Nội dung chính:
- Tác hại khi lạm dụng muối.
- Cách giảm muối trong khẩu phần ăn.
- Sử dụng muối đúng cách.
Gia vị tạo nên cảm giác ngon miệng cho các món ăn. Tuy nhiên, sử dụng gia vị sai cách có thể tiềm ẩn mối nguy bệnh tật cho cả gia đình. Do đó, hiểu đúng về gia vị là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật.
Thói quen ăn mặn khiến sức khỏe suy giảm
Muối là gia vị được người Việt sử dụng thường xuyên, gắn liền với thói quen ăn đậm vị của nhiều người. Muối rất quan trọng với cơ thể con người. Trong muối có natri, đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh, duy trì cân bằng điện giải, hỗ trợ hấp thụ dinh dưỡng, bảo đảm chức năng bình thường của tế bào.
PGS.TS.BS Lâm Vĩnh Niên, Trưởng khoa Dinh dưỡng - Tiết chế, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, lượng muối tiêu thụ trung bình của một người Việt Nam là khoảng 9,5g/ngày, gần gấp đôi lượng muối khuyến cáo của WHO (5g/ngày).
Lượng muối tiêu thụ chủ yếu đến từ các gia vị cho vào trong quá trình chế biến, nấu nướng và khi ăn (81%), trong thực phẩm chế biến sẵn (11,6%) và trong các thực phẩm tự nhiên.
Theo PGS Niên, lạm dụng muối có thể dẫn đến tăng huyết áp, làm tăng nguy cơ đột quỵ, bệnh thận, loãng xương, bệnh tim mạch.
“Giảm lượng muối ăn giúp cứu sống nhiều người. Tổ chức Y tế Thế giới cũng đã đưa ra thông điệp kêu gọi người dân Việt Nam cần có hành động đối với việc lạm dụng muối. Giảm lượng muối ăn sẽ làm giảm nguy cơ tăng huyết áp, giảm nguy cơ mắc bệnh và tử vong do bệnh tim mạch và đột quỵ, tránh làm bệnh nặng thêm ở người bệnh suy tim, suy thận… Bệnh tim mạch là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở Việt Nam, chiếm 33% số ca tử vong”, PGS Niên chia sẻ.
Những lầm tưởng tai hại của người Việt khi dùng muối
PGS Niên cho hay sử dụng muối sai cách có thể gây ra những hiểm họa cho sức khỏe. Hiện nay, người Việt đang có rất nhiều lầm tưởng về việc sử dụng muối, ví dụ:
- Không ít người Việt vẫn tin rằng cần bổ sung muối nhiều vào ngày nóng do đổ mồ hôi nhiều. Đây là điều không cần thiết vì lượng muối mất qua mồ hôi rất ít, bạn chỉ nên uống thêm nhiều nước.
- Nhiều người cho rằng thức ăn sẽ không ngon nếu không có muối. Theo PGS Niên, do người Việt đã quen với cảm giác ăn mặn nên khi bắt đầu giảm muối sẽ khó khăn. Tuy nhiên, vị giác sẽ quen dần với thức ăn ít muối và có thể cảm nhận độ ngon của thức ăn ở mức độ rộng hơn trước.
- Nhiều bệnh nhân có lầm tưởng chỉ cần người lớn tuổi mới cần quan tâm đến lượng muối ăn vào. Điều này là không đúng. Ăn nhiều muối dẫn đến tăng huyết áp ở bất kì lứa tuổi nào, PGS Niên cho biết.
- Rất nhiều người nghĩ rằng thức ăn nhiều muối sẽ có vị mặn, tuy nhiên không phải vậy. Vị mặn của muối có thể bị giảm đi khi trộn với các gia vị ngọt, chua.
- Một số người cho rằng “giảm muối có thể gây hại sức khoẻ”. PGS Niên cho biết đúng là muối rất cần cho sức khỏe và phải ăn đủ. Tuy nhiên, mọi người không nên sợ thiếu muối. Muối có ở khắp các loại thực phẩm nên rất khó để loại trừ muối hoàn toàn khỏi chế độ ăn.
Cách giảm muối cho người Việt
PGS Niên cho biết để giảm muối trong khẩu phần ăn, cần lưu ý một số điểm sau:
- Không để cùng lúc nhiều gia vị mặn trên bàn ăn như bột canh, nước mắm, nước tương...
- Hạn chế lượng muối, bột canh, nước mắm… cho vào thức ăn khi nấu nướng, mức tối đa là không quá một phần năm (1/5) thìa cà phê muối cho một bữa ăn của một người.
- Hạn chế thường xuyên sử dụng các sản phẩm có hàm lượng muối cao như khoai tây chiên, xúc xích, giò chả, các loại khô mắm (ướp muối để bảo quản), dưa muối và các loại thực phẩm chế biến sẵn.
- Nên chọn các sản phẩm có hàm lượng muối thấp khi mua thực phẩm chế biến sẵn.
- Đọc nhãn khi mua thực phẩm đã được chế biến sẵn để kiểm tra hàm lượng muối.
- Nên cho trẻ em ăn thực phẩm tự nhiên và không thêm muối khi nấu.
- Hạn chế ăn tiệm, nhà hàng.
- Khi ăn thức ăn chế biến sẵn như mì ăn liền chỉ nên nêm nửa gói gia vị (một gói gia vị trong mì thường có 5g muối).
Sử dụng muối đúng cách
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, lượng muối hằng ngày đối với người lớn là 5g muối (1 thìa cà phê gạt), trong đó 2g từ thực phẩm tự nhiên, 3g từ gia vị (muối, bột ngọt, bột nêm, nước mắm).
PGS Niên lưu ý những trường hợp có bệnh lý cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ điều trị. Trẻ từ 2 – 15 tuổi cần giảm muối ăn dưới 5g, được điều chỉnh thích hợp với nhu cầu năng lượng.
Ngọc Minh
