Nhắc đến ẩm thực miền Tây, người ta thường nghĩ ngay đến cá linh, bông điên điển, lẩu mắm… Nhưng nếu chịu khó ngồi xuống mâm cơm của một gia đình miệt sông nước, bạn sẽ còn thấy nhiều điều độc lạ hơn thế. Một trong số đó là thói quen… ăn trái cây chung với cơm.
Cơm trắng chan nước mắm, gắp thêm miếng xoài chua, chuối ngọt hay dưa hấu thanh mát – chuyện tưởng lạ lùng này lại quá đỗi bình thường với người miền Tây. Ở Cà Mau, Bạc Liêu, nhiều người kể rằng họ đã quen ăn cơm cùng trái cây từ thuở 3 - 5 tuổi.
Ăn riết thành quen, thậm chí lâu lâu không có lại thấy… thiếu thiếu. Điều thú vị là, ngay cả khi bữa cơm đã đủ thịt cá, nhiều gia đình vẫn để thêm một đĩa trái cây ăn cùng cơm cho “đúng nếp xưa”.
Trên mạng xã hội, khi theo dõi các content về người miền Tây, clip do các nhà sáng tạo nội dung quê miền Tây sản xuất không ít người cảnh mâm cơm có trái cây, bới tô cơm ăn với dưa hấu, xoài,... Nhiều người nhìn vào thắc mắc “ngon không?”, “tại sao lại ăn như vậy?”.
Nhiều người cho biết cũng không rõ nguồn góc cụ thể từ đâu, ai hướng dẫn mà cứ ăn như một thói quen. Điều này cũng ít nhiều gắn với tính cách người miền Tây hào sảng, phóng khoáng, thế nên nếp sống cũng thoải mái, dung dị và gần gũi. Thế nên, người miền Tây ăn gì cũng được, không kén ăn, miễn no bụng, và nhanh để kịp ra đồng làm việc.
Trái cây trên mâm cơm thường chẳng cầu kỳ, chủ yếu hái ngay trong vườn nhà. Miệt sông nước vốn là xứ sở cây trái, từ xoài, chuối, dưa hấu cho đến mận, ổi… đều sẵn có. Vậy nên chuyện tiện tay bẻ vài trái, ăn chung với cơm cũng thành thói quen.
Hơn nữa, cơm vốn là tinh bột, đôi khi khô khan; ăn kèm trái cây vừa giúp dễ nuốt, vừa cân bằng vị giác. Thậm chí, có khi khát nước, người ta còn chan cơm với nước dừa ngọt lịm, biến thành một “bữa ăn nhanh” vừa mát lành, vừa đủ chất. Với những ngày nhà chỉ còn cơm nguội và vài trái cây trong tủ lạnh, đây cũng là “cứu cánh” tiện lợi cho các bà nội trợ muốn nghỉ tay.
Nhưng cơm độn trái cây không chỉ là một kiểu ăn uống. Nó phản ánh cả lối sống và văn hóa miệt vườn - nơi con người gắn bó mật thiết với thiên nhiên, với vườn cây, ruộng đồng.
Dù ngày nay lối sống hiện đại đã khiến nhiều thói quen thay đổi, nhưng ký ức về cơm chan nước dừa, cơm ăn chuối hay lát xoài chua chấm cá kho vẫn là kỷ niệm khó phai. Những người con miền Tây vẫn không thể quên được hương vị mộc mạc của cơm chan nước dừa, cơm ăn với chuối, hay lát xoài chua ngọt nhúng cá kho ngày xưa.
Một điều đặc biệt nữa trong ăn uống của người miền Tây chính hiệu chính là pha/uống cafe, tràng đường bằng ca nhựa lớn.
Đây cũng là điều khiến nhiều người không khỏi hoang mang, bất ngờ khi lần đầu đến với miền Tây. Không rõ xuất phát từ đâu, tại sao lại như vậy còn với người miền Tây điều này cũng vô tình trở thành nếp sinh hoạt, thói quen ăn uống. Nó giống như việc bạn uống nước bằng ly, cốc mỗi ngày vậy....
Cái ca lớn ấy không chỉ tiện dụng mà còn thể hiện đúng tinh thần hào sảng, hiếu khách vốn đã thành “thương hiệu” của người miền Tây.
Có thể nói, từ mâm cơm giản dị đến ly cà phê ca nhựa, tất cả đều góp phần khắc họa một miền Tây mộc mạc mà độc đáo. Nơi mà cái gì cũng có thể “ăn được”, “uống được” - miễn sao gắn với tinh thần thoải mái, chân chất và đầy tình thân.
Trần Hà.
