Dự kiến khởi hành từ Florida vào ngày 15/2/2026, Crew-12 là nhiệm vụ thứ 12 của SpaceX theo hợp đồng thương mại khổng lồ với NASA, mang 4 phi hành gia quốc tế lên ISS nghiên cứu khoa học trong 6 tháng, mở ra kỷ nguyên hợp tác vũ trụ Nga-Mỹ-ESA-JAXA. Thế nhưng, một phi hành gia lão luyện với hơn 560 ngày ngoài vũ trụ, từng ba lần chinh phục Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS), đột ngột bị "cách chức" chỉ hai tháng rưỡi trước ngày lên đường.
Rốt cuộc chuyện gì đã xảy ra?
Câu 1: Theo cáo buộc từ tờ The Insider, lý do chính khiến phi hành gia Oleg Artemyev bị loại khỏi Crew-12 là gì?
A. Xung đột lịch trình với sứ mệnh Soyuz MS-28 sắp tới.
B. Vấn đề sức khỏe phát hiện muộn trong quá trình kiểm tra cuối.
C. Thiếu kỹ năng cần thiết cho nghiên cứu khoa học trên ISS.
D. Vi phạm an ninh Mỹ bằng cách chụp ảnh tài liệu SpaceX nhạy cảm.
Giải thích:
The Insider cáo buộc Artemyev chụp ảnh tài liệu và công nghệ nhạy cảm của SpaceX trong đào tạo, dẫn đến vi phạm an ninh quốc gia Mỹ. Gregory Trishkin xác nhận qua mối liên hệ rằng có điều tra liên ngành, coi đây là lỗi nghiêm trọng khó xảy ra với phi hành gia giàu kinh nghiệm. Roscosmos chỉ thông báo ông chuyển công việc khác mà không chi tiết, trong khi USA Today hỏi NASA nhưng chưa phản hồi. Sự việc này làm dấy lên lo ngại về lòng tin trong hợp tác Nga-Mỹ, đặc biệt khi Crew-12 dự kiến khởi hành 15/2/2026 từ Florida với 4 thành viên quốc tế, bao gồm Andrei Fedyayev thay thế và có thể Sophie Adenot từ ESA.
Đáp án đúng là: D. Vi phạm an ninh Mỹ bằng cách chụp ảnh tài liệu SpaceX nhạy cảm.
Câu 2: Công nghệ tàu vũ trụ nào của SpaceX được sử dụng cho nhiệm vụ Crew-12, và nó hỗ trợ hợp đồng NASA như thế nào?
A. Tàu Dragon cổ điển, chỉ dùng cho sứ mệnh ngắn hạn dưới 3 tháng.
B. Tàu Cargo Dragon, tập trung vận chuyển hàng hóa thay vì phi hành đoàn.
C. Tàu Crew Dragon, thực hiện sứ mệnh thứ 12 đưa phi hành đoàn lên ISS theo hợp đồng thương mại.
D. Tàu Starship, dành cho sứ mệnh sâu vũ trụ ngoài quỹ đạo thấp Trái Đất.
Giải thích:
Crew Dragon là phương tiện chính cho Crew-12, được thiết kế với hệ thống tự động hóa cao, ghế ngồi điều chỉnh và hệ thống hỗ trợ sự sống tiên tiến, cho phép vận hành bởi phi hành đoàn ít kinh nghiệm hơn. Theo hợp đồng thương mại NASA (Commercial Crew Program), SpaceX đã thực hiện 11 sứ mệnh trước, chứng minh độ tin cậy với tỷ lệ thành công phóng 100% từ 2020. Công nghệ này giảm chi phí so với tàu Soyuz (khoảng 55 triệu USD/chuyến so với 90 triệu), và tích hợp AI để giám sát sức khỏe phi hành gia thời gian thực. Tuy nhiên, các cáo buộc vi phạm an ninh như của Artemyev nhấn mạnh thách thức bảo mật dữ liệu kỹ thuật số trong đào tạo liên minh.
Đáp án đúng là: C. Tàu Crew Dragon, thực hiện sứ mệnh thứ 12 đưa phi hành đoàn lên ISS theo hợp đồng thương mại.
Câu 3: Các nghiên cứu công nghệ trên ISS mà Crew-12 dự kiến tham gia chủ yếu tập trung vào lĩnh vực nào, dựa trên các sứ mệnh gần đây?
A. Phát triển vật liệu nano cho pin năng lượng tái tạo trên Trái Đất.
B. Thử nghiệm robot tự hành và AI hỗ trợ sửa chữa trạm vũ trụ.
C. Nghiên cứu gene chỉnh sửa CRISPR trong môi trường vi trọng lực.
D. Xây dựng hệ thống liên lạc laser cho sứ mệnh Sao Hỏa tương lai.
Giải thích:
Crew-12 sẽ tiếp nối các thí nghiệm công nghệ trên ISS, như phát triển AI và robot tự hành (ví dụ: hệ thống CIMON hoặc Robonaut) để hỗ trợ bảo trì tự động, giảm rủi ro cho phi hành gia. Các sứ mệnh gần đây, bao gồm Crew-11 với Kimiya Yui (JAXA), đã thử nghiệm cảm biến IoT theo dõi môi trường trạm, tích hợp dữ liệu thời gian thực để dự đoán hỏng hóc. Công nghệ này sử dụng vi trọng lực để kiểm tra độ bền, với dữ liệu truyền về Trái Đất qua hệ thống TDRS. Hợp tác quốc tế như ESA và JAXA góp phần tinh chỉnh thuật toán học máy, chuẩn bị cho trạm Gateway trên quỹ đạo Mặt Trăng, dù thách thức như vi phạm an ninh có thể ảnh hưởng đến chia sẻ dữ liệu kỹ thuật.
Đáp án đúng là: B. Thử nghiệm robot tự hành và AI hỗ trợ sửa chữa trạm vũ trụ.
Minh Anh
