Theo chia sẻ của anh Lê Khánh Hòa (tại Nghệ An) trên báo Lao Động, phải mất gần 3 năm theo đuổi và nhiều ngày "phục kích" liên tục, anh cùng nhóm bạn mới chinh phục được con trắm đen khổng lồ.
Một trong những trường hợp gây xôn xao nhất những năm gần đây là "quái ngư" cá trắm đen nặng hơn 40kg được câu lên tại đập Khe Là (tỉnh Nghệ An). Sự kiện này không chỉ khiến cộng đồng cần thủ dậy sóng, mà còn gợi mở nhiều câu chuyện phía sau về tập tính sinh học, môi trường sống và vai trò sinh thái của loài cá nước ngọt đặc biệt này.
Chính quyền địa phương xác nhận đây là con trắm đen lớn nhất từng được câu tại đập Khe Là từ trước tới nay. Sau đó, con cá được bán với giá khoảng 50 triệu đồng, số tiền được nhóm cần thủ cho biết sẽ dùng cho các hoạt động thiện nguyện.
Loài cá kiếm mồi ban đêm
Cá trắm đen là loài cá ăn đáy, sinh sống chủ yếu ở tầng nước sâu nơi ánh sáng yếu và ít bị tác động bởi con người. Khác với cá trắm trắng phổ biến trong ao nuôi, trắm đen sinh trưởng chậm nhưng bền bỉ, có tuổi thọ dài. Thức ăn chính của chúng là ốc, hến và các loài nhuyễn thể giàu canxi, đạm.
Chính chế độ ăn đặc thù này giúp trắm đen phát triển thân hình dày, đầu lớn, vảy sẫm màu và hệ cơ cực khỏe. Trong điều kiện tự nhiên thuận lợi, ít bị khai thác, loài cá này có thể sống hàng chục năm, đạt trọng lượng vài chục kg, thậm chí lên tới 50–60kg.
Những hồ thủy lợi, hồ chứa nước lớn với diện tích rộng, độ sâu lớn, nguồn thức ăn dồi dào và ít hoạt động đánh bắt quy mô công nghiệp vô tình trở thành "nơi trú ẩn lý tưởng", cho phép cá trắm đen phát triển vượt ngưỡng thông thường.
Theo các cần thủ lâu năm, cá trắm đen kích thước lớn cực kỳ cảnh giác. Chúng chủ yếu di chuyển và kiếm ăn vào ban đêm, sống sát đáy hồ và tránh xa những khu vực có nhiều tiếng động. Khi đã đạt đến kích thước lớn, gần như không còn kẻ thù tự nhiên, trắm đen càng thận trọng và ít khi nổi lên mặt nước.
Bởi vậy, việc câu được một con trắm đen nặng trên 40kg hiếm khi là may mắn nhất thời. Đó là kết quả của quá trình dài quan sát luồng cá, mực nước, thời tiết và tập tính ăn mồi, cùng với hệ thống cần, dây và mồi đủ sức "đối đầu" với loài cá nước ngọt khỏe bậc nhất này.
"Quái ngư" dấu hiệu chỉ báo sinh thái
Theo các chuyên gia thủy sản, giá trị của những "quái ngư" này không chỉ nằm ở kinh tế hay sự hiếm có.
Trong hệ sinh thái nước ngọt, cá trắm đen giữ vai trò như một "người dọn dẹp" thầm lặng ở tầng đáy. Việc ăn ốc, hến và nhuyễn thể giúp chúng kiểm soát sự bùng phát sinh vật đáy, hạn chế ô nhiễm hữu cơ và hiện tượng phú dưỡng lòng hồ. Sự hiện diện của các cá thể lớn cho thấy môi trường nước còn đủ sạch, nguồn thức ăn ổn định và hệ sinh thái tương đối cân bằng.
Bởi vậy, những "quái ngư" cá trắm đen không chỉ là câu chuyện ly kỳ, mà còn là "chỉ dấu sinh học" phản ánh sức khỏe lâu dài của lòng hồ.
Minh Khang
