-
Vào đêm ngày 7/3/2025, Ukraine phải đối mặt với một cuộc tấn công trên không lớn từ Nga với hàng chục UAV và tên lửa nhắm vào nhiều khu vực, bao gồm Ternopil và Ivano-Frankivsk. Ukraine đã lần đầu tiên điều động máy bay chiến đấu Mirage 2000-5F do Pháp cung cấp, để đánh chặn các vũ khí tấn công từ phía Nga.
Cùng với các máy bay F-16 do Mỹ cung cấp, Mirage 2000 được triển khai không phải để chiến đấu không đối không với các máy bay chiến đấu của Nga, mà là một phần của mạng lưới phòng không, có nhiệm vụ đánh chặn tên lửa hành trình Kalibr-NM và máy bay không người lái cảm tử Geran-2 của Nga.
Lần ra mắt này đã làm dấy lên những cuộc thảo luận giữa các nhà phân tích quân sự về khả năng và hạn chế của Mirage 2000-5F, đặc biệt là khả năng không thể giao chiến hiệu quả với các máy bay chiến đấu Su-30 và Su-35 tiên tiến của Nga
Cuộc tấn công ngày 7/3 là một trong những cuộc tấn công phối hợp lớn nhất trong những tháng gần đây, chính quyền Ukraine báo cáo rằng lực lượng Nga đã phóng 67 tên lửa và 194 máy bay không người lái trên khắp cả nước. Tổng thống Volodymyr Zelensky đã xác nhận sự tham gia của cả máy bay F-16 và Mirage 2000-5F, ông tuyên bố trên mạng xã hội: "Hôm nay, máy bay chiến đấu F-16 và máy bay Mirage do Pháp cung cấp đã được sử dụng để bảo vệ bầu trời Ukraine".
Mirage 2000-5F với Su-30 và Su-35
Mirage 2000-5F là máy bay chiến đấu đa năng do Dassault Aviation của Pháp phát triển, đã được chuyển giao cho Ukraine từ đầu năm 2025. Được thiết kế ban đầu như một máy bay chiến đấu chiếm ưu thế trên không, biến thể Mirage 2000-5F tự hào có hệ thống điện tử hàng không được nâng cấp, bao gồm radar Thales RDY và có thể mang theo vũ khí tiên tiến như tên lửa không đối không MICA, với tầm bắn khoảng 80 km.
Những chiếc Mirage chuyển cho Ukraine đã được cải tiến để có thể sử dụng được cả tên lửa hành trình SCALP-EG và bom dẫn đường AASM Hammer, nhằm tăng cường khả năng không đối đất của chúng. Tuy nhiên, bất chấp những nâng cấp này, các chuyên gia cho rằng Mirage 2000 vẫn phải đối mặt với những thách thức đáng kể khi đối đầu với các máy bay chiến đấu Su-30 và Su-35 của Nga.
Su-30 và Su-35, cả hai đều do Cục thiết kế Sukhoi của Nga sản xuất, được đánh giá là những chiếc máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư tiên tiến nhất trong Lực lượng Không quân Vũ trụ Nga. Trong đó, Su-35 được trang bị radar mảng quét điện tử thụ động Irbis-E, có khả năng theo dõi tới 30 mục tiêu và tấn công tám mục tiêu cùng lúc ở phạm vi hơn 400 km.
Còn radar RDY của Mirage 2000-5F mặc dù khá hiệu quả, nhưng có phạm vi phát hiện ngắn hơn, chỉ khoảng 130 km đối với các mục tiêu có kích thước to bằng máy bay chiến đấu và không có khả năng tấn công nhiều mục tiêu như Su-35.
"Radar của Su-35 mang lại cho nó lợi thế đáng kể trong nhận thức tình huống", John Venable, cựu phi công F-16 của Không quân Mỹ và chuyên gia chính sách quốc phòng tại Heritage Foundation cho biết. "Nó có thể phát hiện và khóa mục tiêu vào Mirage trước khi máy bay phản lực của Pháp kịp phản ứng".
