Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, các dịch vụ hành chính công trực tuyến, như làm hộ chiếu “online”, đã mang lại nhiều tiện ích thiết thực, giúp người dân tiết kiệm thời gian và công sức. Tuy nhiên, chính sự thuận tiện này lại trở thành “mảnh đất màu mỡ” cho các đối tượng lừa đảo trên không gian mạng, khiến không ít người dân rơi vào bẫy, chịu thiệt hại tài chính và đối mặt nguy cơ lộ lọt thông tin cá nhân.
Những chiêu trò lừa đảo phổ biến
Các đối tượng lừa đảo thường lợi dụng tâm lý muốn nhanh chóng, tiện lợi của người dân để triển khai các chiêu trò tinh vi. Theo thông tin từ Bộ Công an và các cơ quan chức năng, một số thủ đoạn phổ biến bao gồm:
1. Giả mạo website chính thức: Các đối tượng tạo ra các website giả mạo với giao diện gần giống Cổng Dịch vụ công quốc gia (https://dichvucong.gov.vn) hoặc trang chính thức của Bộ Công an (https://dichvucong.bocongan.gov.vn). Các địa chỉ giả mạo thường có tên miền tương tự, như hochieu-online.vn hoặc lamhochieu24h.com, khiến người dùng dễ nhầm lẫn. Những trang này thường yêu cầu nộp lệ phí làm hộ chiếu, phí “xử lý nhanh”, đồng thời thu thập thông tin cá nhân như căn cước công dân và ảnh chân dung.
2. Mạo danh cán bộ công an: Kẻ lừa đảo gọi điện, nhắn tin hoặc gửi email giả danh cán bộ công an, yêu cầu người dân bổ sung hồ sơ hoặc nộp tiền để “xử lý gấp” thủ tục làm hộ chiếu. Các tin nhắn này thường tạo cảm giác khẩn cấp, khiến người dân hoang mang và dễ làm theo.
3. Lừa đảo qua mạng xã hội: Các đối tượng lập fanpage hoặc tài khoản mạng xã hội với hàng nghìn lượt theo dõi, đăng bài hướng dẫn “tận tình” cách làm hộ chiếu online. Những bài đăng này thường kèm theo số điện thoại hoặc đường link dẫn đến website lừa đảo, từ đó thu thập dữ liệu cá nhân của người dùng.
Hậu quả nghiêm trọng
Theo công an tỉnh Nghệ An, tình trạng lừa đảo liên quan đến làm hộ chiếu trực tuyến đang gia tăng. Nhiều trường hợp người dân đã mất tiền từ vài trăm nghìn đến hàng triệu đồng khi nộp phí qua các website giả mạo.
Nguy hiểm hơn, thông tin cá nhân bị thu thập trái phép có thể được sử dụng vào các mục đích bất hợp pháp, như:
- Đăng ký sim rác hoặc mở tài khoản ngân hàng trái phép.
- Thực hiện các giao dịch tài chính bất hợp pháp, gây ảnh hưởng đến uy tín và pháp lý của nạn nhân.
- Bán dữ liệu cá nhân trên các thị trường ngầm (dark web), dẫn đến nguy cơ bị đánh cắp danh tính.
Cách phòng tránh
Để tránh trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo, người dân cần nâng cao cảnh giác và thực hiện các biện pháp sau:
1. Xác minh nguồn website: Chỉ truy cập các trang web chính thức như https://dichvucong.gov.vn hoặc https://dichvucong.bocongan.gov.vn để thực hiện thủ tục hành chính. Kiểm tra kỹ địa chỉ URL và đảm bảo tên miền có đuôi .gov.vn.
2. Không cung cấp thông tin cá nhân bừa bãi: Không chia sẻ thông tin như số căn cước công dân, ảnh chân dung, hoặc thông tin tài khoản ngân hàng trên các website hoặc qua tin nhắn, email không rõ nguồn gốc.
3. Cảnh giác với các yêu cầu nộp phí bất thường: Thủ tục làm hộ chiếu trực tuyến chính thức không yêu cầu nộp phí qua các kênh không rõ ràng. Mọi khoản phí đều được thực hiện tại các cơ quan chức năng hoặc qua cổng thanh toán được xác thực.
4. Kiểm tra thông tin liên lạc: Nếu nhận được cuộc gọi hoặc tin nhắn từ người tự xưng là cán bộ công an, hãy liên hệ trực tiếp với cơ quan công an gần nhất để xác minh.
Báo cáo ngay khi nghi ngờ: Nếu phát hiện website, fanpage hoặc số điện thoại có dấu hiệu lừa đảo, hãy báo cáo qua tổng đài của Bộ Công an hoặc cơ quan công an gần nhất.
Trong môi trường số ngày càng phức tạp, mỗi người dân cần trang bị kiến thức và sự tỉnh táo để bảo vệ bản thân. Hãy luôn kiểm tra kỹ lưỡng nguồn thông tin, chỉ sử dụng các kênh chính thức, và báo cáo kịp thời khi phát hiện dấu hiệu lừa đảo. Chỉ khi chung tay nâng cao nhận thức, chúng ta mới có thể tận dụng tối đa lợi ích của chuyển đổi số mà không trở thành nạn nhân của “bẫy công nghệ”.
Thùy Anh
Tổng hợp
