Siêu đô thị biển ở Việt Nam sẽ biến huyện nghèo thành “tiểu Dubai, Singapore” mới của châu Á?

Tiến độ mới nhất siêu đô thị lấn biển đầu tiên của Việt Nam

Sáng ngày 19/4, TP.HCM đã tổ chức lễ khởi công dự án Khu đô thị du lịch lấn biển Cần Giờ, một siêu đô thị ven biển quy mô chưa từng có tại Việt Nam.

Với diện tích lên đến 2.870 ha, quy mô dân số dự kiến gần 230.000 người và khả năng đón 8–9 triệu lượt khách du lịch mỗi năm, đây là một bước ngoặt lớn trong chiến lược “đón sóng biển” của TP.HCM.

Đến nay, sau gần 1 tháng khởi công dự án, công tác bồi đắp cát đang được tiến hành rất khẩn trương, với việc huy động nhiều máy móc, thiết bị và lao động để thực hiện. Các phương pháp bơm cát từ biển vào đất liền được áp dụng, kết hợp với việc xây dựng các bờ đê tạm để giữ cát.

Phân khu A với diện tích hơn 953 ha đang được ưu tiên bồi đắp, với khoảng hơn 10 ha cát đã hình thành. Tiến độ xây dựng được đánh giá là rất nhanh chóng, phù hợp với khẩu hiệu "thần tốc" của chủ đầu tư.

Khu đô thị lấn biển Cần Giờ có quy mô khủng theo nhiều cách. Trước hết, đây là siêu đô thị ESG đầu tiên của Việt Nam (ESG – môi trường, xã hội, quản trị) với mục tiêu hài hòa giữa phát triển và bảo tồn thiên nhiên. Dự án có tổng diện tích lên tới 2.870 ha – gấp nhiều lần quy mô các khu đô thị hiện có tại TP.HCM (Ví dụ, dự án Nam Saigon thập niên 1990 chỉ rộng khoảng 2.000 ha).

Trên 1.300 ha diện tích lấn biển mới được san nền ở cao độ trên 2,9 m so với mực nước biển, tạo quỹ đất hiếm có cho thành phố. Phạm vi tiếp giáp biển lên đến hàng chục km, với bờ đông hướng ra Biển Đông (cửa sông Đồng Tranh) và bờ tây giáp thị trấn Cần Thạnh, cho phép thiết kế nhiều mặt tiếp xúc trực tiếp với biển, bãi tắm và cảnh quan sông nước.

Các chuyên gia quy hoạch đánh giá, Cần Giờ vốn là “lá phổi xanh” của TP.HCM, có hệ sinh thái rừng ngập mặn được UNESCO công nhận, khu đô thị lấn biển sẽ được kì vọng sẽ trở thành “lá phổi thứ hai” của thành phố, bổ sung thêm không gian xanh – sạch bên cạnh rừng Cần Giờ hiện hữu.

Hướng phát triển của dự án là đô thị thông minh – sinh thái – nghỉ dưỡng. Theo lãnh đạo dự án, nơi đây sẽ sử dụng tối đa năng lượng tái tạo (điện gió ngoài khơi), ưu tiên giao thông xanh (metro trên cao kết nối trực tiếp trung tâm thành phố) và vật liệu thân thiện môi trường. Đặc biệt, chủ đầu tư Vingroup cam kết đầu tư hệ thống điện gió cách bờ 10 km để cung cấp điện sạch cho toàn khu đô thị, đưa dự án trở thành “biểu tượng phát triển xanh” hàng đầu của Việt Nam.

Về tính năng ưu việt, quy hoạch dự án đề ra các phân khu chức năng đa dạng: khu ở sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng, trung tâm tài chính – kinh tế, khu đô thị thông minh, khu trung tâm thương mại – dịch vụ hiện đại, công viên cây xanh và mặt nước… Đại diện UBND TP.HCM đánh giá đây “không chỉ là khu đô thị đơn thuần mà được định vị là một thành phố sinh thái – thông minh – nghỉ dưỡng”. Các chuyên gia còn nhận định dự án sẽ là điểm hội tụ tạo động lực tăng trưởng mới cho TP.HCM và cả nước, mở rộng hướng phát triển ra biển.

Chia sẻ trên TTO, hồi tháng 4, PGS.TS Trần Đình Thiên (nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam) ví von dự án là “viên ngọc quý Cần Giờ” và “điểm hội tụ tạo nên động lực tăng trưởng cho TP.HCM và cả nước trong kỷ nguyên mới”.

Quy mô dân số gần 230.000 người được phân bổ trong các khu dân cư hiện đại (khu nhà ở liên kế, biệt thự, chung cư cao tầng) cùng hệ thống dịch vụ du lịch, thương mại đa dạng. Theo chủ đầu tư, dự án đặt mục tiêu đón khoảng 8-9 triệu lượt khách du lịch mỗi năm khi hoàn thành. Đây là con số lớn, tương đương khoảng 15% lưu lượng khách của TP.HCM hiện nay, cho thấy tiềm năng du lịch và giải trí khổng lồ. Tập đoàn tư vấn BCG (Mỹ) tham gia lập chiến lược cho dự án cũng đảm bảo kỳ vọng đạt tiêu chuẩn quốc tế khắt khe về môi trường và quản lý đô thị.

