Giáo sư Tôn Thất Tùng, Giáo sư Đặng Văn Ngữ, Giáo sư Hồ Đắc Di là ba trong số những thiên tài kiệt xuất của y học Việt Nam. Mỗi người đều có những đóng góp riêng cho y tế nước nhà. Tuy nhiên, ít ai biết họ có một điểm chung rất đặc biệt, đó là đều sinh ra hoặc lớn lên ở Huế.
Dưới đây, hãy cùng tìm hiểu thêm về cuộc đời và thành tựu của ba vị thiên tài y học này.
Giáo sư Tôn Thất Tùng
Giáo sư Tôn Thất Tùng (sinh năm 1912–1982) là một trong những nhà phẫu thuật và nhà khoa học y học hàng đầu của Việt Nam, nổi tiếng với những đóng góp đột phá trong lĩnh vực giải phẫu gan.
Ông sinh ra ở Thanh Hoá trong một gia đình quý tộc nhà Nguyễn. Sau khi cha mất sớm, ông theo mẹ về Huế sinh sống và học tập.
Năm 1931, ông ra Hà Nội học tại trường Trung học Bảo Hộ (nay là trường Chu Văn An), rồi tiếp tục theo học Trường Y khoa Hà Nội.
Ông nổi tiếng với "phương pháp mổ gan khô" (còn gọi là "phương pháp Tôn Thất Tùng"), giúp giảm thiểu mất máu trong phẫu thuật gan và được áp dụng rộng rãi trên thế giới.
GS Tôn Thất Tùng có một tình cảm rất sâu đậm đối với Huế. Ngay sau khi đất nước thống nhất, ngày 25/5/1975, GS Tôn Thất Tùng đã có mặt tại Huế và đến thăm Bệnh viện Trung ương Huế, Trường đại học Y khoa Huế rồi nói chuyện với cán bộ và sinh viên y khoa.
Trong cuốn sách “100 câu chuyện của một bác sĩ” của GS. Đặng Hanh Đệ (học trò của GS Tùng) có viết: “Hôm sau, Thầy Tùng cùng chúng tôi về nơi chôn rau, cắt rốn của Thầy. Đứng trên nền nhà trơ trọi, Thầy chẳng nói câu nào, lặng lẽ bước đi. Một người con sau hơn 30 năm xa cách, nay trở về, biết bao suy nghĩ, bịn rịn. Chỉ có cô Hồ nói: “Trong những năm sống ở Hà Nội, Thầy luôn nghĩ về quê hương, nên được tin đất nước thống nhất, Thầy đã nhanh chóng thu xếp để về””.
Giáo sư Tôn Thất Tùng qua đời ngày 7/5/1982 tại Hà Nội, để lại di sản to lớn cho nền y học Việt Nam và thế giới.
Giáo sư Đặng Văn Ngữ
Giáo sư, bác sĩ Đặng Văn Ngữ (1910–1967) là một trong những nhà khoa học y học xuất sắc và có ảnh hưởng sâu rộng trong lịch sử y học hiện đại Việt Nam.
Ông sinh ra tại làng An Cựu, thành phố Huế, trong một gia đình nhà nho nghèo nhưng hiếu học. Sau khi hoàn thành trung học tại Huế, ông ra Hà Nội học Trường Y – Dược Đông Dương và sớm bộc lộ năng lực nghiên cứu vượt trội.
Năm 1942, ông trở thành Trưởng phòng thí nghiệm Ký sinh trùng tại Trường Y Hà Nội. Từ năm 1943 đến 1950, ông sang Nhật Bản nghiên cứu và bảo vệ thành công luận án tiến sĩ y khoa.
Sau Cách mạng Tháng Tám, ông trở về nước, tham gia kháng chiến và là người đầu tiên sản xuất thành công penicillin tại Việt Nam bằng nguyên liệu sắn và ngô, góp phần cứu chữa hàng ngàn thương binh trong kháng chiến chống Pháp.
Năm 1955, ông sáng lập Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Việt Nam và giữ chức Viện trưởng cho đến khi hy sinh trong khi đang nghiên cứu vaccine chống sốt rét tại Trường Sơn.
Giáo sư Đặng Văn Ngữ được truy tặng danh hiệu Anh hùng Lao động và Giải thưởng Hồ Chí Minh vì những đóng góp to lớn cho y học Việt Nam. Ông không chỉ là nhà khoa học tài năng mà còn là tấm gương về y đức, lòng yêu nước và tinh thần cống hiến trọn đời cho sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Giáo sư Hồ Đắc Di
Giáo sư, bác sĩ Hồ Đắc Di (1900–1984) là một trong những tượng đài của nền y học hiện đại Việt Nam, được mệnh danh là “Hippocrates của Việt Nam” nhờ những đóng góp to lớn về chuyên môn, giáo dục và y đức.
Ông sinh ra tại làng An Truyền, xã Phú An, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế, ông xuất thân từ một gia đình danh gia vọng tộc.
Năm 1918, ông sang Pháp du học ngành y và trở thành bác sĩ nội trú tại các bệnh viện lớn ở Paris. Ông là người Việt Nam đầu tiên được chính quyền thực dân Pháp cho phép hành nghề bác sĩ phẫu thuật, một điều hiếm có vào thời bấy giờ.
Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, ông trở thành Hiệu trưởng đầu tiên của Trường Đại học Y Hà Nội, giữ chức vụ này từ năm 1945 đến 1976. Dưới sự lãnh đạo của ông, Trường Đại học Y Hà Nội đã đào tạo hàng ngàn bác sĩ, y sĩ phục vụ cho công cuộc kháng chiến và xây dựng đất nước.
Giáo sư Hồ Đắc Di không chỉ là một nhà khoa học y học xuất sắc mà còn là một nhà giáo dục tận tâm. Ông luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của y đức, coi trọng tình thương yêu bệnh nhân và đặt quyền lợi của bệnh nhân lên hàng đầu. Ông cũng là người đầu tiên xây dựng nền móng cho ngành ngoại khoa Việt Nam.
Ông qua đời ngày 25/6/1984, để lại một di sản to lớn cho nền y học nước nhà. Tên ông được đặt cho nhiều con đường và cơ sở y tế trên cả nước thể hiện sự kính trọng và ghi nhớ công lao của ông đối với ngành y Việt Nam.
Ngọc Minh
