Ít nhất hàng chục triệu người đã thiệt mạng khi bệnh dịch hạch hoành hành ở nhiều châu lục, dường như lây lan qua các con đường giao thương. Dù giới khoa học đã rất nỗ lực tìm kiếm nguồn gốc của dịch bệnh, việc thiếu bằng chứng khiến cho họ chưa thể tìm được câu trả lời, cho tới ngày nay.
"Chúng tôi về cơ bản đã xác định được nguồn gốc dịch bệnh về thời gian và không gian, đó là điều rất đáng chú ý. Chúng tôi không chỉ tìm thấy tổ tiên của 'Cái chết đen', mà còn cả tổ tiên của phần lớn biến thể của dịch hạch hiện đang lan truyền trên thế giới ngày nay," giáo sư Johannes Krause thuộc Viện Nhân loại học Tiến hóa Max Planck ở Leipzig (Đức).
Tiến sĩ Philip Slavin, thành viên nhóm nghiên cứu quốc tế và là sử gia tại Đại học Stirling, đã phát hiện bằng chứng về số trường hợp tử vong tăng cao vào cuối những năm 1330 tại hai nghĩa trang gần Hồ Issyk-Kul, ngày nay ở miền Bắc Kyrgyzstan.
Trong số 467 bia mộ trong thời gian từ các 1248 tới 1345, Slavin phát hiện số trường hợp tử vong tăng rất cao, chẳng hạn 118 bia mộ chỉ trong hai năm 1338 và 1339. Chữ viết trên các bia mộ cho biết nguyên nhân tử vong là "mawtana", tiếng Syria cổ có nghĩa là "dịch bệnh".
Các nghiên cứu sâu rộng hơn cho thấy khu vực nghĩa trang này từng được khai quật vào cuối những năm 1880, khoảng 30 bộ xương đã bị đào khỏi mộ. Sau khi nghiên cứu nhật ký khai quật, Slavin và các cộng sự lần dấu hài cốt và liên kết chúng với các tấm bia mộ ở nghĩa trang.
Nhóm nghiên cứu sau đó bàn giao cho các chuyên gia ADN cổ đại, và họ lấy vạt chất di truyền từ răng của bảy người được chôn ở các nghĩa trang kể trên. Ba người có ADN của vi khuẩn gây bệnh dịch hạch Yersinia pestis.
Phân tích bộ gene của vi khuẩn cho thấy nó là tổ tiên trực hệ của chủng vi khẩn gây ra Cái chết đen ở châu Âu vào tám năm sau. Trong vòng một thế kỷ tiếp theo, dịch bệnh khiến hơn một nửa dân số châu Âu tử vong.
Hà An (Nguoiduatin.vn)
