Nhật Bản là một đất nước vốn nổi tiếng với các dịch vụ "lạ" về vấn đề thuê người. Những dịch vụ như thế đã có từ rất lâu rồi, từ thuê gia đình, thuê bạn bè, thuê người đi tiệc tùng, thuê... khách đến ăn cưới. Và nay, đến các ông chú trung niên cũng trở thành những "món hàng" cho thuê.
Chúng ta biết rằng ở Nhật Bản có một dịch vụ kỳ lạ, mang tên Cho thuê Ossan - hay cho thuê ông chú. Dịch vụ này được Takanobu Nishimoto thành lập vào năm 2012, về cơ bản là cung cấp những ông chú trải đời đi lắng nghe, giải quyết các vấn đề của khách hàng.
Từ "ossan" trong tiếng Nhật có thể hiểu là "ông chú" - những người đàn ông trung niên. Với dịch vụ "Ossan rental" của Nishimoto, khách hàng chỉ cần bỏ ra 1.000 yên/h (khoảng hơn 200.000 đồng) là có một ông chú trải đời đến lắng nghe những vấn đề của họ. Ông chú cũng có thể làm việc nhà, thậm chí đóng vai vệ sĩ, miễn là không đòi hỏi phải động chạm một cách thân mật.
Dịch vụ khá kỳ lạ, nhưng dường như nó rất phù hợp với xã hội của Nhật Bản hiện nay. Ở xứ sở Mặt trời mọc, những "ossan" đang dần mất đi vị thế của mình. Họ thường xuyên bị lôi ra làm trò đùa, gắn liền với những hình ảnh chẳng mấy tốt đẹp: đầu hói, bụng bia và... mất vệ sinh. Theo Nishimoto chia sẻ, đây chính là động lực để ông thành lập dịch vụ, nhằm xóa đi những định kiến không hay dành cho tầng lớp đáng được tôn trọng hơn trong xã hội.
"Ban đầu tôi nghĩ nam giới trẻ tuổi sẽ chiếm phần lớn trong số khách hàng. Nhưng hóa ra lại là phụ nữ, với độ tuổi trải rộng từ 20 đến hơn 50", Nishimoto cho biết.
Những khách hàng khác của anh gồm: một thợ câu cá quá buồn chán vì phải ngồi một mình đợi cá cắn câu, một sinh viên đại học đam mê kinh doanh nhưng không được gia đình ủng hộ, một nhân viên trẻ vụng về không biết cách cư xử với những giám sát viên trực tiếp.
Cô gái trẻ Nodoka Hyodo (24 tuổi) sau khi có buổi trò chuyện cùng ông Nishimoto đã thổ lộ: "Có sự khác biệt về 'cái tôi' khi ở với bạn bè, gia đình hoặc bạn trai. Tôi đã tạo ra một cái 'tôi' trong giao tiếp với những người khác. Tại đây tất cả đều biến mất bởi vì tôi được trò chuyện với một người lạ mà tôi không hề quen biết. Tôi không rõ, nhưng nhờ chú ấy, tôi có cảm giác hiểu rõ hơn về mình".
Tuy nhiên, khi thuê một ossan thì mối quan hệ lại là giữa khách hàng và người cung cấp dịch vụ, do vậy các quy tắc có thể thay đổi mà không ai thấy bị làm phiền.
Cũng giống như dịch vụ cung cấp ossan nói trên, trong những năm gần đây, khách hàng có thể thuê người đóng giả làm bạn, thành viên gia đình hoặc bạn đồng hành trong các dịp như đám cưới, lễ tang và tiệc tùng. Một số người thuê "bạn giả" chỉ để có người lắng nghe họ cho vơi đi thời gian cô đơn của tuổi già.
Ông Nishimoto cho biết, đã đôi lần cân nhắc dừng dịch vụ này nhưng phát hiện ra rằng ông cần khách hàng của mình cũng như chính họ cần ông.
"Tôi chưa bao giờ biết đích xác điều mà họ sẽ yêu cầu khi họ thuê tôi, và tất nhiên điều này đôi khi khá đáng sợ nhưng đó cũng là điều khiến công việc thú vị. Thành thực mà nói thì tôi chưa bao giờ có vấn đề kỳ lạ với khách hàng mà thay vào đó là rất nhiều trải nghiệm cảm xúc", ông Nishimoto thổ lộ.
Mặc dù những người làm nghề "lắng nghe" đa phần có việc làm ổn định, nhưng việc giúp được khách hàng của mình quên đi mệt mỏi của cuộc sống khiến họ cảm thấy có ý nghĩa hơn. Khách hàng có thể cùng đi ăn tối, cafe với người cung cấp dịch vụ và trải lòng về những áp lực hay bất cứ vấn đề gì mà họ cảm thấy cần giải tỏa tâm lý.
Nhà tâm lý học Hiroaki Enomoto cho biết, người Nhật Bản có chuẩn mực xã hội trong giao tiếp là không làm phiền người khác. Nhiều khi họ phải hạn chế điều có thể nói ra hoặc không thể nói ra ngay cả trong những mối quan hệ thân thiết nhất.
Ông Enomoto phân tích: "Rất khó để biết cách thể hiện bản thân mà không làm phiền đến người khác. Xã hội càng phát triển, hiện đại, con người càng đối mặt với nhiều cô lập. Hơn bao giờ hết, nhu cầu được giải tỏa tâm lý càng trở nên cấp thiết hơn. Đó là lý do ra đời của dịch vụ thiết thực này".