Viết cho Yahoo: Đôi điều phải nói về gã mặt cười có chiếc áo tím

Hồi đầu tháng 12, không ít người cảm thấy bất ngờ khi xuất hiện thông tin văn phòng đại diện Yahoo tại Việt Nam sẽ chính thức đóng cửa. Bên cạnh việc đóng cửa văn phòng đại diện, khoảng 25 nhân viên đang làm tại đây sẽ bị cho thôi việc, một số ít sẽ được chuyển sang làm việc tại Singapore để phục vụ cho những kế hoạch tiếp theo của Yahoo. Cùng với quyết định này, hàng loạt các trang tin tức bằng tiếng Việt của Yahoo như Yahoo! Tin tức, Yahoo! Nàng…  cũng đã dừng hoạt động chỉ sau một thời gian ngắn.

Trước thắc mắc của dư luận và báo giới, đại diện phía Yahoo nói rằng đây chỉ là một phần trong kế hoạch tái cơ cấu của Yahoo trên phạm vi toàn cầu. Tuy nhiên, không cần phải chỉ ra cũng có thể hiểu được rằng, tất cả những dấu hiệu kể trên đã cho thấy sự thoái lui của Yahoo tại thị trường Việt Nam. Nói một cách khác, kỷ nguyên Yahoo ở Việt Nam đã lụi tàn.

Yahoo bắt đầu chính thức bước chân vào thị trường Việt Nam từ thời điểm tháng 3/2006 với dịch vụ Yahoo! Messenger bằng tiếng Việt. Thế nhưng, với những người dùng internet tại Việt Nam, họ đã biết đến Yahoo và các dịch vụ khác của doanh nghiệp này từ rất lâu trước đó. Trong tâm trí của những người thuộc thế hệ 8X, việc “chat chit” thông qua dịch vụ nhắn tin nhanh (Instant Messenger) Yahoo! Messenger hay gửi thư qua Yahoo! Mail đã trở thành một phần của cuộc sống thường ngày từ những năm đầu của thế kỉ 21.

Chính sự gia tăng một cách nhanh chóng lượng người sử dụng tại Việt Nam đã khiến Yahoo phải gấp rút bổ sung ngôn ngữ tiếng Việt cho Yahoo! Messenger (2006). Một năm sau, công ty internet này mở cửa văn phòng đại diện đầu tiên của mình tại Việt Nam ở Thành phố Hồ Chí Minh (năm 2007) và sau đó thành lập Công ty TNHH Yahoo Việt Nam với 100% vốn đầu tư nước ngoài vào tháng 8/2008.

Các dịch vụ của Yahoo đã từng là một công cụ không thể thiếu với người dùng internet Việt Nam

Thời kỳ 2007 – 2008 cũng trở thành một mốc son trong lịch sử phát triển của Yahoo tại Việt Nam khi mà với những ai thuộc giới văn phòng, một trong những câu cửa miệng khi nói chuyện với nhau sẽ là về Blog. Lúc này trong mắt người Việt Nam, Blog được mặc định là  Yahoo! 360. Điều này cũng giống như ngày nay, từ mạng xã hội được mặc định để nói về Facebook.

Khi mà các dịch vụ nội dung số chưa thực sự phát triển ở Việt Nam, những trang Blog của Yahoo thực sự là một kênh chia sẻ thông tin và bộc lộ cảm xúc cá nhân hiệu quả. Đây cũng là thời điểm, Yahoo! 360 nắm vai trò là công cụ kết nối thông tin duy nhất giữa tất cả mọi người.

Với 4 công cụ hiệu quả là Yahoo! Messenger, Yahoo! 360, Yahoo! Mail và Yahoo! Search, Yahoo thời điểm đó đóng vai trò độc tôn trong thế giới internet của người Việt từ trẻ đến già.

Từng giữ vị trí số 1 ở thời điểm thập niên đầu của thế kỷ 20, thế nhưng càng về sau vị thế của Yahoo tại thị trường Việt Nam không những không được củng cố mà ngày càng có dấu hiệu suy giảm.

Trên bình diện quốc tế, sự phát triển bùng nổ của Google cùng hàng loạt các công cụ hỗ trợ hiệu quả cho người dùng Internet đã dần xóa nhòa hình ảnh và vai trò của Yahoo.

Yahoo! Search không thể đối đầu với công cụ tìm kiếm Google cùng các thuật toán đầy hiệu quả. Người dùng dần dần cảm thấy mất kiên nhẫn với một Yahoo! Mail chậm chạp, không trực quan hay gặp sự cố để rồi quay sang Gmail với sự thân thiện, giản đơn, nhanh chóng và dễ dàng đồng bộ lên các thiết bị di động thông minh. Sự nổi lên của Facebook với một cách thức tương tác hoàn toàn mới cũng kéo người dùng internet rời xa khỏi Blog. Tất cả mọi thứ đều như đối chọi lại với Yahoo vốn đang sống trong hào quang của quá khứ. Nói một cách khác, sự dừng lại của Yahoo tự giết chết chính công ty internet này.

Quyết định từ bỏ công cụ blog đã có tác động xấu đến tâm lý người dùng Yahoo

Tại Việt Nam, một trong những quyết định đóng vai trò quan trọng đối với sự sống còn của Yahoo chính là việc đóng cửa Yahoo! 360 cùng công cụ Blog.

Với người Việt khi đó và cả ngày nay, Blog vẫn đóng một vai trò không thể thay thế trong cuộc sống hằng ngày. Đó là nơi được nhiều người lựa chọn để tự sự, chia sẻ quan điểm và bày tỏ thái độ về các vấn đề trong cuộc sống. Nhiều nhân vật trong giới truyền thông đã nổi lên từ những trang Blog Yahoo, và cũng nhiều người lựa chọn việc chăm chút cho các trang blog như một hình thức sinh hoạt và giải trí.

Với việc đóng của Yahoo! 360 vào năm 2008, Yahoo đã vô tình đẩy người dùng Việt Nam về với một Facebook mới manh nha hình thành. Bên cạnh việc lấy đi những người dùng Blog, sự phát triển của Facebook cùng công cụ inbox và sau này là Messenger cũng đã kéo người sử dụng ra khỏi thế giới của Yahoo.

Cứ như vậy, Yahoo mất đi dần dần những thế mạnh của mình là mail, chat, tìm kiếm và blog để rồi nhường lấy sự thống trị của mình cho những đối thủ như Facebook hay Google.

Với sự rút lui của Yahoo khỏi thị trường Việt Nam, nhiều người Việt vẫn tiếc nuối Yahoo như muốn níu kéo một thứ hào quang của quá khứ. Tuy nhiên, cũng giống như Nokia, không ai khác mà chính Yahoo mới là kẻ tự kết liễu chính mình.

Khóc cho Yahoo ư? Có lẽ điều đó cũng chẳng cần nữa vì đâu còn ai nhớ đến gã mặt cười mang chiếc áo tím.