nở, bài toán tiếp theo anh Vĩnh phải giải quyết là tập tính hung dữ của loài chim này. Chim trĩ rất hay cắn mổ nhau, thường tấn công vào phần hậu môn, lưng và đầu của đồng loại.
Chia sẻ trên báo Dân Việt, để khắc phục, anh Vĩnh áp dụng phương pháp "đeo kính" cho chim. "Tôi mua những tấm khiên nhựa nhỏ, trong nghề gọi là kính, đeo lên mỏ để hạn chế tầm nhìn phía trước của chim. Cách này giúp chim vẫn ăn uống bình thường nhưng giảm hẳn tình trạng cắn xé nhau, bảo vệ được đàn vật nuôi", anh Vĩnh cho biết.
Về chuồng trại, từ mô hình chuồng nhỏ ban đầu tốn nhiều công chăm sóc, anh chuyển sang mô hình chuồng "mở" với diện tích lớn khoảng 200m²/chuồng, nuôi thả 150-200 con. Chuồng được rào lưới B40 cao trên 2m, phía trên giăng lưới cước chống bay, bên trong có mái tôn che mưa nắng và hệ thống sào đậu cho chim ngủ đêm. Với mô hình này, mỗi ngày anh chỉ cần cho ăn uống 1-2 lần, tiết kiệm đáng kể thời gian lao động.
Sau nhiều năm kiên trì, trại chim của anh Vĩnh hiện có quy mô 4 chuồng lớn trên diện tích 800m². Trung bình mỗi năm, anh xuất bán khoảng 1.000 con chim thương phẩm cho các nhà hàng, quán ăn địa phương và vùng lân cận.
Chim trĩ rất hay cắn mổ nhau, thường tấn công vào phần hậu môn, lưng và đầu của đồng loại. Ảnh minh họa: Thương hiệu & Sản phẩm
Với giá bán dao động từ 180.000 - 200.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí thức ăn, thuốc men, anh thu lãi khoảng 80.000 - 100.000 đồng/con. Tổng thu nhập bình quân đạt khoảng 100 triệu đồng/năm.
Anh Vĩnh bộc bạch: “Con số 100 triệu có thể thấp so với mức sống ở TP.HCM, nhưng ở vùng nông thôn thì đây là thu nhập khá, quan trọng nhất là mình được làm chủ bản thân. Hiện tại, nhu cầu thị trường vẫn rất lớn, cung không đủ cầu. Tôi vừa lắp thêm tủ ấp công suất 1.200 trứng và dự kiến mở rộng thêm 1.000m² chuồng trại để tăng đàn trong thời gian tới”.
Thành công của mô hình nuôi chim trĩ không chỉ mang lại kinh tế cho gia đình anh Vĩnh mà còn mở ra hướng đi mới, khích lệ tinh thần khởi nghiệp của thanh niên nông thôn tại địa phương.
