"Đánh thức" vùng đất nắng gió
Giữa cái nắng nóng quanh năm của vùng đất Tân Hồng (Đồng Tháp), sự xuất hiện của một giống vú sữa chín đậm, gần như không có mủ và đặc biệt có thể ăn trọn cả vỏ đã khiến nhiều du khách tò mò tìm đến trải nghiệm. Ít ai ngờ rằng, người đứng sau mô hình nông nghiệp độc đáo này lại là một kỹ sư chuyên ngành thủy sản.
Theo tờ Thương hiệu & Sản phẩm, giống vú sữa kỳ lạ này vừa được Cục Sở hữu trí tuệ cấp nhãn hiệu độc quyền với tên gọi vú sữa Nam Hương. Sự kiện này không chỉ đánh dấu một bước tiến mới cho nông nghiệp địa phương mà còn là cột mốc quan trọng trong hành trình "bỏ phố về quê" của ông Trương Văn Mai (51 tuổi, ngụ xã Tân Hồng, Đồng Tháp).
Nằm ngay trung tâm xã biên giới Tân Hồng, vườn sinh thái Nam Hương hiện ra như một ốc đảo xanh mát, được bao phủ bởi tán cây của hơn 80 loài thực vật khác nhau. Địa điểm này nhanh chóng thu hút sự chú ý của du khách gần xa không chỉ bởi không gian sinh thái trong lành, thoáng đãng mà còn nhờ bộ sưu tập hàng loạt giống cây "độc, lạ" hiếm thấy như: mít không hạt, tre khổng lồ, cherry Nhật, dâu Đài Loan, ổi trứng cá, ổi Nhật và cả giống dừa ăn được vỏ...
Vú sữa ăn được cả vỏ Nam Hương có kích thước, trọng lượng rất lớn. Ảnh: Thương hiệu & Sản phẩm
Tuy nhiên, "ngôi sao" sáng giá nhất trong khu vườn chính là giống vú sữa Nam Hương. Du khách đến đây thường truyền tai nhau về một loại vú sữa có kích thước "khủng", to gần cả ký lô, cầm nặng tay. Điều đặc biệt nhất làm nên tên tuổi của loại quả này là khi chín hoàn toàn không bị mủ, người ăn có thể cắn trực tiếp cả vỏ mà không hề cảm thấy vị chát hay đắng. Chính cảm giác lạ lẫm, thú vị này đã thôi thúc nhiều đoàn khách từ các tỉnh lân cận lặn lội tìm về Tân Hồng chỉ để được một lần nếm thử.
Chủ nhân của cơ ngơi này, ông Trương Văn Mai, vốn xuất thân là một kỹ sư ngành thủy sản với nhiều năm bôn ba làm việc xa quê. Giữa những bộn bề của cuộc sống nơi xứ người, ông Mai luôn ấp ủ ước mơ được quay về quê hương, tự tay trồng một khu vườn xanh mát và sống cuộc đời nhà nông bình dị.
Thời điểm bắt đầu, Tân Hồng không phải là một lựa chọn lý tưởng cho nông nghiệp cây ăn trái. Vùng đất này nổi tiếng với khí hậu khô nóng, chất đất pha cát, vốn dĩ chỉ phù hợp với các loại cây chịu hạn. Tuy nhiên, với tư duy của một người làm kỹ thuật, ông Mai đã nhìn thấy một lợi thế khác biệt: đó là nguồn phân hữu cơ dồi dào từ phân bò, phân rơm và xác đậu phộng - những phụ phẩm từ hoạt động sản xuất truyền thống của người dân địa phương. Ông nhận định đây chính là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời để cải tạo đất và nuôi dưỡng cây trồng bền vững.
Ông Mai bắt đầu hành trình thử nghiệm với nhiều giống cây mới. Trong quá trình đó, cây vú sữa đã cho thấy khả năng thích nghi bất ngờ. Giống cây này sinh trưởng mạnh mẽ, gần như không cần can thiệp xử lý ra hoa mà vẫn tự trổ bông đều đặn vào khoảng tháng 11 hàng năm và cho trái kéo dài sang tận tháng 4 năm sau. Trái vú sữa thu hoạch được có hương vị đậm ngọt, vỏ mỏng và ưu điểm lớn nhất là không có mủ.
