Ryan Wesley Routh, nghi phạm âm mưu ám sát cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã hành động rất thất thường trong những năm tham gia vận động ủng hộ Ukraine, đến mức những người Mỹ khác từng gặp ông ta phải lên tiếng cảnh báo cho cơ quan chức năng, Wall Street Journals (WSJ) dẫn nguồn tin cho biết.
Routh đã bị bắt tại Florida hôm 15/9 sau khi nhân viên mật vụ Mỹ phát hiện một người đàn ông chĩa súng qua hàng rào của một câu lạc bộ tại West Palm Beach, nơi cựu tổng thống Trump đang chơi golf. Nghi phạm này đã bỏ chạy trong một chiếc Nissan màu đen và nhanh chóng bị bắt giữ.
Tuy nhiên, chính giai đoạn ở Ukraine, nơi Routh đến sau khi Nga khởi động chiến dịch quân sự năm 2022 với hy vọng được tham gia chiến đấu, cuộc đời rối ren thất bại của ông ta có vẻ càng trở nên tồi tệ hơn - đồng thời khiến những người từng tiếp xúc với ông ta lo ngại.
Bất mãn với ông Trump, dọa sát hại ông Putin
Chelsea Walsh, nữ y tá từng có vài lần gặp Routh ở Kiev vào năm 2022 cho biết, những lời đe dọa đầy bạo lực của ông ta khiến cô lo lắng đến mức phải trình bày mọi chuyện với một sĩ quan thuộc Cục Hải quan và Biên phòng Mỹ trong cuộc phỏng vấn kéo dài một giờ đồng hồ tại sân bay Dulles ở Washington vào tháng 6/2022.
Chia sẻ trong cuộc phỏng vấn, Walsh nói rằng Routh là một trong những người Mỹ nguy hiểm nhất mà cô gặp trong thời gian một tháng rưỡi ở Ukraine.
Walsh đã cho viên sĩ quan xem quyển sổ ghi lại hơn 10 cái tên của những người mà hành động của họ khiến cô lo ngại. Dưới đề mục "Hành vi Săn mồi Tổng thể (hoặc các đặc điểm chống đối xã hội)", có 4 cái tên. Tên của Routh nằm ngay trên cùng.
Khi viên sĩ quan lưu ý rằng có rất nhiều cái tên, Walsh đã nói: "Trong số tất cả những người đó, Ryan Routh nên được coi là số một", Walsh kể lại với WSJ.
Ở Kiev, Routh nhuộm tóc màu xanh và vàng, màu cờ của Ukraine, và thường xuyên mặc áo phông đỏ, trắng, xanh, giống màu cờ Mỹ. Ông ta còn treo các áp phích nhìn có vẻ chính thống khắp Kiev và khuyến khích những người nước ngoài muốn hỗ trợ Ukraine nhắn tin cho mình. Một trong số đó là Walsh.
Walsh đã nhắn tin cho số điện thoại trên áp phích của Routh khi đến Kiev và nghĩ rằng nhờ vậy cô có thể được đưa thẳng tới 1 tổ chức tình nguyện.
Thay vào đó, Routh yêu cầu Walsh tới gặp ông ta và những người khác tại quảng trường Maidan vào ngày hôm sau để giương cờ của các nước khác nhằm bày tỏ thông điệp về sự ủng hộ mang tính toàn cầu cho Ukraine. Theo Walsh, lúc đó Routh có vẻ kỳ quặc nhưng không nguy hiểm.
Quan điểm của Walsh về Routh thay đổi sau hàng chục cuộc mít-tinh và những lần gặp gỡ tình cờ tại Kiev. Walsh cho biết, Routh nói tới chuyện muốn sát hại Tổng thống Nga Vladimir Putin và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-Un.
Tới năm 2023, khi biết Routh đang tìm cách tuyển mộ người tị nạn Syria tới chiến đấu ở Ukraine, Walsh đã gửi một báo cáo trực tuyến cho FBI và Interpol để trình bày mối bận tâm của cô về Routh và những người khác. Tuy nhiên, không ai liên hệ lại với cô.
Một người Pháp từng tới Ukraine với ý định tham gia chiến đấu cho biết, Routh đã giúp anh ta có được vị trí trong một đơn vị quân đội Ukraine. Tuy nhiên, anh ta cũng nhớ rằng người này tỏ ra bức xúc với Trump khi hai người gặp gỡ uống bia ở Kiev hồi 2022.
"Ryan rất bức xúc về việc ông Trump cố gắng tìm kiếm một thỏa thuận với ông Putin, thay vì toàn tâm toàn ý tìm cách hậu thuẫn Ukraine", nguồn tin của WSJ nói.
"Hãy cảnh giác với một người Mỹ tên là Ryan Routh"
Các hoạt động của Routh liên quan tới Ukraine đã khiến một nhóm đông đảo chú ý, nhiều người trong số này nhanh chóng trở nên nghi ngờ.
Trong các nhóm tình nguyện viên hỗ trợ ở Ukraine, Routh nổi tiếng là một "kẻ lừa đảo", một "gã điên", Sarah Adams - cựu sĩ quan CIA từng giúp điều hành mạng lưới kết nối 50 nhóm hỗ trợ cho biết. Theo Adams, Routh tuyên bố rằng ông ta đang làm việc với chính phủ Ukraine để tuyển mộ chiến binh nước ngoài nhưng thực tế không phải vậy.
Binh đoàn Lê dương Quốc tế, đơn vị quản lý các tình nguyện viên nước ngoài của Ukraine đã phủ nhận mọi liên hệ với Routh.
"Tôi là Ryan Routh, đến từ Mỹ", thông điệp gửi cho các binh sĩ Afghanistan trên Signal và WhatsApp có đoạn giới thiệu như vậy. Trong thông điệp, Routh còn khẳng định mình đã "thuyết phục quân đội Ukraine chấp nhận một số binh sĩ Afghanistan trên cơ sở thử nghiệm".
Adams cho biết, sau khi được cảnh báo về những tin nhắn này vào đầu tháng 6, các nhóm viện trợ khác đã chặn Routh trong nhóm Signal và báo cáo các hoạt động của ông ta cho Bộ Ngoại giao Mỹ, chỉ ra mối lo ngại về khả năng ông ta tham gia buôn người hoặc gian lận di trú.
"Hãy cảnh giác với một người Mỹ tên là Ryan Routh", Adams cảnh báo các nhóm viện trợ Ukraine trong một tin nhắn ngày 2/6/2023.
Bộ Ngoại giao Mỹ hiện chưa phản hồi yêu cầu bình luận của WSJ.
"Rất nhiều người cố gắng ngăn ông ta tiếp tục các hoạt động của mình, hoặc ít nhất là giúp người khác tránh mắc phải các trò lừa đảo của ông ta", Adams nói.
Thi Anh