Vai trò nổi bật của Su-34 trong cuộc xung đột ở Ukraine, đã góp phần làm thay đổi chiến thuật tác chiến của Nga, khi chuyển sang sử dụng vũ khí dẫn đường chính xác với tần suất thường xuyên hơn. Tuy nhiên, chiếc máy bay này cũng chịu tổn thất đáng kể, cho thấy những khó khăn mà lực lượng Không quân Nga phải đối mặt trong cuộc xung đột tại Ukraine.
Vai trò của Su-34 ở Ukraine
Su-34 là nhân tố chủ chốt trong các cuộc không kích của Nga tại Ukraine, chiếc máy bay này đã tham gia ném bom vào các mục tiêu quan trọng ở Ukraine ngay từ khi xung đột nổ ra.
Su-34 đã được sử dụng để phá hủy các khu vực tập trung sinh lực và các trung tâm chỉ huy của Ukraine. Các báo cáo gần đây cho thấy, Su-34 đã thể hiện sự hiệu quả cao khi tiến hành không kích chính xác, một khả năng mà các nhà phân tích phương Tây luôn hạ thấp khi đánh giá khả năng tác chiến trên không của Nga.
Su-34 cũng đã chứng minh được sự hiệu quả kể cả vào ban đêm, trong việc chống lại các hệ thống phòng không của Ukraine. Đáng chú ý, chiếc máy bay này đã phá hủy được một số hệ thống tên lửa S-300P của Ukraine cùng với một số sở chỉ huy quan trọng mà các mạng lưới phòng không đó đang bảo vệ.
Tuy nhiên, việc Nga sử dụng Su-34 hoạt động liên tục ở tiền tuyến đã biến nó thành mục tiêu "béo bở" cho lực lượng phòng không Ukraine. Thật vậy, lực lượng phòng thủ của Ukraine đã nhiều lần tuyên bố bắn hạ Su-34. Theo một báo cáo từ Ukraine, có tới 26 chiếc Su-34 đã bị bắn hạ kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào tháng 2/2022.
Những vấn đề mà Su-34 phải đối mặt
Một trong những vấn đề lớn nhất đối với lực lượng Không quân Nga đó là sự hiện diện của các hệ thống phòng không do phương Tây cung cấp và thậm chí là các hệ thống cũ hơn do Liên Xô chế tạo, được Ukraine triển khai dọc theo tiền tuyến.
Lực lượng phòng thủ Ukraine đã thành công trong việc kết hợp các hệ thống phòng không cũ của Liên Xô với các nền tảng mới hơn do NATO cung cấp, như hệ thống tên lửa đất đối không tiên tiến (NASAMS), để đối phó với các máy bay chiến đấu Nga nói chung và Su-34 nói riêng.
Một vấn đề khác đối với Su-34 là chúng không hoạt động theo cách mà các nhà thiết kế dự định. Để đảm bảo độ chính xác và khả năng sát thương cao hơn, Su-34 buộc phải thực hiện các nhiệm vụ tấn công với độ cao rất thấp, điều này khiến chúng dễ bị phòng không Ukraine bắn trúng.
Ngoài ra, việc tiến hành liên tục các cuộc tấn công với cường độ cao đã khiến phi đội Su-34 bị hao mòn sức chiến đấu đáng kể. Áp lực này đã góp phần gây ra những tổn thất, khiến phi công mệt mỏi, căng thẳng và máy bay chịu hỏng hóc cơ học nhiều hơn.
Vũ khí dẫn đường chính xác của Nga "trỗi dậy"
Nhiều nhà quan sát phương Tây thường chỉ trích năng lực tấn công chính xác của Nga, vì Moskva chậm trễ trong việc áp dụng các vũ khí chính xác một cách toàn diện so với lực lượng không quân phương Tây.
Trong Chiến tranh Nga - Georgia năm 2008, máy bay chiến đấu của Nga hiếm khi triển khai các hệ thống này vì nhiều lý do và lý do gây chú ý nhất là chúng quá đắt. Trong khi kho vũ khí chính xác của Nga lại khá ít ỏi, thì Mỹ và các đồng minh coi đây là thứ vũ khí hiển nhiên trong kho của mình.
Tuy nhiên, việc sử dụng Su-34 làm máy bay ném bom chính cho thấy, Nga đang nghiêm túc như thế nào trong việc phát triển khả năng tấn công chính xác. Hơn nữa, việc Nga quyết định dành một lượng lớn nguồn lực để chế tạo thêm Su-34 và nhiều loại đạn dược dẫn đường chính xác đắt tiền hơn, càng cho thấy Nga đang cố gắng thay đổi hình ảnh của mình, từ cường quốc sử dụng những chiếc máy bay ném bom "vô tội vạ", lỗi thời thành một lực lượng tinh vi và hiện đại hơn, sử dụng các hệ thống tấn công chính xác thay vì những quả bom "ngu ngốc" và rẻ tiền.
Không thể coi thường
Một vấn đề khác ảnh hưởng đến việc hiểu đúng về hiệu suất của Su-34 trong cuộc xung đột ở Ukraine, là những nội dung được tuyên truyền trên truyền thông từ cả hai phía. Ukraine đã vẽ nên bức tranh về Su-34 như "một trò đùa dai dẳng" trên báo chí phương Tây. Ngược lại, Nga đã biến Su-34 thành biểu tượng cho sức mạnh chiến đấu của họ. Có lẽ sự thật về chiếc máy bay này đang nằm đâu đó giữa hai cách giải thích trên.
Tuy nhiên, nhìn một cách khách quan thì Su-34 đã hoạt động rất đáng ngưỡng mộ, xét đến độ tuổi thọ của nó, sự mới mẻ của Quân đội Nga trong việc sử dụng vũ khí dẫn đường chính xác và trong bối cảnh phải đối mặt với các hệ thống phòng không nguy hiểm của Ukraine, được các nước phương Tây cung cấp trong nhiều năm qua.
Bất kỳ ai đánh giá thấp sức mạnh hủy diệt của Su-34 hoặc năng lực ngày càng tăng của Nga trong lĩnh vực vũ khí dẫn đường chính xác, thì hãy nên nhanh chóng xem xét lại quan điểm đó.
