Trong vũ trụ kiếm hiệp rộng lớn của cố nhà văn Kim Dung, nếu phải tìm ra một nhân vật nhận được sự kính trọng tuyệt đối từ cả bằng hữu, kẻ thù cho đến hàng triệu độc giả qua nhiều thế hệ, cái tên đó chắc chắn là Kiều Phong (Tiêu Phong). Không may mắn như Hư Trúc, không đào hoa như Đoàn Dự, cũng chẳng cần khổ luyện đến mức "tẩu hỏa nhập ma" như Âu Dương Phong, Kiều Phong đứng sừng sững như một ngọn núi lớn.
Điều gì đã tạo nên sức hút mãnh liệt ấy? Tổng hợp ý kiến từ các diễn đàn lớn như Hupu, Sohu hay cộng đồng hâm mộ tại Việt Nam, câu trả lời không nằm ở môn võ Hàng Long Thập Bát Chưởng, mà nằm ở hai chữ: Hào Khí.
Khí phách của một chiến thần cô độc
Khác với mô típ thường thấy của nhân vật chính Kim Dung là đi từ yếu đến mạnh, Kiều Phong xuất hiện ngay từ đầu với tư thế của một đỉnh cao. Nhưng sự "bá đạo" của Kiều Phong không làm người ta ghen tị, mà khiến người ta choáng ngợp.
Trên các trang mạng xã hội, khi bàn về Thiên Long Bát Bộ, độc giả thường nhắc đến trận chiến Tụ Hiền Trang như một minh chứng hùng hồn nhất cho khí chất của Kiều Phong. Một mình chống lại cả võ lâm Trung Nguyên, uống rượu đoạn tuyệt nghĩa cũ rồi lao vào tử địa. Hành động đó không xuất phát từ sự ngông cuồng của kẻ cậy mạnh, mà là sự can đảm của một người đàn ông dám làm dám chịu. Chàng biết rõ đi là chết, nhưng vì lời hứa, vì mạng sống của một cô gái yếu đuối, chàng vẫn đi. Đó là cái "Uy" áp đảo quần hùng mà Quách Tĩnh hay Trương Vô Kỵ chưa bao giờ thể hiện được một cách trần trụi và quyết liệt đến thế.
Kiều Phong là kiểu người "trọng nghĩa khinh tài, xem nhẹ sinh tử"
Nếu khí phách khiến người ta nể sợ, thì sự trọng nghĩa của Kiều Phong mới là thứ lấy đi nước mắt của độc giả. Trong mắt Kiều Phong, ranh giới giữa vua chúa và ăn mày, giữa chính phái và tà phái đều bị xóa nhòa, chỉ còn lại sự chân thành giữa người với người.
Kiều Phong kết giao huynh đệ với Đoàn Dự không phải vì thân thế hoàng tộc Đại Lý, kết nghĩa với Hư Trúc không màng đến sự ngây ngô của vị tiểu tăng này. Thậm chí, việc chàng chấp nhận hy sinh danh dự, chịu tiếng oan để bảo vệ bí mật của người khác, hay cách chàng đối đãi với A Châu, đều toát lên một nhân cách lớn. Người hâm mộ nhận định rằng, Kiều Phong là hiện thân hoàn hảo của câu nói "Nghĩa bạc vân thiên" (Nghĩa khí mỏng như mây trời - ý nói sự cao thượng vô cùng tận). Trong thế giới đầy rẫy mưu mô và ngụy quân tử của Thiên Long Bát Bộ, sự bộc trực và hào sảng của Kiều Phong như một ngọn đuốc sáng rực rỡ và ấm áp.
Bi kịch của Kiều Phong cũng tạo nên sự vĩ đại
Cuối cùng, điều đưa Kiều Phong vượt lên trên tất cả các nam chính khác chính là bi kịch số phận và cách chàng đối mặt với nó. Không có nhân vật nào của Kim Dung phải chịu sự giằng xé nội tâm khủng khiếp như Kiều Phong: Là người Khiết Đan nhưng lớn lên ở đất Tống, mang ơn dưỡng dục của Đại Tống nhưng dòng máu lại thuộc về Đại Liêu.
Khi đứng giữa sự lựa chọn tàn khốc giữa Trung và Hiếu, giữa Quốc gia và Dân tộc, Kiều Phong đã không chọn cách trốn tránh quy ẩn giang hồ như Phạm Lãi, cũng không chọn con đường cực đoan. Chàng chọn cái chết. Hành động tự sát tại Nhạn Môn Quan để đổi lấy lời hứa không xâm phạm biên giới Tống - Liêu là đỉnh cao của chủ nghĩa anh hùng.
Cái chết ấy đã nâng tầm Kiều Phong từ một bang chủ cái bang, một cao thủ võ lâm trở thành một biểu tượng của lòng nhân ái và khát vọng hòa bình. Độc giả yêu mến Dương Quá vì sự si tình, kính trọng Quách Tĩnh vì sự tận trung, nhưng với Kiều Phong, đó là sự tôn thờ dành cho một "Đại Trượng Phu" đúng nghĩa nhất – người đã sống oanh liệt và chết cũng đầy kiêu hãnh, để lại nỗi day dứt khôn nguôi cho cả thế gian.
Nam Minh
