Vừa kết thúc kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, nhiều chị em đã tất bật bắt tay vào chuẩn bị cho ngày Tết nguyên tiêu (ngày 15/1 âm lịch). Đây là ngày Rằm quan trọng bậc nhất trong năm, thậm chí có câu nói “Cúng cả năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng”.
Năm 2023, ngày Rằm tháng Giêng rơi vào 5/2 dương lịch. Bên cạnh chuyện lo cỗ cúng trang trọng, vào ngày này, nhiều người thường đi chùa cầu bình an, may mắn cho người thân và gia đình.
Cúng Rằm tháng Giêng là một trong những lễ cúng quan trọng với người Việt.
Ở mỗi vùng miền, địa phương sẽ có những vật phẩm cúng Rằm tháng Giêng khác nhau. Nhưng về cơ bản những thứ không thể thiếu như: gà luộc, xôi, hoa tươi, chè, trái cây, đồ mặn…
Tại nhiều khu chợ truyền thống hay siêu thị, từ trước ngày Rằm tháng Giêng vài ngày đã tấp nập cảnh mua bán những vật phẩm đồ cúng, đặc biệt là hoa tươi, trái cây và gà.
Chị Lài, thương nhân đang kinh doanh trái cây tại một khu chợ thuộc quận Bình Thạnh cho biết những loại quả được người dân ưa chuộng mua để cúng Rằm tháng Giêng như: chuối, bưởi, quýt, táo, thanh long …Thường đến sát ngày rằm và chính lễ từ 13-15/1 âm lịch là thời điểm chị Lài bán được số lượng hàng nhiều nhất.
Bên cạnh đó không thể thiếu những loại hoa phổ biến và ngày Rằm tháng Giêng như: cúc, cành đào, hoa sen…
Đặc biệt ở miền Bắc, trên mâm cúng Rằm tháng Giêng ngoài những vật phẩm cốt yếu, không thể thiếu hoa bưởi. Một bó hoa bưởi đẹp để cúng Rằm phải có đủ cả nụ, hoa và lá phải tươi. Hoa bưởi có màu trắng thanh tao, mộc mạc, cầu mong cả năm tài lộc, hanh thông. Hoa bưởi thường được bán theo kg, giá dao động từ 200.000 - 500.000 đồng/kg, tuỳ vào thời điểm.
Ngoài hoa bưởi, một số loài hoa có sắc trắng trang nhã như: hoa lê, hoa cau…cũng được người dân ưa chuộng dịp cúng Rằm.
Với miền Nam, cỗ cúng Rằm tháng Giêng không thể nào thiếu mâm ngũ quả (cầu, dừa, đủ, xoài, sung) cùng những món như: canh khổ qua dồn thịt, thịt kho hột vịt,...Đây đều là những món ăn, vật phẩm cúng mang đậm nét đặc trưng của văn hoá thờ cúng, ẩm thực miền Nam.
Trong cuộc sống hiện đại, nhiều chị em nội trợ, đặc biệt tại các thành phố lớn quá bận rộn với công việc, không có thời gian để sửa soạn mâm cúng Rằm nên ưu tiên lựa chọn phương án đặt các món qua dịch vụ làm sẵn, hoặc đặt trọn mâm cỗ, chỉ cần đem về bày biện theo ý riêng.
Chị Khánh Ninh (TP. HCM) cho biết vì tính chất công việc đầu năm, lại vừa tất bật với Tết xong nên thường đặt mâm cúng Rằm tháng Giêng trọn gói. Chị Ninh chọn đặt tại bếp nấu mâm cỗ cúng của người quen chứ không qua dịch vụ, đến ngày khi đồ được giao đến chỉ cần bày biện lên mâm để ông xã khấn vái.
“Mình thường đặt mâm cúng Rằm tại chỗ người quen để tiện thêm thắt những món theo mong muốn của gia đình. Với mức giá không quá đắt, chỉ khoảng chưa đến 2 triệu đồng đã có mâm cúng trọn gói không thiếu thứ gì. Điều này giúp mình có thời gian để hoàn thành công việc, vừa có được mâm lễ tròn trịa cúng Rằm tháng Giêng đủ đầy” - Chị Ninh chia sẻ.
Chị Thu Thủy (TP.HCM) làm dịch vụ mâm cúng trọn gói nhiều năm qua cho biết, vào mỗi dịp Rằm tháng Giêng, bếp của chị liên tục nhận đơn, số lượng lên đến vài chục mâm. Để đảm bảo chất lượng mâm cúng, chị Thủy không nhận ồ ạt mà giới hạn để chuẩn bị tốt nhất cho khách hàng.
Mâm cúng trọn gói sẽ được chị Thủy giao cho khách trong 2 ngày 14-15/1 âm lịch. Giá cho mỗi mâm là 1.100.000 triệu đồng gồm các món như: 5 viên trôi nước, 1 phần xôi gấc hoa sen, 12 bánh ú tro, 1 gà chéo cánh, 1 phần rau trộn gỏi, 1 phần cháo 3-4 người ăn, 5 bánh chưng mini, nửa cân chả lụa, bình hoa tươi, trái cây ngũ quả và dĩa trầu cau.
Ngoài những bếp nấu mâm cúng “handmade”, có không ít hệ thống dịch vụ làm đồ cúng trọn gói rầm rộ quảng bá và được tin dùng vào dịp Rằm tháng Giêng. Những đơn vị này cung cấp mâm cúng cả chay lẫn mặn, đầy đủ những vật phẩm cần thiết hoặc làm theo yêu cầu của gia chủ. Mức giá cả cũng nhỉnh hơn, dao động từ 1.900.000 - 2.500.000 đồng/mâm cho khoảng 19 món.
Bên cạnh các vật phẩm cúng Rằm truyền thống, một số loại bánh được tạo hình đa dạng như: hoa sen, thạch rau câu…cũng được ưa chuộng.
Rằm tháng Giêng mang tầm quan trọng đặc biệt trong văn hoá tâm linh, tín ngưỡng của người Việt. Mâm cúng cho ngày Rằm đầu tiên của năm luôn có nhiều màu sắc, mùi vị và đủ đầy để cầu mong cho một năm bình an, may mắn, xua đi những xui rủi. Lễ vật trên mâm cúng Rằm tháng Giêng không tuân thủ theo những quy chuẩn mà linh hoạt tuỳ vào từng vùng miền, địa phương và từng gia đình. Đồng thời cũng không nhất thiết phải mâm cao cỗ đầy, vật phẩm đắt đỏ, quan trọng hơn hết chính là sự thành tâm.
THÀNH GIANG