Gan là một cơ quan kỳ diệu vì có khả năng tự tái tạo. Thế nhưng, gan lại rất dễ bị tổn thương bởi nhiều yếu tố bên ngoài như thực phẩm, virus, thuốc,... Khi gan bị tổn thương, các triệu chứng thường không rõ ràng ngay từ ban đầu do tế bào gan không có dây thần kinh cảm giác. Các tổn thương gan nếu không được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời có thể dẫn tới xơ gan.
Xơ gan là tình trạng gan bị tổn thương mạn tính và suy giảm chức năng nghiêm trọng do các mô gan bình thường bị thay thế bằng mô xơ (sẹo). Đây là giai đoạn cuối của nhiều bệnh gan mạn tính như viêm gan virus (B, C), nghiện rượu, gan nhiễm mỡ, hoặc do các bệnh chuyển hóa, Cleveland Clinic thông tin.
Khi gan bị xơ, cơ thể sẽ phát ra nhiều triệu chứng cảnh báo khác nhau, đặc biệt là dấu hiệu sưng phù ở bụng và bàn chân.
Cảnh báo xơ gan từ dấu hiệu sưng bụng, chân
Trả lời phỏng vấn trên Times of India, tiến sĩ Ajitabh Srivastava, bác sĩ phẫu thuật ghép gan ở Delhi (Ấn Độ), cho biết: “Xơ gan là một căn bệnh nguy hiểm. Những bệnh nhân bị xơ gan thường bị sưng bụng do tích tụ dịch. Tình trạng này còn được gọi là cổ trướng. Ngoài ra, bệnh nhân có thể bị sưng phù bàn chân”.
Tiến sĩ Ajitabh Srivastava giải thích, cổ trướng xảy ra khi các mô sẹo ở gan gây tăng áp lực tĩnh mạch cửa (mạng lưới tĩnh mạch dẫn máu từ ruột qua gan), khiến dịch rỉ từ tĩnh mạch vào khoang bụng gây sưng và đau.
Ngoài ra, xơ gan cũng làm rối loạn việc duy trì cân bằng dịch trong cơ thể khiến dịch thoát khỏi mạch máu và tích tụ ở mô mềm, đặc biệt là những bộ phận xa cơ thể như bàn chân.
Theo thông tin từ Cleveland Clinic, cả 2 dấu hiệu trên đều xuất hiện ở giai đoạn tiến triển của bệnh xơ gan. Ở giai đoạn này, bệnh nhân có thể có thêm các triệu chứng như vàng và ngứa da, nước tiểu sậm màu, phân nhạt màu, khó tiêu, giảm cân không rõ nguyên nhân. Còn ở giai đoạn sớm của xơ gan, bệnh nhân có thể gặp các dấu hiệu mờ nhạt hơn như buồn nôn, chán ăn, mệt mỏi, khó chịu vùng gan.
Mối liên hệ giữa gan nhiễm mỡ và xơ gan
Trong Hội nghị khoa học “Xu hướng mới trong điều trị bệnh Tiêu hóa – Gan mật năm 2025” (GastroHep UMC 2025), giới chuyên môn đã đưa ra cảnh báo: gan nhiễm mỡ do rối loạn chuyển hóa (MAFLD) sẽ vượt viêm gan virus để trở thành nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan và ung thư gan tại Việt Nam. Nhiều nghiên cứu tại các quốc gia phát triển cũng đã chỉ ra gan nhiễm mỡ là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới 2 bệnh lý nghiêm trọng về gan nêu trên.
Theo các chuyên gia, có 2 nhóm nguyên nhân dẫn tới gan nhiễm mỡ: do rượu và không do rượu. Trong đó, gan nhiễm mỡ không do rượu có mối liên hệ chặt chẽ với các rối loạn chuyển hóa như béo phì, đái tháo đường loại 2, rối loạn mỡ máu và hội chứng chuyển hóa.
Theo Times of India, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời gan nhiễm mỡ là điều quan trọng để ngăn chặn sự tiến triển của bệnh cũng như các hậu quả của nó. Ngoài ra, thay đổi lối sống, chẳng hạn như có một chế độ ăn khoa học, tập thể dục thường xuyên và hạn chế sử dụng rượu bia, có thể giúp ngăn ngừa căn bệnh này hoặc kiểm soát, giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng khi đã mắc bệnh.
(Tổng hợp)
Lam Chi
