"Quân xanh, quân đỏ lũng đoạn" màn đấu thầu
Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa có kết luận điều tra vụ án xảy ra tại Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT), Công ty Cổ phần Tiến bộ Quốc tế (AIC) và các đơn vị có liên quan.
13 bị can trong vụ án này đều bị đề nghị truy tố về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng. Trong có cựu Chủ tịch AIC Nguyễn Thị Thanh Nhàn, cùng bị đề nghị truy tố về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng. Ngoài bà Nhàn còn có Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty BTCVALUE Đặng Xuân Minh, cựu Vụ phó Vụ Kế hoạch tài chính, Bộ TT&TT Trần Duy Hiếu; cựu Vụ phó Vụ Kế hoạch Tài chính Bộ TT&TT Nguyễn Trọng Đường; cựu Phó giám đốc VNCERT, cựu Phó chánh văn phòng Bộ TT&TT Ngô Quang Huy…
Thông tin từ kết luận điều tra, năm 2016, Bộ trưởng Bộ Thông tin Truyền thông khi đó là ông Trương Minh Tuấn (đang thụ án trong vụ Mobifone - AVG) duyệt "Dự án mua sắm trang thiết bị và thuê dịch vụ kỹ thuật nhằm theo dõi, phân tích sự cố, tấn công an toàn thông tin trên mạng"; giao VNCERT làm chủ đầu tư.
Ngay sau đó, Nguyễn Thị Thanh Nhàn đã cử Nguyễn Văn Thế, (Trưởng ban thuộc Công ty AIC) phối hợp với VNCERT xây dựng danh mục trang thiết bị, phần mềm dự kiến sẽ mua sắm và ấn định giá đầu ra. Trong đó do phương án ban đầu của Công ty AIC giới thiệu là hệ thống sử dụng công nghệ của Isarel có giá cao, không tương thích với thiết bị sẵn có của VNCERT, nên Nguyễn Trọng Đường phân công Ngô Quang Huy, Phó Giám đốc chủ trì chỉ đạo các phòng ban của VNCERT cùng với Mai Phương Nam, Phó Giám đốc Công ty Khang Phát khảo sát hiện trạng, tập hợp nhu cầu mua sắm thiết bị để rà soát danh mục cần đầu tư (với quy mô dưới 100 tỷ đồng) báo cáo lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông.
Trong quá trình này, Nguyễn Văn Thế có đưa nhiều hãng thiết bị đến giới thiệu để VNCERT đưa vào danh mục mua sắm, trong đó VNCERT đã đưa thiết bị của hãng Dell và Cisco vào danh mục theo đề nghị của Công ty AIC, gồm 18 danh mục trong số 82 danh mục thiết bị. Đồng thời, Nguyễn Văn Thế được Nguyễn Thị Thanh Nhàn chỉ đạo liên hệ với các hãng bán hàng để hỏi giá đầu vào tất cả các thiết bị theo nhu cầu mua sắm của VNCERT sau đó cộng thêm từ 40 đến 60% để ra giá dự toán đầu ra thống nhất với VNCERT đưa vào báo cáo nghiên cứu khả thi.
VNCERT đã sử dụng danh mục, dự toán này hợp thức các gói thầu tư vấn đề Vụ Kế hoạch tài chính thẩm định trình lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông lúc đó phê duyệt báo cáo và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu đợt 1; hợp thức tư vấn thẩm định giá để VNCERT phê duyệt dự toán, triển khai đấu thầu, thiết lập “Quân xanh”, “Quân đỏ”. Quá trình đấu thầu, Nguyễn Thị Thanh Nhàn dùng "quân xanh, quân đỏ" để Công ty AIC được trúng thầu Dự án với giá hơn 70 tỷ đồng. Mức này cao hơn thực tế và gây thiệt hại hơn 17 tỷ đồng cho ngân sách.
Bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn.
Cụ thể, trong giai đoạn tư vấn lập dự án, do Nguyễn Vũ Cường, Giám đốc Công ty Khang Phát có mối quan hệ từ trước với Ngô Quang Huy và đã thực hiện một số gói thầu tư vấn tại VNCERT nên Nguyễn Trọng Đường đề nghị Nguyễn Vũ Cường cử Mai Phương Nam, Phó Giám đốc Công ty Khang Phát trực tiếp cùng VNCERT thực hiện các nội dung tư vấn khảo sát lập dự án từ tháng 11/2016. Đến tháng 5/2017, Nguyễn Trọng Đường chỉ đạo hợp thức lại các thủ tục chỉ định thầu đối với gói thầu tư vấn khảo sát lập dự án và tư vấn lập báo cáo có liên quan.
Sau khi được phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, Mai Phương Nam cùng với Nguyễn Trọng Đường, Ngô Quang Huy lập dự thảo thiết kế thi công và tổng dự toán với danh mục thiết bị đúng với danh mục đã thống nhất với Công ty AIC.
Để hợp thức dự toán, Nguyễn Trọng Đường chỉ định Công ty BTCVALUE làm đơn vị tư vấn thẩm định giá. Nguyễn Thị Ánh Hồng (làm việc tại VNCERT) gửi danh mục thiết bị, giá đầu ra và giá đề nghị trong chứng thư cho Đào Thị Nguyên, nhân viên phụ trách khách hàng Công ty BTCVALUE (qua ứng dụng Zalo). Đào Thị Nguyên chuyển cho Ngô Mai Lam, nhân viên BTCVALUE soạn thảo Chứng thư thẩm định giá trình Đặng Xuân Minh, Tổng Giám đốc và Nguyễn Quốc Việt, Thẩm định viên ký Chứng thư thẩm định giá số 8517229DTN/CT-BTC Value ngày 15/9/2017 (không có báo cáo thẩm định giá, không có báo giá, không tham khảo giá thị trường).
