Những ngày này, bộ phim Biệt Động Sài Gòn đang được khán giả nhắc lại liên tục bởi nó gắn liền với một giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam. Ngoài nội dung phim thì còn một cái tên còn khiến khán giả không thể nào quên, đó là NSƯT Thanh Loan, người vào vai ni cô Huyền Trang. Hơn 4 thập kỷ qua đi, ni cô Huyền Trang năm nào vẫn là một hình tượng kinh điển trong lòng khán giả Việt.
Sinh năm 1951 tại Hà Nội trong một gia đình không ai theo nghệ thuật, Thanh Loan đến với nghiệp diễn như một mối duyên tiền định. 16 tuổi, bà theo học tại Trường Nghệ thuật Quân đội rồi trở thành diễn viên Đoàn Kịch nói Tổng cục Chính trị. Trước Biệt động Sài Gòn, bà đã gây chú ý với những vai diễn trong các phim như Bài ca ra trận, Phương án ba bông hồng, Tuổi thơ… nhưng tất cả chỉ là tiền đề cho cú hích lớn mang tên Huyền Trang.
Năm 1986, đạo diễn Long Vân giao cho bà vai ni cô Huyền Trang – một chiến sĩ biệt động giả dạng tu hành để hoạt động cách mạng. Để hóa thân trọn vẹn, Thanh Loan phải cắt phăng mái tóc dài, sống một tuần trong chùa Dược Sư, ăn cơm chay, tụng kinh và tập các nghi lễ Phật giáo. Thậm chí, bà còn chèo ghe, ngâm mình trong sông nước miền Tây để lột tả hình ảnh người nữ chiến sĩ quả cảm.
Khi phim lên sóng, vai diễn trở thành hiện tượng. Nét đẹp thánh thiện, ánh mắt trầm buồn của NSƯT Thanh Loan khiến người xem không thể rời mắt. Người ta quên mất tên thật của bà, chỉ gọi là “ni cô Huyền Trang”. Thậm chí, hình tượng ấy còn lan rộng đến mức suốt một thời gian dài, rất nhiều bậc cha mẹ đặt tên con gái là “Huyền Trang”, như một sự ngưỡng mộ và tôn kính nhân vật.
Điều đặc biệt là vai diễn này cũng chính là vai cuối cùng của Thanh Loan trên màn ảnh. Sau thành công vang dội, bà chọn rẽ hướng, chuyển sang công tác truyền hình và sau này giữ chức Phó Giám đốc Hãng phim Công an. Nhiều người tiếc nuối cho một tài năng lớn sớm rời xa nghệ thuật, nhưng với bà, “ni cô Huyền Trang” đã là dấu son đẹp đẽ đủ để mãn nguyện. "Với tôi, vai diễn nữ chiến sĩ biệt động ni cô Huyền Trang đến với mình như định mệnh và tôi xem đó là nốt thăng đẹp đẽ nhất trong cuộc đời làm nghệ thuật của mình. Mỗi lần nhắc đến, trong tôi luôn dâng lên cảm xúc tự hào vì đã có một vai diễn để đời, sống mãi với thời gian." - nữ nghệ sĩ từng chia sẻ.
Hiện tại, ở tuổi ngoài 70, NSƯT Thanh Loan sống yên ấm bên con cháu trong ngôi nhà thân yêu ở Hà Nội. Bà vẫn tích cực tham gia các hoạt động nghệ thuật, là Quyền Chủ tịch Hội Điện ảnh Hà Nội và Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Nội. Với bà, “được bận rộn” chính là bí quyết để trẻ lâu và hạnh phúc.
LỆ AN
