Hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc Tân Hoa Xã đưa tin, cựu Ủy viên trưởng Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc Trung Quốc Ngô Bang Quốc, đã qua đời tại Bắc Kinh hôm 8/10, hưởng thọ 83 tuổi.
Cáo phó chính thức do Tân Hoa Xã công bố mô tả ông Ngô là "nhà lãnh đạo xuất chúng" của Đảng Cộng sản và nhà nước Trung Quốc, đồng thời nói thêm rằng sự ra đi của ông là "mất mát to lớn".
Ông Ngô Bang Quốc là một trong những người quyền lực nhất Trung Quốc từ năm 2002 đến năm 2012, đứng đầu Nhân đại toàn quốc (tức Quốc hội) Trung Quốc - cơ quan lập pháp hàng đầu của nước này.
Ông Ngô cũng là quan chức số 2 trong Ban Thường vụ Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc - cơ quan quyết sách hàng đầu của đất nước, bên cạnh cựu Chủ tịch nước Hồ Cẩm Đào và cựu Thủ tướng Ôn Gia Bảo, nhân vật số 3.
Cáo phó của Tân Hoa Xã cho biết, ông Ngô từng nhấn mạnh nguyên tắc rằng "công việc của Nhân Đại phải tuân thủ sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ)".
Theo Tân Hoa Xã, một trong những thành tựu lớn của ông Ngô Bang Quốc trong vai trò Ủy viên trưởng Nhân Đại Trung Quốc là chủ trì việc sửa đổi Luật chống ly khai. Luật chống ly khai năm 2005 đưa ra khuôn khổ pháp lý nêu rõ các điều kiện mà Bắc Kinh cho biết sẽ sử dụng "các biện pháp phi hòa bình" để thống nhất đảo Đài Loan.
Góp công phát triển Thượng Hải
Theo tờ South China Morning Post (SCMP), ông Ngô Bang Quốc bắt đầu sự nghiệp chính trị của mình tại Thượng Hải, nơi ông đã làm việc trong nhiều thập kỷ sau khi tốt nghiệp Đại học Thanh Hoa ở Bắc Kinh vào năm 1967 với bằng kỹ sư vô tuyến điện.
Từ năm 1991, ông Ngô giữ chức Bí thư Thành ủy Thượng Hải - trung tâm tài chính của Trung Quốc - trong ba năm, cho đến khi được thăng chức trở thành thành viên Ban Bí thư Ủy ban Trung ương ĐCSTQ.
Theo SCMP, ông Ngô là một trong số ít quan chức Thượng Hải được thăng chức lên các cơ quan trung ương của Trung Quốc dưới thời cựu Chủ tịch nước Giang Trạch Dân - người từng giữ chức Bí thư Thành ủy Thượng Hải từ năm 1987 đến 1989.
Ông Ngô Bang Quốc được coi là quan chức chính của Thượng Hải nắm vai trò phát triển Khu đô thị mới Phố Đông của thành phố này trong giai đoạn đầu. Quyết định phát triển khu vực này được coi là chìa khóa cho sự phát triển nhanh chóng của thành phố đông dân nhất Trung Quốc sau năm 1990.
Bản cáo phó chính thức cho biết, ông Ngô Bang Quốc đã hoàn thành tầm nhìn của lãnh đạo Trung Quốc Đặng Tiểu Bình bằng cách thực hiện "quyết định chiến lược" phát triển Phố Đông. Theo Tân Hoa xã, công sức của ông Ngô "đã giúp Thượng Hải tạo ra một tình hình mở cửa toàn diện mới, cả trong và ngoài nước".
Ông Ngô giữ chức Phó Thủ tướng Trung Quốc từ năm 1995 đến năm 2002. Bản cáo phó ca ngợi ông vì đã thúc đẩy cải cách doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc và vai trò của ông trong việc xây dựng "các dự án cơ sở hạ tầng lớn" như Đập thủy điện Tam Hiệp.
Theo Tân Hoa xã, sau khi nghỉ hưu vào năm 2013, ông Ngô "kiên quyết ủng hộ" sự lãnh đạo của Chủ tịch Tập Cận Bình và cuộc chiến chống tham nhũng của ông Tập, và "nghiên cứu kỹ lưỡng Tư tưởng Tập Cận Bình về chủ nghĩa xã hội mang đặc sắc Trung Quốc trong thời đại mới".
Theo SCMP, ông Ngô đã vắng mặt trong một số sự kiện có sự tham dự của các cựu lãnh đạo ĐCSTQ trong những năm gần đây, bao gồm Đại hội ĐCSTQ lần thứ 20 vào năm 2022 và buổi hòa nhạc vào cuối tháng trước nhân dịp kỷ niệm 75 năm thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (1/10/1949-2024).
Hữu Hiển