Quá trình hình thành món ăn "độc nhất vô nhị"
Casu Marzu, trong tiếng Sardinia có nghĩa là "phô mai thối", là một biến thể đặc biệt của phô mai pecorino – loại phô mai làm từ sữa cừu rất phổ biến ở Ý.
Để tạo ra món phô mai đầy thách thức này, sau khi đạt đến độ chín nhất định, những bánh phô mai sẽ được để hở, mời gọi loài ruồi Piophila casei (còn gọi là ruồi phô mai) bay đến và đẻ trứng vào bên trong.
Casu Marzu, loại phô mai truyền thống từ đảo Sardinia (Ý) nổi tiếng khắp thế giới không phải vì hương vị thơm ngon, mà bởi cảnh tượng hàng nghìn con giòi sống lúc nhúc bò bên trong.
Trứng nở thành giòi, và chính những con giòi này sẽ bắt đầu "công việc" của mìn, chúng ăn phần phô mai, đồng thời tiết ra các loại enzyme đặc biệt. Những enzyme này không chỉ giúp làm mềm phô mai mà còn thúc đẩy quá trình lên men mạnh mẽ hơn rất nhiều so với các loại phô mai xanh thông thường.
Thành quả của quá trình độc đáo trên là một loại phô mai có kết cấu mềm nhũn, béo ngậy, nhưng đi kèm với mùi cực mạnh và vị rất nồng. Tuy nhiên, điểm "ấn tượng" nhất lại là hình ảnh hàng nghìn con giòi trắng nhỏ bò lúc nhúc hoặc thậm chí có thể nhảy vọt lên cao khi bị chạm vào. Với rất nhiều người, chỉ cần nhìn thấy thôi đã đủ khiến họ "khóc thét" và lập tức tránh xa.
Mối lo ngại về sức khỏe và lệnh cấm của EU
Không phải ngẫu nhiên mà Casu Marzu từng bị liệt vào danh sách những món ăn nguy hiểm nhất hành tinh. Việc thưởng thức phô mai khi giòi vẫn còn sống dấy lên những lo ngại nghiêm trọng về nguy cơ nhiễm khuẩn, ký sinh trùng đường ruột hoặc các phản ứng tiêu hóa khó chịu. Thậm chí, có những ý kiến y tế cho rằng nếu giòi không bị tiêu hóa hết, chúng có thể sống sót trong hệ tiêu hóa người và gây ra tình trạng viêm nhiễm.
Không phải ngẫu nhiên mà Casu Marzu từng bị liệt vào danh sách những món ăn nguy hiểm nhất hành tinh.
Chính vì những rủi ro sức khỏe tiềm ẩn này, Liên minh châu Âu đã chính thức cấm bán Casu Marzu trên thị trường từ năm 2005. Tuy vậy, tại Sardinia, nhiều người vẫn lén lút sản xuất và tiêu thụ món ăn này trong phạm vi nhỏ, coi đó là một phần không thể thiếu của văn hóa địa phương mà họ không muốn đánh mất.
Dù bị xem là "kinh dị", Casu Marzu lại thu hút không ít người tò mò và dám thử. Một số tín đồ ẩm thực mô tả món này có hương vị độc đáo, hậu vị ngọt, tan trong miệng như kem – một cảm giác mà họ tin rằng không loại phô mai nào có thể sánh bằng.
Tuy nhiên, không phải ai cũng đủ can đảm để cắn một miếng phô mai đầy giòi sống đang ngọ nguậy. Thậm chí, người ăn thường phải lấy tay che mắt khi ăn, bởi lũ giòi có thể bật ra cao đến vài chục centimet. Một số người chọn cách để giòi chết trước khi ăn nhằm giảm bớt cảm giác ghê sợ, nhưng với người bản địa Sardinia, điều đó lại được xem là "xúc phạm" đến truyền thống và bản chất của món ăn.
Bạn có dám thử phô mai Casu Marzu?
Casu Marzu là một ví dụ điển hình cho mối giao thoa đầy phức tạp giữa ẩm thực truyền thống và quy chuẩn an toàn hiện đại. Đối với người dân Sardinia, món ăn này không chỉ là một đặc sản mà còn là biểu tượng của sự sáng tạo, sự kiên nhẫn trong chế biến và niềm tự hào vùng miền. Nhưng dưới góc nhìn y học và an toàn thực phẩm, đây lại là một nguy cơ tiềm ẩn không nhỏ, đặc biệt nếu không được bảo quản và chế biến đúng cách.
