NSND Hà Thủy từng là một "giọng ca vàng" của nền âm nhạc Việt Nam và còn thành công hơn nữa với vai trò nhà giáo trong hơn 3 thập kỷ qua. Nhắc đến NSND Hà Thủy là người ta gọi ngay danh xưng "phù thủy âm nhạc" vì bà là người dẫn dắt nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như NSND Phạm Phương Thảo, ca sĩ Hồ Quỳnh Hương, Văn Mai Hương, Hương Tràm, Hoàng Quyên, Minh Chuyên,...
Nói về danh xưng "phù thủy âm nhạc", NSND Hà Thủy tâm sự với chúng tôi: "Tôi vui vì mình đã làm được điều gì đó để mọi người tin tưởng, nhưng nó lại cũng cực kỳ áp lực. Không phải áp lực vì mọi người gọi tôi là "phù thủy", mà vì giai đoạn đó rất nhiều học sinh của tôi đoạt giải Sao Mai và Sao Mai Điểm Hẹn, Hội diễn... Nếu học sinh của mình khẳng định được bản thân thì tôi mới khẳng định được mình.
Cho nên tôi mới nói rằng, bàn tay của học sinh một là vỗ vào ngực thầy để thầy ngang nhiên bước đi vững chắc và ngửa mặt nhìn trời, hai là tát vào mặt thầy nếu như những điều các em làm không đúng".
NSND Hà Thủy không đào tạo ra những "chiếc máy hát" mà muốn tôn vinh những tố chất sẵn có và tìm hướng đi phù hợp nhất cho mỗi học trò. Bà chia sẻ: "Đi dạy bao năm rồi, tôi thấy những người của công chúng thì từ những buổi học đầu tiên họ đã manh nha bộc lộ tinh thần và tố chất nghệ sĩ đó rồi. Từ Hồ Quỳnh Hương đến lứa của Minh Chuyên, Hoàng Quyên, Văn Mai Hương...
Tôi là người phải viết một bản cam đoan với nhà trường để cho Văn Mai Hương vào vì khi đó em chưa đủ tuổi để vào. Ngay từ đầu tôi biết đó là một đứa khá, có tố chất mạnh, từ bé tí đã có cái "máu" nghề rồi. Bị đuổi về thì khóc, xin thi thì tôi cho vào hát một bài. Thế là Hương hát 4 bài liên khúc luôn vì sợ bị đuổi ra. Khi đó tôi đã thấy Hương có tố chất nghệ sĩ mạnh. Sau này khi dạy 1 thầy 1 trò, tôi phát hiện Hương có chất R&B, mới mẻ và văn minh, rất phù hợp nên tôi đẩy Hương sang hướng đó".
Tuy nhiên, với cô giáo Hà Thủy, trước khi thành công với nghề thì mỗi cá nhân cần "học làm người". Học trò làm nghề chân chính, được khán giả công nhận cũng là cách để tri ân đến người dạy dỗ.
Cô tâm sự: "Có một cái người ta gọi là đạo đức nghề nghiệp, nhất là ở trường quân đội nó như một khẩu hiệu, đó là 'dạy người rồi mới dạy nghề'. Đối với cô Hà Thủy thì 'dạy người' là cái đầu tiên. Chính vì điều đó tôi cũng thấy tự hào và hạnh phúc bởi tất cả học sinh của tôi 100% không bao giờ quay lưng với tôi và các bạn yêu tôi. Tôi nghĩ khó có nhiều thầy cô được như mình.
Tôi luôn luôn nói với học sinh của tôi là ở trong nhà, cha mẹ đôi khi có thể đánh lằn lưng nhưng không bao giờ muốn để hàng xóm đụng vào con mình. Cho đến bây giờ, tôi không cần ai đứng trước mặt nói tôi là 'phù thủy', dạy giỏi. Điều đó vô nghĩa. Nhưng bây giờ khán giả đi xem học trò tôi hát và không biết người dạy là ai mà khen hát hay thế, đó mới là lời khen chân thật.
Tôi hay nói với các em, chúng ta không cần gặp nhau, không cần mang cái gì đến cho cô mới là tôn sư trọng đạo. Cô chỉ cần một tin nhắn trong ngày 20/11 là ok".
NSND Hà Thủy sinh năm 1960 tại Lào Cai. 17 tuổi, bà trúng tuyển vào Đoàn ca múa Quân đội tại thị xã Lào Cai, rồi thi đỗ vào trường Trung cấp nghệ thuật quân đội. Sau khi tốt nghiệp Trung cấp, nữ nghệ sĩ tiếp tục học hệ chính quy chuyên ngành Thanh nhạc – Nhạc viện Hà Nội.
Trong sự nghiệp ca hát của mình, NSND Hà Thủy đã đạt được những giải thưởng chuyên môn có giá trị, đi biểu diễn tại nhiều sân khấu lớn nhỏ.
Năm 1992, bà chuyển công tác về giảng dạy tại khoa Ca múa nhạc trường Trung cấp Nghệ thuật Quân đội. Từ năm 2014, NSND Hà Thủy là Chủ nhiệm khoa Thanh nhạc trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội và giữ quân hàm Đại tá.
Thế Huân
