Ẩm thực Việt Nam không chỉ phong phú bởi hương vị mà còn đầy duyên ngầm từ tên gọi món ăn. Có những từ chỉ cần nghe tên thôi cũng đủ khiến người ta bật cười vì quá độc đáo. Ví dụ điển hình là câu hỏi tưởng chừng đùa giỡn: “Việt Nam có một loài cá chưa nấu mà đã… chín nhừ?”.
Nghe lạ thật đấy, nhưng nếu bạn nghĩ đây là chuyện đùa, thì xin thưa đó là sự thật, ít nhất là trên phương diện ngôn ngữ. Bạn có trả lời được câu đố này không?
Không để mất thời gian của mọi người nữa, đáp án cho câu hỏi này không gì khác chính là… cá nục!
Tại sao lại là cá nục? Bởi theo Từ điển tiếng Việt, “nục” là từ dùng để chỉ trạng thái chín kỹ, đến mức nhừ nát, thường gặp trong văn cảnh nói về đồ ăn nấu nhừ. Ví dụ, người ta có thể nói “ninh thịt cho thật nục”, nghĩa là nấu đến khi mềm rục, nhừ tơi ra. Thế nên, khi từ “nục” lại trở thành một phần tên riêng của một loài cá, nhiều người đã tinh ý phát hiện ra sự trùng hợp thú vị chẳng cần vào nồi, con cá này… đã “nục” sẵn!
Tất nhiên, thực tế thì cá nục là một loài cá biển quen thuộc trong bữa ăn người Việt. Cá nhỏ, thịt mềm, béo nhẹ, thơm, thường được đem kho cà, kho thơm, chiên giòn hay hấp gừng đều ngon tuyệt. Dù không rõ người xưa đặt tên vì lý do gì, nhưng sự đồng âm giữa “nục” trong “chín nhừ” và “cá nục” khiến món ăn dân dã này thêm phần thú vị.
Câu chuyện ngôn ngữ tưởng chừng vô tình ấy lại mang một nét duyên đậm chất Việt nơi món ăn không chỉ ngon mà còn có “tính cách” riêng qua tên gọi. Vậy nên lần tới, khi bạn ăn món cá nục kho thơm nức mũi, hãy nhớ rằng ở Việt Nam, có một loài cá chưa vào nồi đã được định danh là “nục” chín nhừ từ... tên gọi!
Tổng hợp
Đông
