Năm 2018, Trung Quốc công bố phát hiện một loại tài nguyên chiến lược được giới địa chất đánh giá là “vô giá”, gây chấn động dư luận quốc tế. Không chỉ giúp nước này tháo gỡ một nút thắt quan trọng về tài nguyên công nghệ cao, phát hiện còn làm thay đổi cán cân trong cuộc cạnh tranh tài nguyên toàn cầu.
Vậy Trung Quốc đã tìm thấy điều gì?
Mỏ rubidium độc lập đầu tiên trên thế giới
Năm 2018, tại vùng núi tưởng chừng bình thường ở thành phố Hà Nguyên, tỉnh Quảng Đông, một đội khảo sát địa chất do đội trưởng Lý Minh dẫn đầu đang tiến hành nhiệm vụ thăm dò định kỳ. Ban đầu, đây chỉ được xem là một cuộc “quét” địa chất mang tính thường lệ. Tuy nhiên, kết quả cuối cùng đã vượt xa mọi dự đoán: Trung Quốc phát hiện một mỏ rubidium độc lập, quy mô lớn và có độ tinh khiết cao. Đây là điều chưa từng được ghi nhận trước đó trên thế giới.
rubidium là một nguyên tố hóa học hiếm, nằm ở góc ít được chú ý trong bảng tuần hoàn. Hàm lượng của nó trong vỏ Trái Đất cực kỳ thấp, chưa tới 0,001%, và thường chỉ tồn tại dưới dạng khoáng vật đi kèm trong mica lithium hoặc mica trắng, rất hiếm khi hình thành mỏ độc lập. Chính vì vậy, trong suốt một thời gian dài, rubidium gần như không được công chúng biết đến.
Tuy nhiên, khi được tinh luyện, rubidium lại sở hữu giá trị kinh tế và chiến lược cực lớn. Theo ước tính của các chuyên gia địa chất, giá trị của rubidium có thể đạt tới 4,6 tỷ NDT/tấn(hơn 17.206 tỷ đồng), cao gấp hơn 200 lần so với vàng cùng trọng lượng. Với mức định giá này, rubidium được ví như “vàng mới của thế kỷ XXI”.
Việc phát hiện mỏ rubidium tại Hà Nguyên đã phá bỏ hoàn toàn quan niệm lâu nay rằng Trung Quốc khan hiếm tài nguyên rubidium. Sau nhiều vòng báo cáo và thẩm định, con số trữ lượng được công bố khiến giới địa chất phương Tây phải chú ý: khoảng 175.000 tấn. Điều này đồng nghĩa với việc Trung Quốc không chỉ sở hữu mỏ rubidium độc lập đầu tiên trên thế giới, mà còn nắm giữ trữ lượng đã xác định lớn nhất toàn cầu. Theo các tính toán, ngay cả khi nhân loại khai thác với quy mô lớn, nguồn tài nguyên này vẫn có thể đáp ứng nhu cầu trong hơn 1.200 năm.
Thực tế, đây không phải lần đầu Trung Quốc khiến thế giới phải chú ý vì các phát hiện tài nguyên chiến lược. Một năm trước đó, vào năm 2017, tại khu vực chân núi Hoa Sơn tại Thiểm Tây, Trung Quốc đã phát hiện một mỏ rhenium có trữ lượng cực lớn.
Rhenium là kim loại hiếm, giữ vai trò then chốt trong sản xuất cánh tuabin động cơ hàng không nhờ khả năng chịu nhiệt vượt trội. Trong bối cảnh Trung Quốc khi đó vẫn đang ở giai đoạn theo đuổi công nghệ động cơ hàng không và chịu nhiều rào cản từ phương Tây, mỏ rhenium Hoa Sơn được đánh giá là một trong những mỏ lớn nhất châu Á.
Việc tuyên bố mỏ rubidium Quảng Đông sẽ chủ yếu phục vụ nâng cấp khoa học – công nghệ tại Trung Quốc.
Giá trị mà nhiều người chưa nhìn thấy
Giá trị của rubidium không chỉ nằm ở con số hàng tỷ NDT mỗi tấn. Quan trọng hơn, nguyên tố này đóng vai trò cốt lõi trong các lĩnh vực công nghệ cao. Theo Sohu, đồng hồ nguyên tử rubidium - thiết bị đo thời gian có độ chính xác lên tới hàng trăm triệu năm mới sai lệch một giây - là nền tảng cho hệ thống định vị vệ tinh Bắc Đẩu của Trung Quốc, mạng viễn thông, cũng như các công nghệ 5G và 6G trong tương lai.
Không chỉ dừng ở đó, rubidium còn được ứng dụng trong động cơ đẩy ion cho tàu vũ trụ, y học, công nghệ năng lượng sạch và các hệ thống phát điện tiên tiến.
Trong bối cảnh chuyển đổi năng lượng và cuộc đua công nghệ toàn cầu ngày càng gay gắt, những phát hiện trên mang lại cho Trung Quốc lợi thế lớn trên bàn cờ cạnh tranh tài nguyên toàn cầu.
Ánh Lê (Theo Sohu)