Su-30 và Su-35 đươc trang bị tên lửa không đối không tầm xa như R-77, có tầm bắn hiệu quả lên tới 110 km và R-37M có thể tấn công mục tiêu ở khoảng cách hơn 300 km.
Tên lửa MICA của Mirage 2000-5F, mặc dù có khả năng cơ động cao và được trang bị khả năng khóa mục tiêu sau khi phóng, nhưng lại có tầm bắn ngắn hơn so với các tên lửa Nga.
Su-35 có động cơ đẩy vector, mang lại sự cơ động cao trong chiến đấu tầm gần. Mirage 2000-5F với thiết kế cánh tam giác và tỷ lệ lực đẩy trên trọng lượng cao, nhanh nhẹn và vượt trội trong các lần leo dốc nhanh, nhưng nó thiếu lực đẩy vector, hạn chế hiệu suất của máy bay trong không chiến.
"Su-35 có thể thực hiện các động tác mà Mirage không thể sánh kịp," Vijainder K. Thakur, một phi công Không quân Ấn Độ đã nghỉ hưu và là nhà phân tích quân sự, cho biết.
Mirage 2000 cho Ukraine
Học thuyết chiến thuật cũng đóng vai trò giải thích tại sao Mirage 2000-5F khó có thể đấu với máy bay chiến đấu của Nga. Đại tá Không quân Ukraine Oleksandr Lykhodid, đã nói với Kyiv24 vào tháng 12/2024 rằng, Mirage 2000 sẽ chủ yếu tập trung vào các cuộc tấn công mặt đất bằng tên lửa SCALP-EG và F-16 sẽ yểm trợ trên không như máy bay đánh chặn.
"Những máy bay này khó có thể tham gia vào các trận không chiến vì không quân Nga, đặc biệt là Su-35 và Su-30SM, có tên lửa và khả năng vượt trội", ông nói. Cách tiếp cận này phản ánh chiến lược rộng hơn của Ukraine là tận dụng máy bay do phương Tây cung cấp để tăng cường khả năng phòng không và hỗ trợ lực lượng mặt đất, thay vì thách thức trực diện ưu thế trên không của Nga.
Chiến dịch ngày 7/3 đã nhấn mạnh điều này, Mirage 2000-5F được giao nhiệm vụ đánh chặn tên lửa hành trình và máy bay không người lái - những mục tiêu không thể bắn trả.
Môi trường chiến đấu làm phức tạp thêm triển vọng của Mirage. Mạng lưới phòng không tiên tiến của Nga với những vũ khí như S-400, có thể gây ra mối đe dọa chết người đối với máy bay không tàng hình như Mirage 2000-5F. S-400 có thể tấn công mục tiêu ở phạm vi lên tới 400 km bằng tên lửa như 40N6, buộc máy bay phản lực của Ukraine phải hoạt động thận trọng, thường ở độ cao thấp để tránh bị phát hiện.
Các máy bay Su-30 và Su-35, hoạt động dưới sự bảo vệ của lực lượng phòng không Nga, có thể khai thác điểm yếu này bằng cách sử dụng tên lửa tầm xa để nhắm vào Mirage trước khi nó đến đủ gần để trả đũa.
Mirage 2000 được giới thiệu vào những năm 1980, máy bay này được chế tạo cho một kỷ nguyên chiến tranh khác, nơi nó phải đối mặt với những kẻ thù kém tiên tiến hơn. Dù các phiên bản nâng cấp 5F đã được hiện đại hóa hệ thống điện tử và hệ thống bảo vệ, nhưng chúng vẫn chưa thu hẹp khoảng cách với các máy bay chiến đấu mới nhất của Nga.
Theo Flight Global, lực lượng Nga, với hơn 300 máy bay chiến đấu hiện đại, vẫn duy trì được ưu thế về số lượng, nhưng việc Ukraine sử dụng máy bay phản lực phương Tây cũng đã buộc Moskva phải điều chỉnh chiến thuật.
Quang Hưng (Theo Bulgarianmilitary)
Bình luận tiêu biểu (0)