Những con số khổng lồ
Theo nghiên cứu khoa học mới được công bố, tổng số kiến trên trái đất hiện đang có khoảng 20 triệu con. Đây là một con số thực sự khổng lồ. Đi kèm với đó là những tính toán về việc kiến có ảnh hưởng như thế nào đối với sự cân bằng hệ sinh thái của chúng ta.
Mark Wong, một nhà sinh thái học tại Trường Khoa học Sinh học của Đại học Tây Úc, cho biết: “Chúng tôi ước tính thêm rằng kiến trên thế giới tạo thành khoảng 12 megaton carbon khô. Thật ấn tượng, con số này vượt quá sinh khối của tất cả các loài chim và động vật có vú hoang dã trên thế giới cộng lại."
Wong đã bắt đầu phân tích 489 nghiên cứu côn trùng học trên mọi lục địa, môi trường sống chính và quần xã sinh vật trên Trái đất với một mục tiêu vô cùng đơn giản: Đếm kiến. Hành trình đi đến câu trả lời cuối cùng rất dài và thường tẻ nhạt...
Theo đó, khi xem xét từng nghiên cứu trong số 489 nghiên cứu toàn cầu đều được các nhà khoa học tiến hành khá kỹ lưỡng - sử dụng hàng chục trăm chiến thuật bẫy kiến như bắt kiến bỏ chạy trong các rãnh chứa nhựa nhỏ và lắc nhẹ lá cây để tìm hiểu xem có bao nhiêu con trú ẩn bên trong. Tưởng chừng đơn giản những thực tế công việc này lại không hoàn toàn như vậy. Ví dụ, các vị trí lấy mẫu được phân bố không đồng đều trên các vùng địa lý và phần lớn được thu thập từ lớp mặt đất. Wong nói: “Chúng tôi có rất ít thông tin về số lượng kiến trên cây hoặc dưới lòng đất. Điều này có nghĩa là phát hiện của chúng tôi có phần chưa hoàn thiện."
Tại sao phải lo lắng về việc đếm kiến?
Mặc dù có kích thước nhỏ bé, nhưng kiến lại là loài có sức sống bền bỉ và có sức mạnh đặc biệt. Trong quá trình tích trữ lương thực của mình, chúng cũng vô tình giúp nhân giống các loài thực vật, những hạt giống này không thể thiếu để duy trì sự cân bằng tinh tế của hệ sinh thái của chúng ta. Kiến là con mồi cho những loài động vật lớn hơn. Wong nói: “Số lượng kiến khổng lồ này trên Trái đất nhấn mạnh rất nhiều đến giá trị sinh thái của chúng, vì kiến có thể vượt qua trọng lượng của chúng để cung cấp các chức năng sinh thái quan trọng,” Wong nói.
Nhưng khi nói đến việc đếm số lượng kiến một cách cụ thể, như Wong đã làm, có một sự cấp bách bắt nguồn từ tốc độ thay đổi khí hậu của chúng ta. Các nhà khoa học phải xác định có bao nhiêu loài kiến, cũng như các loài động vật và côn trùng khác đang tồn tại trên Trái đất vì cuộc khủng hoảng khí hậu - mối đe dọa ngày càng nghiêm trọng hơn do hoạt động của con người - đang buộc nhiệt độ toàn cầu tăng lên và do đó khiến những sinh vật này có nguy cơ tuyệt chủng.
Nghiên cứu PNAS của nhóm mở đầu bằng một trích dẫn thích hợp từ nhà sinh vật học và chuyên gia về kiến người Mỹ Edward O. Wilson: "Kiến chiếm 2/3 sinh khối của tất cả các loài côn trùng. Có hàng triệu loài sinh vật và chúng ta biết hầu hết không biết gì về chúng. "
Trong tương lai, đây là lý do tại sao Wong tin rằng điều quan trọng là phải thường xuyên khảo sát quần thể kiến. “Những thứ như đếm kiến,” ông nói, “chụp ảnh những con côn trùng mà chúng gặp trong sân sau của mình và ghi nhận những quan sát về những điều thú vị mà thực vật và động vật đang làm có thể buộc chúng ta phải mất một thời gian dài".
Nguyên Đỗ
