Tại hội thảo thường niên về phòng chống ung thư TP.HCM lần thứ 28 diễn ra từ ngày 3 đến 5/12 tại TP.HCM, ông Diệp Bảo Tuấn, giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, cho biết ung thư tiếp tục là gánh nặng lớn khi mỗi năm thế giới ghi nhận khoảng 19,9 triệu ca mắc mới và 9,7 triệu ca tử vong.
Riêng Việt Nam có hơn 180.400 ca mắc mới và hơn 120.000 trường hợp tử vong do ung thư. Ung thư hiện là nguyên nhân gây tử vong sớm đứng thứ hai tại Việt Nam, chỉ sau bệnh lý tim mạch.
Ước tính năm 2025, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM tiếp nhận hơn 1,08 triệu lượt khám, tăng 22% so với năm 2024. Số ca mắc mới tại bệnh viện dự kiến khoảng 42.156 trường hợp, trong đó ung thư tuyến giáp chiếm tỉ lệ cao nhất (23,2%), tiếp theo là ung thư vú (18,1%).
Lý giải vì sao ung thư tuyến giáp chiếm tỉ lệ cao nhất?, bác sĩ Diệp Bảo Tuấn chia sẻ trên báo Tuổi Trẻ: "Số người đi tầm soát tuyến giáp ngày càng nhiều do siêu âm tuyến giáp khá thuận lợi, chi phí thấp, đồng thời khả năng phát hiện ung thư giáp có kích thuốc nhỏ dưới 10 mm rất tốt, giúp phát hiện nhiều ca tuyến giáp giai đoạn sớm. Trong khi đó, tỉ lệ ung thư vú vẫn tương đồng với tình hình chung của thế giới và Việt Nam".
Theo bác sĩ Tuấn, xu hướng gia tăng bệnh ung thư phù hợp với số liệu toàn cầu, khi tỷ lệ mắc tăng từ 141 lên 151 ca trên 100.000 dân trong giai đoạn 2020-2022. Việc lượng bệnh nhân đổ về bệnh viện tuyến cuối TP HCM nhiều hơn còn do yếu tố tin tưởng, đời sống người dân nâng cao, nhu cầu chăm sóc sức khỏe tăng và hạ tầng giao thông thuận tiện khiến người dân từ các tỉnh dễ dàng đi lại.
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay vẫn là thói quen "có bệnh mới chữa". Bác sĩ Tuấn dẫn chứng các số liệu cho thấy 50-80% bệnh nhân nhập viện khi ung thư đã tiến triển đến giai đoạn 3 hoặc 4. Việc người dân bỏ qua tầm soát định kỳ và chỉ đi khám khi cơ thể xuất hiện triệu chứng rõ rệt đã làm mất đi thời điểm vàng để can thiệp, khiến tỷ lệ tử vong tăng cao và tạo gánh nặng chi phí lớn, VnExpress đưa tin.
Để cải thiện phát hiện sớm, bệnh viện dự kiến chuyển cơ sở 1 thành trung tâm khám sức khỏe và tầm soát, đồng thời trong tháng 12 sẽ khai trương hai phòng khám tầm soát chuyên biệt dành cho người chưa có triệu chứng. Về điều trị, nơi này đã làm chủ nhiều kỹ thuật hiện đại như xạ trị điều biến liều, xạ trị định vị thân, phẫu thuật nội soi, phẫu thuật tạo hình - vi phẫu, các phác đồ hóa trị mới, điều trị nhắm trúng đích, liệu pháp miễn dịch... Năm 2025, đơn vị bắt đầu triển khai ghép tủy tự thân cho bệnh ung thư huyết học và can thiệp mạch điều trị u gan.
Liên quan đến đề xuất miễn phí khám sức khỏe và tầm soát ung thư sớm mà Quốc hội vừa thảo luận, bác sĩ Tuấn đánh giá đây là chính sách thiết thực. Dù vậy, ông cho rằng cần lộ trình chuẩn bị kỹ về nhân lực, cơ sở vật chất để y tế tuyến tỉnh đủ sức triển khai, giúp giảm tải cho tuyến trên.
Các chuyên gia khuyến cáo người dân cần chủ động dự phòng bằng lối sống lành mạnh, hạn chế rượu bia, thuốc lá và thực phẩm chế biến sẵn. Quan trọng nhất, người dân nên tiêm vaccine phòng các bệnh có nguy cơ gây ung thư và thực hiện tầm soát theo độ tuổi ngay cả khi cơ thể bình thường. Việc phát hiện bệnh ở giai đoạn khởi phát sẽ giúp quá trình điều trị đơn giản và tăng đáng kể khả năng chữa khỏi hoàn toàn.
Sở Y tế TP HCM đang đề xuất UBND cho phép Bệnh viện Ung Bướu mở cơ sở 2 tại khu đất Bệnh viện Bà Rịa cũ (13 Phạm Ngọc Thạch, phường Bà Rịa), giúp người dân giảm gánh nặng di chuyển, đồng thời giảm tải cho các bệnh viện tuyến cuối.
Nguyễn Phượng (Tổng hợp)
