Theo nghiên cứu từ các chuyên gia chăm sóc sức khỏe, gan thực hiện "hàng trăm" nhiệm vụ để giữ cơ thể con người luôn khỏe mạnh. Trong đó, nhiệm vụ quan trọng nhất là trao đổi chất. Bất cứ thứ gì được đưa vào cơ thể như thức ăn, rượu, thuốc hay chất độc… sẽ được tiêu hóa bởi dạ dày và ruột, hấp thụ vào máu và đi đến gan.
Do đó, cơ thể muốn khỏe mạnh, con người muốn kéo dài tuổi thọ, điều quan trọng hàng đầu là bảo vệ sức khỏe lá gan.
01. Gan quan trọng như thế nào đối với cơ thể con người?
Tạo và tiết mật
Gan có thể chuyển hóa heme trong huyết sắc tố trong hồng cầu thành bilirubin và tiết vào mật. Thông thường, gan có thể tiết ra 600 đến 1000ml mật mỗi ngày, chảy vào tá tràng qua ống mật để thúc đẩy quá trình tiêu hóa và hấp thu. Nếu bilirubin không thể được chuyển hóa bình thường ở gan thì sẽ tích tụ trong máu, khiến da chuyển sang màu vàng, tức là bệnh vàng da.
Chức năng trao đổi chất
Sự chuyển hóa các chất cơ bản (glucid, lipid, proid) diễn ra ở nhiều cơ quan, tổ chức khác nhau trong cơ thể, nhưng quá trình này diễn ra mạnh mẽ nhất ở gan. Chuyển hóa glucid diễn ra tại gan sẽ đảm bảo 2/3 toàn bộ năng lượng sống trong cơ thể. Quá trình này được thực hiện thông qua tổng hợp glycogen dự trữ cho cơ thể và tăng phân giải glycogen cung cấp năng lượng cho cơ thể.
Các acid béo đến gan thì được tổng hợp và chuyển hóa tạo lipoprotein rồi đưa vào máu. Các protein cũng được gan dưới dạng nhiều protein enzyme và một số protein chức năng - là kho dự trữ quan trọng nhất của cơ thể.
Lá chắn bảo vệ cơ thể
Gan có thể ngăn chặn các chất độc xâm nhập vào cơ thể qua đường tiêu hóa, đồng thời làm giảm độc tính và thải trừ một số chất cặn bã do chuyển hóa chất trong cơ thể tạo nên. Chức năng chống độc của gan được thực hiện thông qua các phản ứng hóa học bao gồm: phản ứng tạo ure, phản ứng liên hợp và phản ứng oxy hóa khử; hoặc bằng cách cố định và thải trừ một số kim loại nặng, các chất màu đến gan sẽ bị giữ lại không biến đổi gì và đào thải ra ngoài qua đường mật.
02. Thời điểm vàng để dưỡng gan
Giáo sư Lý Lan Quyên, 76 tuổi, là một nhà dịch tễ học và bác sĩ gan mật người Trung Quốc nổi tiếng. Bà là giáo sư tại Trường Y Đại học Chiết Giang, viện sĩ Học viện Kỹ thuật Trung Quốc, và là giám đốc Phòng thí nghiệm Trọng điểm Quốc gia của Trung Quốc về chẩn đoán và điều trị các bệnh truyền nhiễm.
Với nhiều năm nghiên cứu sức khỏe gan, bà đã góp phần tạo ra những bước đột phá lớn trong việc điều trị các bệnh về gan, xây dựng một hệ thống hỗ trợ gan nhân tạo, chủ yếu được sử dụng để điều trị bệnh viêm gan nặng.
Vì gan không có dây thần kinh cảm giác đau nên khi có vấn đề xảy ra, cơ thể thường không cảm nhận được sự bất thường. Đến khi những tổn thương trở nên nghiêm trọng, gây ảnh hưởng tới những cơ quan khác thì mọi người mới phát hiện muộn màng. Tình trạng này càng phổ biến hơn trong thời đại hiện nay, khi con người có lối sống không lành mạnh, dễ gây tổn thương gan và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của cơ thể.
Giáo sư Lý Lan Quyên cho biết: Để bảo vệ sức khỏe gan, trước tiên bạn phải chú ý đến chế độ ăn uống, đặc biệt là trong buổi sáng vì đây là thời điểm vàng để nuôi dưỡng gan. Bữa sáng cung cấp nguồn năng lượng tốt cho gan bao gồm những loại thực phẩm sau đây:
Trứng
Trứng có giá trị dinh dưỡng cao, giàu protein, nguyên tố vi lượng, lecithin, vitamin… Những chất này rất tốt cho sức khỏe cơ thể, có tác dụng tăng cường trí não, duy trì chức năng gan, phục hồi các tế bào gan bị tổn thương, tế bào gan.
Cà rốt
Bạn cũng có thể ăn cà rốt vào bữa sáng. Loại thực phẩm này chứa nhiều thành phần có tác dụng nuôi dưỡng và bảo vệ gan, có thể bổ sung cho cơ thể các chất dinh dưỡng như vitamin, chất xơ… đồng thời còn hỗ trợ giảm cân.
Rau xanh
Y học cổ truyền Trung Quốc cho rằng các thực phẩm màu xanh lá cây rất tốt cho gan. Ăn nhiều rau xanh giúp cung cấp một lượng lớn chất xơ, có thể thúc đẩy quá trình tuần hoàn của khí huyết trong gan, loại bỏ mệt mỏi, giảm bớt áp lực trao đổi chất của gan, giúp nuôi dưỡng và bảo vệ gan.
Có rất nhiều loại thực phẩm xanh phổ biến trong cuộc sống như bông cải xanh, rau bina, hạt cải dầu,… nên bạn có thể chần qua nước nóng trước khi ăn, cũng rất thuận tiện cho bữa sáng.
Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa
Các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa giúp tống các độc tố ra khỏi cơ thể và ngăn cản chúng làm tổn hại tế bào gan. Về lâu dài, chúng sẽ giúp ngăn ngừa bệnh gan nhiễm mỡ, làm giảm gánh nặng cho gan. Bạn có thể chọn táo gai, bưởi, chanh, v.v., đều chứa nhiều thành phần tốt cho việc dưỡng gan, nhưng lưu ý không nên ăn khi bụng đói.
03. Muốn nuôi dưỡng và bảo vệ gan nhất định phải làm những điều này
Tránh tức giận
Bạn nên học cách duy trì thái độ ôn hòa, không nôn nóng hay tức giận quá mức vì những cảm xúc tiêu cực này dễ làm tổn thương gan. Nếu muốn duy trì một lá gan khỏe mạnh, bạn nên học cách duy trì thái độ lạc quan, bình tĩnh.
Tập thể dục nhịp điệu
Các bài tập nhịp điệu có thể tăng tốc độ lưu thông máu, giúp nâng cao khả năng trao đổi chất của cơ thể, giúp cơ thể làm sạch mỡ thừa và giảm sự hình thành gan nhiễm mỡ.
Nghỉ ngơi đúng giờ
Từ 11 giờ đêm đến 1 giờ sáng là thời gian gan tự phục hồi và giải độc. Không đi ngủ vào thời điểm này sẽ ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu và khiến khả năng giải độc của gan giảm sút.
*Nguồn: Sohu
