"Quái ngư" trên sông Dương Tử
Kể từ ngày 1/1/2021, Trung Quốc đã cấm mọi hoạt động đánh bắt cá ở dòng sông chính, các chi lưu và hồ lớn thuộc hệ thống sông Dương Tử. Sông Dương Tử là con sông dài nhất ở Châu Á và là sông dài thứ 3 trên thế giới, sau sông Amazon ở Nam Mỹ và sông Nile ở Châu Phi.
Sông Dương Tử là con sông dài nhất ở Châu Á và là sông dài thứ 3 trên thế giới. (Ảnh: Sohu)
Sông Dương Tử có chiều dài khoảng 6.380km. Sông Dương Tử và sông Hoài, đều được xem là điểm phân chia giữa miền bắc và miền nam Trung Quốc. Sông Dương Tử là khởi nguồn của nhiều thành phố hơn bất kỳ con sông nào khác trên thế giới. Sông di chuyển qua các khu vực khác nhau của Trung Quốc, trong đó có Thanh Hải, Tây Tạng, Vân Nam, Tứ Xuyên, Trùng Khánh, Hồ Bắc, Hồ Nam, Giang Tây, An Huy, Giang Tô và Thượng Hải. Có thể nói, nước sông Dương Tử nuôi sống một nửa dân số Trung Quốc.
Sông Dương Tử có đa dạng sinh học phong phú và là môi trường sinh sống của nhiều loài động vật quý hiếm, đặc biệt, nơi này từng xuất hiện nhiều loài cá khổng lồ đặc trưng của sông Dương Tử.
Sông Dương Tử là môi trường sinh sống của nhiều loài cá và động vật. (Ảnh: Sohu)
Trên thực tế, sông Dương Tử có nhiều con cá nặng tới 90 kg. Vào năm 2018, một ngư dân từng bắt được một con cá nheo dài 1,5 m, nặng hơn 50 kg. Nhưng, đây không phải là con cá lớn nhất được tìm thấy ở khu vực này.
Con cá nheo khổng lồ bị bắt trên sông Dương Tử. (Ảnh: Sohu)
Vào năm 1931, các ngư dân đã bắt được một con "quái ngư" dài tới 8 m và nặng tới hơn 600kg, 4 người vác không xuể. Đó là một con cá tầm trắng sông Dương Tử.
Cá tầm trắng sông Dương Tử (hay còn gọi là cá tầm mũi thìa Trung Quốc) từ lâu được mệnh danh là "vua của các loài cá nước ngọt ở Trung Quốc".
Cá tầm sông Dương Tử, có thể lớn tới 8 m, rất nhạy cảm với tiếng ồn trên sông. Thịt của cá tầm sông Dương Tử được coi là một đặc sản ở Trung Quốc và loài cá này cũng được đánh bắt như nguồn cung cấp trứng cá muối.
Vào đầu thập niên 1980, nó được xem là loài nguy cấp và cấm đánh bắt thương mại do số lượng giảm mạnh. Từ năm 1996, cá tầm sông Dương Tử được IUCN liệt kê như một loài cực kỳ nguy cấp.
Cá tầm sông Dương Tử có thể lớn tới 8m. (Ảnh: Sohu)
Ngoài cá tầm sông Dương Tử, cá heo baiji cũng là một loài cá khổng lồ được tìm thấy ở đây. Cá heo sông Dương Tử (cá heo baiji) còn được biết đến với tên gọi là "Nữ thần sông Trường Giang", vì người ta tin rằng nó sẽ mang lại tài lộc và bảo vệ cho ngư dân địa phương, cũng như tất cả những người may mắn nhìn thấy nó.
Cá heo sông Dương Tử có màu xanh xám nhạt trên lưng và màu trắng ở phần bụng. Vây lưng của nó màu xám nhạt có hình tam giác giống như một lá cờ khi bơi, tạo nên tên gọi cá heo "cờ trắng" của nó.
Cá heo có một cái mõm dài và có xu hướng tăng lên về kích thước, hàm có khoảng 31 đến 36 răng hình nón.
Cá heo baiji cũng là một loài cá khổng lồ được tìm thấy ở sông Dương Tử. (Ảnh: Sohu)
Cá heo cái có kích thước lớn hơn cá heo đực. Con cái có chiều dài từ 1,85 đến 2,53 m và nặng từ 64 đến 167 kg. Con đực có chiều dài từ 1,41 đến 2,16 m và nặng từ 42 đến 125 kg.
Chúng là loài đặc hữu của sông Dương Tử. Tuy nhiên, số dân sống và làm việc trong khu vực lưu vực sông Dương Tử quá lớn gây nên áp lực không nhỏ lên dòng sông. Việc xây dựng đập Tam Hiệp, cùng với các dự án đập lớn nhỏ khác, dẫn đến việc môi trường sống của cá heo sông Dương Tử ngày càng bị thu hẹp.
Tương lai của những loài cá trên sông Dương Tử
Sông Dương Tử từng cung cấp 60% cá nước ngọt cho Trung Quốc, sản lượng hàng năm của con sông này là khoảng 100.000 tấn. Tuy nhiên sau nhiều thập kỷ bị khai thác quá mức, các loài cá trên con sông này như cá heo sông Dương Tử, cá tầm sông Dương Tử, cá mái chèo… đã bị đẩy đến bờ vực tuyệt chủng.
Do đó, lệnh cấm lệnh cấm đánh bắt cá 10 năm trên sông Dương Tử được ban hành nhằm bảo vệ đa dạng sinh học và số lượng cá trên sông giảm mạnh.
Sau nhiều thập kỷ bị khai thác quá mức, các loài cá trên con sông Dương Tử đã bị đẩy đến bờ vực tuyệt chủng. (Ảnh: Sohu)
Hiện nay, các nhà khoa học Trung Quốc đang nỗ lực nuôi những loài cá bị tuyệt chủng ở sông Dương Tử rồi thả chúng về với tự nhiên.
Tính đến thời điểm này, đã hơn 2 năm kể từ khi lệnh cấm được thực hiện, liệu sông Dương Tử có còn là nơi ở của những "quái ngư" có kích thước to lớn nữa hãy không?
Vào năm 2023, khi đập Đan Giang Khẩu tiến hành xả, người ta đã nhìn thấy nhiều loài cá lớn với chiều dài hơn 1 m và nặng gần 100 kg xuất hiện. Dường như, lệnh cấm đánh bắt cá trên sông Dương Tử đã bắt đầu có kết quả. Hy vọng trong tương lai, sông Dương Tử sẽ đón nhận sự trở lại của những loài cá kể trên.