Điểm độc đáo khác biệt nữa là các công trình “khủng” trong dự án

Theo Vingroup, khu đô thị lấn biển Cần Giờ sẽ tích hợp nhiều hạng mục quy mô hàng đầu Đông Nam Á và thế giới. Ví dụ, trong khuôn viên có rạp hát lớn nhất Đông Nam Á; hồ biển nhân tạo lớn nhất thế giới với diện tích lên tới hàng trăm hécta; hai sân golf tiêu chuẩn quốc tế; tòa tháp đa năng 108 tầng (nổi bật trên skyline); chuỗi khách sạn 5 sao và trung tâm thương mại hiện đại; quần thể khu vui chơi giải trí lớn; và sự xuất hiện của hệ thống y tế số 1 nước Mỹ – Cleveland Clinic. Những hạng mục này đảm bảo dịch vụ tiện ích đa dạng, thu hút nhà đầu tư quốc tế và du khách, đồng thời nâng cao đẳng cấp cho toàn bộ dự án.

Tất cả những yếu tố trên – quy mô diện tích siêu lớn, tầm nhìn ESG, công nghệ hiện đại và hàng loạt công trình biểu tượng – tạo nên tiềm năng vượt trội cho đô thị.

Dự án được kỳ vọng góp phần “mở rộng không gian phát triển” cho TP.HCM, phát huy thế mạnh kinh tế biển, thúc đẩy quỹ đất và hạ tầng mới cho vùng ven, tạo việc làm và tăng nguồn thu ngân sách.

Chủ đầu tư cam kết về kế hoạch đào tạo nghề, chuyển đổi sinh kế cho hơn 1.000 hộ dân địa phương, trong khi lãnh đạo TP đánh giá cao việc dự án cam kết “đảm bảo phát triển hài hòa giữa kinh tế và thiên nhiên, đúng định hướng phát triển bền vững”.

Siêu đô thị Cần Giờ quy mô "khủng" hơn đô thị biển quốc tế Dubai và Singapore

Để hình dung rõ quy mô và tính khả thi, hãy so sánh Green Paradise với các siêu dự án lấn biển thành công toàn cầu như Marina Bay (Singapore) và Palm Jumeirah (Dubai). Cả ba đều mở rộng bờ biển, nhưng khác nhau về quy mô, mục tiêu và kết quả.

Qua biểu đồ so sánh trên cho thấy Green Paradise rộng gấp 4–8 lần so với các dự án kia. Điều này tạo ra ưu thế về quy mô lớn nhất, nhưng đồng thời cũng là thách thức tổ chức không gian và hạ tầng. Về dân số, Green Paradise dự kiến rất cao (230.000 người) – gấp khoảng 10 lần so với Palm.

Điều này đòi hỏi hạ tầng – giao thông phải đi trước để đảm bảo kết nối: Vingroup đã đề xuất xây tuyến metro nối thẳng từ Q.7 đến dự án, dài 48,5 km với vốn hơn 4 tỉ USD. Trong khi đó, Singapore vốn ưu tiên giao thông công cộng hiệu quả từ lâu; Dubai bổ sung cầu kết nối Palm với đất liền và tuyến monorail. Bài học là, để thành công, Green Paradise cần sớm hoàn thiện kết nối giao thông – cả đường bộ, đường sắt và cảng biển – như hai dự án mẫu đã làm.

Không chỉ về quy mô và hạ tầng, so sánh còn thể hiện mô hình phát triển khác biệt. Marina Bay thành công dựa trên mô hình thành phố tất cả-trong-một (work-live-play), thu hút dân cư lẫn doanh nghiệp toàn cầu. Palm Jumeirah lại thiên về du lịch – bất động sản nghỉ dưỡng cao cấp, ban đầu do nhà nước định hướng và sau đó mở rộng đầu tư tư nhân. Green Paradise kết hợp cả hai: vừa phát triển đô thị đa chức năng, vừa khai thác du lịch biển – hướng đến mô hình “thành phố sinh thái – thông minh – nghỉ dưỡng”.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, mô hình lai này nếu triển khai bài bản thì có thể tối ưu hóa lợi ích kép (tạo động lực kinh tế lẫn tiện ích cộng đồng), nhưng cũng đòi hỏi cân nhắc kĩ giữa phát triển với bảo tồn.

Theo các chuyên gia phân tích, những dự án lấn biển thành công thế giới đều cho thấy 3 yếu tố then chốt: ý tưởng quy hoạch rõ ràng, tài chính chắc chắn và điều kiện thi công công nghệ cao. Marina Bay và Palm thành công là nhờ chính phủ mạnh tay đầu tư, quy hoạch bài bản và thu hút đầu tư tư nhân quốc tế.

Và cuối cùng để thành công, siêu dự án này sẽ phải kết hợp khéo léo yếu tố kinh tế (điểm đến du lịch, trung tâm dịch vụ) với xã hội (đời sống dân sinh, việc làm) và đặc biệt môi trường (giữ được bản sắc sinh thái Cần Giờ) – đúng như khẳng định của lãnh đạo thành phố là “phát triển hài hòa giữa kinh tế và thiên nhiên”. Nếu thực hiện tốt, dự án không những nâng tầm HCM lên vị thế quốc tế mà còn là mô hình mẫu mực cho phát triển đô thị bền vững của cả nước.

*Bài viết có sự hỗ trợ bởi ứng dụng AI

SD-TA