Sản phẩm vú sữa Nam Hương đã được chứng nhận OCOP 3 sao. Ảnh: Thanh niên
Dấu ấn OCOP miền biên viễn
Theo báo Thanh niên, hiện tại, vườn sinh thái Nam Hương đang sở hữu khoảng 1 ha diện tích trồng vú sữa, với 100 gốc cây đã trên 9 năm tuổi cho năng suất ổn định, đạt sản lượng trung bình khoảng 1 tấn mỗi vụ. Bên cạnh đó, ông Mai còn đang ươm trồng hơn 200 cây từ 1-2 năm tuổi đang chuẩn bị bước vào giai đoạn cho quả. Đáng chú ý, giống vú sữa Nam Hương đã hoàn tất các thủ tục công bố giống cây trồng, được cơ quan chức năng công nhận là vườn cây đầu dòng và chính thức được cấp nhãn hiệu vào năm 2024.
Chia sẻ về đứa con tinh thần của mình, ông Mai bộc bạch: "Để có được kết quả này, tôi mất gần chục năm theo đuổi, vừa trồng, vừa ghi chép tỉ mỉ, vừa liên tục thử nghiệm. Tôi mong muốn làm ra một sản phẩm sạch, chất lượng cao, xứng đáng với công sức của người nông dân. Cái tên Nam Hương cũng chính là tên ghép từ hai người con của tôi".
Tiếng lành đồn xa, vườn cây ăn trái của ông Mai giờ đây thường xuyên đón tiếp các đoàn khách từ Tây Ninh, An Giang, TP.HCM… tìm đến tham quan, mua cây giống và thưởng thức trái cây tươi ngon ngay tại vườn. Không giữ bí quyết cho riêng mình, ông Mai luôn sẵn lòng chia sẻ giống cây cũng như kỹ thuật canh tác cho các nhà vườn khác với tâm nguyện cùng nhau phát triển kinh tế địa phương.
Vườn sinh thái Nam Hương có rất nhiều loại trái cây độc lạ. Ảnh: Thanh niên
Chỉ tính riêng năm 2024, vườn sinh thái Nam Hương đã cung ứng ra thị trường khoảng 1.000 cây giống vú sữa. Về thương phẩm, trái vú sữa Nam Hương được tiêu thụ với mức giá cao, khoảng 200.000 đồng/kg, nhưng luôn trong tình trạng "cháy hàng" do thương lái từ TP.HCM bao tiêu toàn bộ số lượng thu hoạch.
Nhận thấy tiềm năng to lớn trong việc phát triển mô hình du lịch xanh kết hợp nông nghiệp, năm 2023, tỉnh Đồng Tháp đã hỗ trợ cơ sở 300 triệu đồng để hoàn thiện hạ tầng và nâng cao chất lượng sản phẩm. Đến năm 2024, điểm du lịch sinh thái Nam Hương đã vinh dự được công nhận đạt chuẩn OCOP 4 sao, nằm trong danh sách các điểm đến tiêu biểu của tỉnh. Riêng sản phẩm vú sữa Nam Hương cũng xuất sắc đạt chuẩn sản phẩm OCOP 3 sao.
Nhờ sự đa dạng về chủng loại cây trồng, không gian xanh mát và những sản phẩm đặc trưng chất lượng, vườn sinh thái Nam Hương đang dần khẳng định vị thế và tạo dấu ấn đậm nét trên bản đồ du lịch vùng Đồng Tháp Mười. Từ ý tưởng nhỏ của một kỹ sư thủy sản ngày trở về, giống vú sữa ăn được cả vỏ giờ đây đã trở thành niềm tự hào mới, góp phần thay đổi diện mạo nông nghiệp của vùng biên viễn Tân Hồng.
