Nghệ sĩ Ngọc Đáng sinh năm 1927. Bà là con của bầu gánh Đỗ Văn Lãnh và cô đào Dương Thị Thành, từng đi hát cho đoàn Phụng Hảo của nghệ sĩ Phùng Há.
Là con nhà nòi lại sở hữu giọng ca cao vút nên năm 11 tuổi, bà được mời vào đoàn hát Hậu Tấn. Đến năm 17 tuổi, một kép hát mà nữ nghệ sĩ "ghét cay, ghét đắng" cứ tán tỉnh bà trong khi ông đã trải qua 6 đời vợ. Thế là, dù ban đầu không ưa nhưng cuối cùng bà vẫn trở thành người vợ thứ 7 của ông.
Chồng của bà là nghệ sĩ Hoàng Kinh. Sau khi kết hôn, bà cùng chồng đồng cam cộng khổ, lập gánh hát đi biểu diễn khắp các tỉnh thành.
Chồng bà, ngoài làm kép, làm bầu còn kiêm luôn cả soạn giả viết tuồng. Gánh hát của vợ chồng nghệ sĩ Ngọc Đáng từng có rất nhiều nghệ sĩ ngôi sao hát.
Ngoài chồng, nghệ sĩ Ngọc Đáng còn hát cặp với những tên tuổi lớn cùng thời như nghệ sĩ Hùng Cường, Thành Được. Bà đã hát qua nhiều vở tuồng, tất cả đều nổi tiếng và lưu dấu tên tuổi trong lòng khán giả mộ điệu.
Tuy nhiên, dấu ấn lớn nhất của nghệ sĩ Ngọc Đáng là những vở đóng cùng nghệ sĩ Hùng Cường. Thời điểm cả hai nghệ sĩ kết hợp, họ được báo giới khen tặng là đôi uyên ương nghệ thuật với các vở như: "Tuyết phủ chiều đông", "Đôi mắt giai nhân", "Mộng đẹp đêm trăng"...
Nghệ sĩ Ngọc Đáng từng là đào chánh, đi hát trước cả nghệ sĩ Út Bạch Lan, nổi tiếng nhất với vở “Romeo và Juliet”. Bà là một trong 3 cô đào lĩnh vực tuồng cổ xuất sắc thời đó gồm Bạch Lê, Ngọc Đáng và Thanh Thế.
Bà có thể hát cả tân nhạc và cải lương. Bà đặc biệt được yêu thích ở những vai kiếm hiệp và được xem là “cô đào kiếm hiệp” đầu tiên của sân khấu cải lương.
Tuy nhiên, sau này do khó khăn nên gánh hát của vợ chồng bà tan rã, bà cũng sớm nghỉ hát nên thế hệ sau này, không chỉ khán giả mà cả nghệ sĩ cũng ít người biết đến tên Ngọc Đáng.
Năm nghệ sĩ Ngọc Đáng 38 tuổi thì chồng mất, bà quyết định không tái giá, ở vậy nuôi con. Khi con cháu trưởng thành, có gia đình riêng, bà xin vào sống tại Khu dưỡng lão nghệ sĩ ở quận 8 để được gần gũi đồng nghiệp. Năm ấy, bà đã 80 tuổi.
18 năm qua, bà vẫn ở “ngôi nhà chung” ấy, khác chăng là chuyển từ Khu dưỡng lão nghệ sĩ sang Viện dưỡng lão Thị Nghè (năm 2023) cùng với nghệ sĩ Diệu Hiền, Huỳnh Thanh Trà, Mạc Can,…
Hồi tháng 6 năm ngoái, nghệ sĩ Ngọc Đáng bị ngã trong phòng tắm. Theo tin từ tờ Vietnamnet đăng tải thì bà được chẩn đoán nứt xương chậu, không thể hồi phục nên mất khả năng đi lại vĩnh viễn. Tuy nhiên, sức khỏe và tinh thần của bà nhanh chóng ổn định, lạc quan.
Nghệ sĩ Ngọc Đáng hiện là nghệ sĩ cao tuổi nhất ở viện dưỡng lão Thị Nghè – 98 tuổi. Theo báo Lao Động, dù cao tuổi nhất nhưng nghệ sĩ Ngọc Đáng là người khỏe nhất viện dưỡng lão, ít ốm vặt vì bà ăn uống kỹ lưỡng, chú trọng bổ sung rau xanh để tăng cường sức khỏe.
Nữ nghệ sĩ được đồng nghiệp nhận xét là người hiền lành, tốt bụng. Mặc dù khỏe mạnh nhưng trí nhớ của bà “hơi lộn xộn”. Mỗi khi có ai hỏi, bà hay nói, các con mình ở nước ngoài, nhà lầu 3-4 tầng. Bởi vậy, lãnh đạo viện khá ngại để bà tiếp xúc với các YouTuber hay nhà báo.
“Vì nếu ai không hiểu lại thắc mắc, vì vào viện đều là các nghệ sĩ có nhiều đóng góp cho nghệ thuật nhưng do hoàn cảnh khó khăn, ngặt nghèo", soạn giả Đức Hiền nói trên tờ Tuổi Trẻ về nghệ sĩ Ngọc Đáng.
Tám Tám (tổng hợp)
