MAVEN, viết tắt của Mars Atmosphere and Volatile Evolution, là con tàu vũ trụ lặng lẽ lướt quanh Sao Hỏa hơn thập kỷ của NASA. Nhưng rồi, đầu tháng 12/2025, thảm kịch xảy ra: MAVEN đột ngột "im bặt" sau khi lặn sau bóng hành tinh đỏ.
Rốt cuộc chuyện gì đã xảy ra?
Câu 1: Tàu vũ trụ Maven của NASA được phóng năm nào để nghiên cứu công nghệ tương tác khí quyển Sao Hỏa với gió mặt trời?
A. Năm 2001, tập trung lập bản đồ đá bề mặt cho hạ cánh an toàn.
B. Năm 2005, chụp ảnh độc đáo hố va chạm và vết nứt hành tinh.
C. Năm 2013, nghiên cứu tầng khí quyển trên và tương tác với gió mặt trời.
D. Năm 2014, theo dõi mây, sương mù và sương giá qua hệ thống quỹ đạo.
Giải thích:
Maven (Mars Atmosphere and Volatile Evolution) được phóng năm 2013, đi vào quỹ đạo Sao Hỏa tháng 9/2014, sử dụng công nghệ quang phổ cực tím để nghiên cứu tầng khí quyển trên và tương tác với gió mặt trời, giải thích Sao Hỏa mất khí quyển do Mặt Trời qua hàng eon, biến hành tinh từ ẩm ướt ấm áp thành khô cằn lạnh giá. Tàu ngừng giao tiếp ngày 6/12/2025 sau khi đi sau hành tinh đỏ, dẫn đến điều tra kỹ thuật, trong khi hỗ trợ liên lạc cho xe tự hành Curiosity và Perseverance.
NASA hiện vẫn đang vận hành hai tàu vũ trụ khác quanh sao Hỏa: tàu quỹ đạo Mars Reconnaissance Orbiter và Mars Odyssey.
Đáp án đúng là: C. Năm 2013, nghiên cứu tầng khí quyển trên và tương tác với gió mặt trời.
Câu 2: Sứ mệnh công nghệ chính của Mars Reconnaissance Orbiter (phóng 2005) là gì, ngoài việc chụp ảnh độc đáo như "gấu bông" từ hố va chạm?
A. Nghiên cứu mây, sương mù và sương giá để dự đoán thời tiết hành tinh.
B. Tìm kiếm bằng chứng nước tồn tại trên bề mặt Sao Hỏa trong thời gian dài.
C. Lập bản đồ đá bề mặt để hỗ trợ hạ cánh an toàn cho sứ mệnh tương lai.
D. Phục vụ trạm chuyển tiếp liên lạc cho xe tự hành Curiosity.
Giải thích:
Mars Reconnaissance Orbiter (phóng 2005) có sứ mệnh công nghệ tìm kiếm bằng chứng nước tồn tại trên bề mặt Sao Hỏa trong thời gian dài, sử dụng camera độ phân giải cao chụp ảnh độc đáo như "gấu bông" từ hố va chạm và vết nứt năm 2023, hoặc logo "Star Trek" Starfleet từ gió, dung nham và cồn cát năm 2019. Tàu vẫn hoạt động cùng Mars Odyssey (phóng 2001), giữ kỷ lục sứ mệnh liên tục lâu nhất quanh hành tinh khác Trái Đất.
Đáp án đúng là: B. Tìm kiếm bằng chứng nước tồn tại trên bề mặt Sao Hỏa trong thời gian dài.
Câu 3: Mars Odyssey (phóng 2001) giữ kỷ lục gì về công nghệ quỹ đạo, và sứ mệnh chính của nó là gì?
A. Kỷ lục chụp ảnh núi lửa cao 12 dặm nhô qua mây lúc bình minh.
B. Nghiên cứu tầng khí quyển trên và tương tác với gió mặt trời.
C. Tìm kiếm bằng chứng nước tồn tại lâu dài trên bề mặt hành tinh.
D. Nghiên cứu mây, sương mù, sương giá và lập bản đồ đá bề mặt cho hạ cánh an toàn.
Giải thích:
Mars Odyssey (phóng 2001) giữ kỷ lục sứ mệnh hoạt động liên tục lâu nhất quanh hành tinh khác Trái Đất, với sứ mệnh công nghệ nghiên cứu mây, sương mù, sương giá và lập bản đồ đá bề mặt để làm cho các lần hạ cánh Sao Hỏa tương lai an toàn hơn, như hình ảnh núi lửa Arsia Mons cao 12 dặm nhô qua mây lúc bình minh đầu năm nay. Tàu vẫn hoạt động cùng Mars Reconnaissance Orbiter, trong khi Maven ngừng giao tiếp ngày 6/12/2025 dẫn đến điều tra.
Đáp án đúng là: D. Nghiên cứu mây, sương mù, sương giá và lập bản đồ đá bề mặt cho hạ cánh an toàn.
Minh Anh
