Theo các bác sĩ, bệnh nhi L.T.H.N (14 tháng tuổi, Gia Lâm, Hà Nội) ban đầu chỉ xuất hiện nốt mẩn ở bẹn và đùi, không rõ biểu hiện điển hình của tay chân miệng. Sau đó bé đột ngột sốt cao, co giật toàn thân và nhanh chóng rơi vào tình trạng suy hô hấp, suy tuần hoàn. Ngay lập tức, bệnh nhân được gia đình đưa vào bệnh viện cấp cứu.
Tại bệnh viện, sau khi thăm khám phát hiện trẻ xuất hiện nhiều vết loét trong vòm họng, nốt phỏng nước rải rác vùng mông kèm tình trạng suy hô hấp, suy tuần hoàn, ngay lập tức kíp trực đã tiến hành cấp cứu đặt ống nội khí quản, thở máy, sử dụng thuốc vận mạch, dùng immunoglobulin truyền tĩnh mạch (IVIG), là một chế phẩm của globulin người chứa các kháng thể trung hòa chống lại các loại enterovirus).
Sau 4h điều trị tích cực, tình trạng bệnh nhi không cải thiện, trẻ còn sốt cao liên tục, đáp ứng kém với các liệu pháp hạ sốt, huyết động không ổn định, phải sử dụng thuốc vận mạch liều tăng dần. Sau khi đã hội chẩn, các bác sĩ đã thống nhất quyết định chỉ định lọc máu liên tục cấp cứu cho bệnh nhi.
Trong quá trình lọc máu liên tục 40h, diễn biến lâm sàng tiến triển cải thiện tốt và sau năm ngày điều trị, chăm sóc tích cực, bệnh nhân đã dừng thuốc vận mạch, thuốc an thần, cai máy thở và rút được ống nội khí quản, trẻ tỉnh, tự thở tốt, huyết động ổn định, ăn uống khá hơn.
Biểu hiện chính là tổn thương da, niêm mạc dưới dạng phỏng nước ở các vị trí đặc biệt như niêm mạc miệng, lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông, gối. Bệnh có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm não - màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện sớm và xử trí kịp thời. Các trường hợp biến chứng nặng thường do EV71.
Trường hợp bệnh nhi L.T.H.N thuộc thể tối cấp, được chẩn đoán tay chân miệng độ 4 do EV71, diễn biến rất nhanh trong vòng chưa đầy 24h, có biểu hiện tổn thương thần kinh trung ương kèm suy hô hấp, suy tuần hòan. Rất may sau khi lọc máu liên tục tình trạng bệnh được cải thiện, dần hồi phục hoàn toàn.
BS Nguyễn Thị Lan Anh lưu ý, các ba mẹ không nên quá lo lắng khi con có biểu hiện của bệnh tay chân miệng vì đa số các trường hợp bệnh nhẹ, tự giới hạn. Tuy nhiên cũng không nên chủ quan, cần đi khám ngay khi trẻ có biểu hiện: sốt cao khó hạ, ăn kém, giật mình, run chân tay, quấy khóc vô cớ, kích thích, nôn nhiều…để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Trong những trường hợp tay chân miệng độ 4 – thể bệnh nặng với các biến chứng thần kinh, suy hô hấp, rối loạn huyết động – lọc máu liên tục đóng vai trò là kỹ thuật hỗ trợ quan trọng, giúp loại bỏ các chất trung gian gây viêm (cytokine), ổn định nội môi và cải thiện nhanh tình trạng lâm sàng của bệnh nhi.
Áp dụng đúng thời điểm, lọc máu có thể tạo ra bước ngoặt trong quá trình điều trị, đặc biệt ở những ca diễn biến nguy kịch, không đáp ứng với các liệu pháp nội khoa thông thường.
Minh Ngọc