Do việc chỉnh sửa, hoàn thiện báo cáo được thực hiện đến tháng 10/2017 nên việc phê duyệt thiết kế thi công và tổng dự toán được thực hiện cùng thời điểm trên. Tuy nhiên, để hợp thức tiến độ dự án, Nguyễn Trọng Đường ký lùi ngày thành lập Hội đồng thẩm định thiết kế thi công, tổng dự toán vào ngày 22/9/2017 và Quyết định số 87/QĐ- VNCERT phê duyệt thiết kế thi công và tổng dự toán vào ngày 28/9/2017.
Bị can Nguyễn Trọng Đường.
Trong giai đoạn tổ chức đấu thầu, để triển khai đấu thầu các gói thầu thuộc Dự án, ngày 16/10/2017, Nguyễn Trọng Đường và các đồng phạm đã dùng nhiều thủ đoạn để chỉ định Công ty Khang Phát là đơn vị thực hiện gói thầu tư vấn đánh giá hồ sơ mời thầu và hồ sơ sự thầu.
Quá trình đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật của 3 nhà thầu tham dự, Mai Phương Nam và Đỗ Thị Tuyết Mai thông báo cho Nguyễn Trọng Đường, Trần Nguyên Chung và Nguyễn Thị Ánh Hồng về việc cả 3 nhà thầu dự thầu đều không đáp ứng hồ sơ năng lực và cần bổ sung thêm các tài liệu.
Theo quy định, phải làm văn bản đề nghị các nhà thầu bổ sung tài liệu nhưng Ban Quản lý dự án đã thống nhất với Tổ tư vấn đầu thầu của Công ty Khang Phát cho phép các nhà thầu bổ sung trực tiếp. Do biết Công ty Mopha là “Quân xanh” của Công ty AIC, nên Hồng đã tham mưu cho Chung trình Đường ký văn bản gửi Công ty Mopha để hợp thức, tránh khiếu kiện. Sau khi được bổ sung trực tiếp, hoàn thiện phần năng lực kinh nghiệm, Công ty AIC được đánh giá đạt năng lực và hồ sơ kỹ thuật nên được tham gia mở hồ sơ đề xuất tài chính.
Ngày 13/11/2017, Nguyễn Thị Ánh Hồng và Đỗ Thị Tuyết Mai ký biên bản giao nhận Báo cáo đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật nhưng Chung, Hồng, Nam, Mai và Nguyễn Vũ Cường vẫn tiếp tục chỉnh sửa đến ngày 16/11/2017 và thống nhất ký lùi ngày phát hành báo cáo đánh giá, quyết định và thông báo liên quan hồ sơ đề xuất kỹ thuật. Kết quả đánh giá VNCERT lựa chọn Công ty AIC là nhà thầu đáp ứng yêu cầu kỹ thuật gói thầu số 08 và được tham gia mở hồ sơ đề xuất tài chính. Ngày 22/11/2017, Trần Nguyên Chung ký Phiếu trình số 22/Ptr-BQLDA đề nghị Nguyễn Trọng Đường ký quyết định phê duyệt Công ty AIC là nhà thầu thực hiện gói thầu số 08.
Túi quà Tết 1 tỷ đồng
Tại cơ quan điều tra, ông Nguyễn Trọng Đường Đường khai khoảng giữa năm 2016, Bộ trưởng Bộ TT-TT lúc đó là ông Trương Minh Tuấn chỉ đạo ông Đường gặp ông Nguyễn Ngọc Duyên, Vụ trưởng Vụ KHTC hướng dẫn thủ tục để lập và triển khai Dự án. Ông Đường hiểu là Công ty AIC sẽ là đơn vị cung cấp thiết bị của dự án.
Về việc phân chia các gói thầu, ông Đường khai ngay tại giai đoạn đề nghị phê duyệt Dự án, ông Đường chủ động chỉ đạo nhân viên VNCERT tách phần thuê mua dịch vụ và đường truyền thành các gói thầu riêng, tách rời gói thầu mua sắm trang thiết bị và phần mềm để hạn chế việc Công ty AIC là tổng thầu sẽ làm giảm hiệu quả và mất thêm chi phí cho Công ty AIC.
Sau khi đấu thầu, vào dịp Tết Nguyên đán năm 2019, Nguyễn Hồng Sơn, Phó giám đốc Công ty AIC, gọi điện hẹn chúc Tết. Do bị can Đường không có mặt tại cơ quan nên đã nhận túi quà từ bộ phận lễ tân VNCERT. Lúc này, khi mở ra kiểm tra, ông Đường kiểm tra thì thấy có số tiền 1 tỷ đồng.
Ông Đường sử dụng cá nhân 200 triệu đồng, phần còn lại, cựu Giám đốc VNCERT giao cho Dương Thị Minh, Kế toán trưởng, chia cho các thành viên tham gia dự án và sử dụng phục vụ các hoạt động chung của VNCERT. Trong quá trình điều tra, ông Đường thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, tích cực hợp tác làm rõ bản chất vụ án.
Ngoài ra, ông Đường đã nộp khắc phục 600 triệu đồng, có thành tích xuất sắc trong công tác, được tặng thưởng Huân chương lao động hạng 2, 3, nhiều bằng khen, giấy khen... Cơ quan điều tra đề nghị các cơ quan truy tố, xét xử căn cứ các tình tiết nêu trên để xem xét khi lượng hình.
