Từ cuối tháng 11 đến đầu tháng 12/2025, Hà Nội trải qua một trong những đợt ô nhiễm không khí nặng nhất trong nhiều năm. Đợt này bắt đầu từ ngày 28/11 và dự báo kéo dài đến khoảng 5/12, với điểm đỉnh vào sáng 2/12 khi chỉ số chất lượng không khí (AQI) trung bình toàn thành phố lên tới khoảng 283 – mức “rất xấu”, tiệm cận “nguy hại”.
Ở mức này, Hà Nội liên tục nằm trong nhóm những thành phố ô nhiễm nhất thế giới trong ngày, sánh ngang hoặc vượt qua các “điểm nóng” quen thuộc như Delhi, Lahore hay Baghdad. Người dân ra đường dễ dàng cảm nhận được không khí đặc quánh, mùi khét nhẹ, tầm nhìn giảm rõ rệt. Các tòa nhà cao tầng ở khu vực Trần Duy Hưng, Láng Hạ, Bắc Từ Liêm… như “biến mất” trong lớp sương mù trắng đục.
Ở trong nhà nên mở cửa hay đóng cửa?
Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, thành viên Hội Y học dưới nước và Oxy cao áp Việt Nam, cho biết hiện nay, khi không khí ô nhiễm, nhiều người nghĩ ở trong nhà là đã an toàn. Thực ra, nếu mở cửa sổ khi ngoài trời đang ô nhiễm nặng, bụi sẽ nhanh chóng tràn vào, và mức PM2.5 trong nhà có thể không khác mấy so với ngoài đường. Do đó, khi không khí ngoài trời AQI đỏ/tím, nên đóng kín cửa, bật máy lọc không khí ở chế độ mạnh để giảm bụi nhanh, sau đó chuyển sang chế độ tự động hoặc trung bình.
Nếu cửa luôn mở, máy lọc phải xử lý một “dòng bụi vô tận”, nên rất khó đưa chỉ số bụi xuống mức an toàn.
Tuy nhiên, nếu để phòng kín lâu sẽ tích tụ CO₂ từ hơi thở, gây mệt mỏi, đau đầu. Bác sĩ Hoàng lưu ý: “Hãy tranh thủ những khung giờ ô nhiễm giảm bớt (thường là giữa trưa hoặc đầu giờ chiều) để mở cửa thông gió ngắn 10–20 phút, hoặc dùng hệ thống cấp khí tươi nếu có điều kiện.
Ưu tiên bảo vệ phòng ngủ, vì đó là nơi mỗi người dành ra 6–8 tiếng mỗi ngày. Một không gian ngủ sạch sẽ giúp phổi có thời gian ‘nghỉ ngơi’ sau cả ngày phải làm việc”.
3 thói quen cần có trong mùa ô nhiễm không khí
Để bảo vệ sức khỏe khi thời tiết ô nhiễm, bác sĩ Huy Hoàng khuyến cáo mỗi gia đình có thể chủ động bằng ba thói quen đơn giản:
- Xem chỉ số AQI trước khi ra đường: Mỗi sáng, hãy mở ứng dụng (IQAir, AirVisual, PAM Air…) xem màu sắc chất lượng không khí. Nếu AQI trên 150 (màu đỏ), nên tránh hoàn toàn việc chạy bộ, đạp xe, tập thể dục ngoài trời; ưu tiên tập trong nhà, ở nơi có không khí sạch hơn.
- Đeo khẩu trang đúng chuẩn khi buộc phải ra ngoài: Đừng tin rằng khẩu trang vải hay khẩu trang y tế mỏng manh có thể bảo vệ bạn khỏi bụi mịn. Trong ngày ô nhiễm nặng, hãy coi khẩu trang N95/KN95 là “áo giáp bắt buộc”. Đeo đúng cách để che kín mũi, miệng, không để hở hai bên má.
- Tạo “vùng sạch” trong nhà và rửa sạch đường thở mỗi ngày: Đầu tư máy lọc không khí cho phòng ngủ hoặc phòng sinh hoạt chung. Khi ô nhiễm cao, đóng cửa và để máy chạy đủ lâu. Ngay khi về nhà, hãy rửa mũi và súc họng bằng nước muối sinh lý để “gột bớt” bụi bám.
“Đợt ô nhiễm không khí tháng 12/2025 là một lời nhắc mạnh mẽ rằng sức khỏe lá phổi của người Hà Nội đang bị thử thách mỗi ngày. Đây không chỉ là chuyện ‘trời mù vài hôm’, mà là một yếu tố nguy cơ thật sự cho bệnh tim mạch, hô hấp và sức khỏe lâu dài của cả cộng đồng.
Chúng ta không thể thay đổi thời tiết trong một sớm một chiều, nhưng có thể giảm thiểu tác hại bằng kiến thức đúng và hành động cụ thể: kiểm tra AQI, dùng khẩu trang đúng chuẩn, giữ không khí trong nhà sạch hơn, chăm sóc đường hô hấp và dinh dưỡng hợp lý”, bác sĩ Huy Hoàng chia sẻ.
Ngọc Minh
