Gạo lứt - siêu thực phẩm cho sức khỏe nhưng ăn nhiều hại ra sao?

Vì sao gạo lứt được ví như siêu thực phẩm?

Gạo lứt là loại gạo chỉ xay bỏ lớp vỏ trấu bên ngoài, giữ nguyên lớp cám gạo và mầm gạo. Chính lớp cám và mầm này là nơi tập trung phần lớn các chất dinh dưỡng quý giá như vitamin nhóm B (B1, B2, B3, B5, B6), vitamin E, chất xơ, magie, mangan, selen, sắt và các chất chống oxy hóa mạnh mẽ.

Ngược lại, quá trình xay xát kỹ lưỡng để tạo ra gạo trắng đã loại bỏ đi hầu hết lớp cám và mầm, đồng nghĩa với việc mất đi đáng kể lượng vitamin, khoáng chất và chất xơ. Điều này khiến gạo trắng chủ yếu cung cấp carbohydrate mà ít giá trị dinh dưỡng bổ sung.

Gạo lứt thực sự là một kho tàng dinh dưỡng tự nhiên. Dưới đây là những thành phần nổi bật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời:

Chất xơ dồi dào: Gạo lứt chứa lượng chất xơ cao gấp nhiều lần so với gạo trắng. Chất xơ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh, ngăn ngừa táo bón, ổn định đường huyết và giảm cholesterol xấu trong máu.

Vitamin nhóm B: Đặc biệt là vitamin B1 (thiamine), B3 (niacin) và B6 (pyridoxine), rất cần thiết cho quá trình chuyển hóa năng lượng, chức năng thần kinh và hệ miễn dịch.

Vitamin E: Một chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do, hỗ trợ sức khỏe tim mạch và làm đẹp da.

Khoáng chất thiết yếu: Magie tham gia vào hơn 300 phản ứng sinh hóa trong cơ thể, mangan quan trọng cho chức năng não bộ và xương khớp, selen là một chất chống oxy hóa và hỗ trợ chức năng tuyến giáp, sắt cần thiết cho việc vận chuyển oxy trong máu.

Chất chống oxy hóa: Gạo lứt chứa nhiều hợp chất chống oxy hóa như axit ferulic, lignans và anthocyanins (đặc biệt trong gạo lứt đen), giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương, giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tim mạch, ung thư và tiểu đường.

Sử dụng gạo lứt sao cho đúng?

Tuổi trẻ Online dẫn lời bác sĩ Hoàng Khánh Toàn, nguyên chủ nhiệm khoa đông y, Bệnh viện 108, cho biết càng ngày người ta càng nhận thấy gạo lứt có một giá trị dinh dưỡng và phòng chống bệnh tật rất độc đáo. Tuy nhiên, gạo lứt cũng có nhiều hạn chế:

Gạo lứt có nhiều photpho và kali hơn gạo trắng nên người bị bệnh thận cần hạn chế ăn.

Người bệnh viêm túi thừa, bệnh tiêu chảy, viêm ruột, ung thư đại trực tràng, đã phẫu thuật đường tiêu hóa cần theo chế độ ăn ít chất xơ thì ăn gạo trắng tốt hơn gạo lứt...