Ông T.V.S (54 tuổi) có biểu hiện đi ngoài phân lỏng, lẫn máu, kèm tình trạng mệt mỏi, ăn uống kém và sụt cân. Lo lắng cho sức khỏe nên ông S đã đi khám tại cơ sở y tế.
Quá trình khai thác tiền sử bệnh phát hiện ông S có thói quen uống rượu bia và hút thuốc lá kéo dài từ năm 19–20 tuổi đến nay. Nhận thấy dấu hiệu bất thường, các bác sĩ đã chỉ định thực hiện loạt xét nghiệm và cận lâm sàng để đánh giá toàn diện hệ tiêu hóa.
Nội soi thực quản phát hiện một khối sùi loét dài khoảng 4cm, bề mặt nham nhở, dễ chảy máu. Kết quả sinh thiết cho thấy ông S mắc ung thư biểu mô vảy xâm nhập độ 2.
Tiếp tục nội soi đại trực tràng, bác sĩ phát hiện một khối sùi loét chiếm gần hết chu vi đoạn trực tràng, ngay sát ống hậu môn, đèn nội soi không thể đi qua. Mô bệnh học xác nhận ông S mắc ung thư biểu mô tuyến kém biệt hóa, có thành phần tế bào nhẫn – một dạng ung thư ác tính, tiến triển nhanh.
Bệnh nhân được chẩn đoán mắc cùng lúc hai loại ung thư là ung thư thực quản và ung thư trực tràng. Cầm trên tay kết quả chẩn đoán, ông S không khỏi bàng hoàng. Khi biết cả hai căn bệnh này đều có liên quan mật thiết đến thói quen hút thuốc và uống rượu kéo dài hơn 30 năm của mình, ông vô cùng hối hận. Ông S tiếc nuối giá như hồi trẻ ông từ bỏ những thói quen không lành mạnh thì “mầm mống” ung thư đã không có cơ hội phát triển.
Thói quen khiến khối u âm thầm phát triển
Hút thuốc lá và uống rượu bia là hai thói quen phổ biến của nhiều nam giới Việt Nam. Tuy nhiên, hai thói quen này lại là yếu tố tạo điều kiện thuận lợi để các tế bào ung thư “bám rễ” và phát triển âm thầm trong cơ thể.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, việc lạm dụng rượu bia và thuốc lá trong thời gian dài làm tăng đáng kể nguy cơ mắc các bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư đường tiêu hóa như thực quản, dạ dày, gan, đại trực tràng.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), rượu bia và thuốc lá đều thuộc nhóm các yếu tố gây ung thư nhóm 1 – tức đã có bằng chứng chứng minh gây ung thư ở người.
Một nghiên cứu tại châu Âu cho thấy, người uống trên 3 ly rượu mỗi ngày có nguy cơ mắc ung thư thực quản cao gấp 2–3 lần so với người không uống. Tương tự, với ung thư đại trực tràng, nguy cơ tăng từ 20–50% ở người uống rượu bia thường xuyên.
Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, người thường xuyên hút thuốc lá có thể tăng nguy cơ mắc ung thư thực quản gấp 2–6 lần. Còn nguy cơ ung thư đại trực tràng tăng gần gấp đôi ở người hút thuốc trên 20 năm.
Ngoài ung thư, hai thói quen này còn gây tổn hại gan, thận, tim mạch và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng hô hấp.
Ung thư đường tiêu hóa có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm
ThS.BSNT Lưu Tuấn Thành, Phó Giám đốc Trung tâm Tiêu hóa, Hệ thống Y tế Medlatec, cho biết ung thư đường tiêu hóa hoàn toàn có thể điều trị khỏi nếu được phát hiện sớm và can thiệp đúng phác đồ. Để phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư ở giai đoạn đầu, bác sĩ khuyến cáo người dân nên chủ động nội soi, tầm soát ung thư đường tiêu hóa mỗi năm một lần, đặc biệt là những người thuộc các nhóm nguy cơ sau:
- Người trên 50 tuổi.
- Người có thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia thường xuyên.
- Người có tiền sử gia đình (cha mẹ, anh chị em) mắc ung thư đường tiêu hóa.
Trong bối cảnh ung thư đường tiêu hóa đang gia tăng nhanh tại Việt Nam, việc chủ động nội soi và tầm soát định kỳ không chỉ giúp phát hiện bệnh sớm mà còn mang lại cơ hội điều trị hiệu quả, giảm thiểu gánh nặng bệnh tật cho gia đình và xã hội.
Ngọc Minh
