Tháng 12/2021, người đàn ông họ Thẩm được tuyển dụng vào làm việc tại Công ty A tại Thường Châu, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc với vị trí kế toán. Hợp đồng lao động ghi rõ ông Thẩm thực hiện thời gian thử việc kéo dài 3 tháng, với mức lương 4.000 NDT/tháng (hơn 14 triệu đồng).
Đến ngày 2/4, ông Thẩm nhận được email từ người đại diện pháp luật của công ty là ông Trần, yêu cầu nam kế toán này tham gia vào nhóm làm việc của ban lãnh đạo trên nền tảng QQ. Ông Thẩm nhanh chóng làm theo yêu cầu của “cấp trên” mà không biết rằng bản thân đã rơi vào bẫy của bọn lừa đảo. Trên thực thế, những kẻ lừa đảo đã giả mạo email của ông Trần để gửi thư yêu cầu đến ông Thẩm.
Vài ngày sau, người dùng tài khoản QQ giả danh ông Trần tiếp tục yêu cầu kế toán họ Thẩm cung cấp thông tin số dư các tài khoản ngân hàng của công ty. Không những vậy, theo chỉ đạo của người này, ông Thẩm đã tiến hành 5 lần chuyển khoản, tổng cộng 1,07 triệu NDT (khoảng 3,8 tỷ đồng) vào tài khoản đứng tên một người họ Chu.
Sau khi mọi chuyện vỡ lở, phía công ty xác định đây là tài khoản của kẻ lừa đảo. Đồng thời, ông Thẩm cũng trình báo với cảnh sát Thường Châu để nhờ can thiệp. Tuy nhiên, sơ suất nghiêm trọng này đã dẫn đến thiệt hại cho phía công ty, vì vậy lãnh đạo công ty A yêu cầu nam kế toán bồi thường. Tháng 5/2022, vụ án được đưa ra xét xử nhưng cơ quan chức năng vẫn chưa thu hồi được khoản tiền đã mất.
Trước đó, vào tháng 4/2022, công ty A và ông Thẩm từng ký kết một thỏa thuận hòa giải, trong đó ông đồng ý bồi thường toàn bộ thiệt hại cùng lãi suất phát sinh. Tuy nhiên, trên thực tế, ông chỉ mới thanh toán được 20.000 NDT (khoảng 71,4 triệu đồng). Không chấp nhận sự chậm trễ này, công ty đã nộp đơn khởi kiện ra Tòa án quận Chung Lầu, thành phố Thường Châu, yêu cầu ông Thẩm tiếp tục bồi thường số tiền còn lại là 1,05 triệu NDT (hơn 3,7 tỷ đồng) cùng lãi suất.
Tòa án nhận định rằng, việc ông Thẩm thực hiện chuyển khoản diễn ra trong quá trình làm việc và thuộc chức trách của một kế toán, do đó hành vi này được xác định là hành vi nghiệp vụ. Theo nguyên tắc pháp luật dân sự Trung Quốc, thiệt hại phát sinh trong quá trình người lao động thực hiện công việc thuộc chức trách thì người sử dụng lao động - trong trường hợp này là công ty - phải gánh chịu hậu quả chính.
Dù vậy, tòa cũng cho rằng ông Thẩm không hoàn toàn vô can. Các nội dung được gửi qua email của kẻ giả danh có nhiều điểm đáng ngờ, trong khi ông Thẩm lại đang ở giai đoạn thử việc, giai đoạn đòi hỏi sự thận trọng cao hơn trong việc tiếp cận các lệnh tài chính quan trọng. Thay vì xác minh với cấp trên bằng các kênh chính thức, ông lại tự ý chuyển khoản với số tiền lớn. Hành vi này bị đánh giá là có lỗi nặng, thể hiện sự thiếu cảnh giác nghiêm trọng. Do đó, ông phải chịu một phần trách nhiệm về thiệt hại.
Ngoài lỗi của nhân viên, tòa án cũng chỉ ra những thiếu sót trong công tác quản lý nội bộ của công ty. Việc trao quyền quản lý mật khẩu và quyền chuyển khoản ngân hàng cho một nhân viên vẫn đang thử việc, cùng với việc không thiết lập quy trình xác minh các chỉ đạo từ lãnh đạo qua mạng, là những lỗ hổng rõ rệt trong quy trình quản trị tài chính. Bên cạnh đó, khi ông Thẩm thông báo qua WeChat rằng đã gửi danh sách nhân viên cho địa chỉ email nghi vấn, người đại diện pháp luật của công ty là ông Trần lại không có phản ứng rõ ràng hay kịp thời, gián tiếp góp phần tạo điều kiện để vụ lừa đảo diễn ra trót lọt.
Xem xét tổng thể hành vi của các bên, cùng với điều kiện thu nhập và khả năng tài chính của bị đơn, tòa án quyết định mức bồi thường hợp lý trong vụ việc này là 70.000 NDT (khoảng 250 triệu đồng). Sau khi trừ đi số tiền ông Thẩm đã nộp trước đó là 20.000 NDT (khoảng 71,4 triệu đồng), ông chỉ còn phải bồi thường thêm 50.000 NDT (178,6 triệu đồng). Công ty không đồng tình với phán quyết và làm đơn kháng cáo lên tòa cấp trên, song Tòa án trung cấp thành phố Thường Châu nhận định bản án sơ thẩm có căn cứ pháp lý và đánh giá đúng mức độ trách nhiệm của từng bên nên quyết định giữ nguyên án sơ thẩm, bác toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn.
(Theo Sina)
Nguyên An
