Theo đề án chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2025 của TP Hà Nội, số đơn vị hành chính cấp xã của TP Hà Nội sẽ là 518 đơn vị, giảm 61 đơn vị so với trước khi sắp xếp.
Trong đó, thành phố đề nghị không sắp xếp các đơn vị hành chính đối với quận Hoàn Kiếm. Nguyên nhân là bởi quận Hoàn Kiếm là trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế và văn hóa của thành phố Hà Nội, có bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa gắn với sự hình thành của thành Đại La, Thăng Long, Đông Đô.
Ngoài ra, khu phố cổ gồm 10 phường của quận Hoàn Kiếm cũng có truyền thống lịch sử văn hóa lâu đời cần được bảo tồn, gìn giữ, gồm: Hàng Đào, Hàng Bạc, Hàng Gai, Hàng Bồ, Hàng Bông, Hàng Buồm, Hàng Mã, Cửa Đông, Đồng Xuân, Lý Thái Tổ. Các phường này còn gắn với lịch sử lâu đời 36 phố phường, có 5 cửa ô của Hà Nội từ đầu thế kỷ 20.
Từ năm 1995, Trung ương và thành phố đã phê duyệt 4 đề án quy hoạch dành riêng cho khu vực này. Do đó, nếu thực hiện sắp xếp quận sẽ mất đi các giá trị lịch sử văn hóa, truyền thống và quá trình hình thành đô thị văn hóa lâu đời của Thăng Long - Hà Nội, đồng thời sẽ ảnh hưởng tới hiệu quả phát triển kinh tế - xã hội của thành phố trong thời gian tới.
Bên cạnh việc thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, TP Hà Nội hiện đang thực hiện nhiệm vụ “ Phấn đấu đến năm 2025 có ít nhất 3-5 huyện và đến năm 2030 có thêm 1-2 huyện phát triển thành quận”, xây dựng đồng thời các dự án.
Theo đó, HĐND TP Hà Nội tán thành chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã thuộc 20 quận, huyện, thị xã trên địa bàn. Số lượng đơn vị hành chính cấp xã giảm sau khi sắp xếp là 61 đơn vị, gồm 46 xã, 5 phường. Từ sau năm 2025, cả Hà Nội chỉ còn lại 518 xã, phường, thị trấn.
Nội dung đề án cũng thể hiện, từ nay đến năm 2025, Hà Nội phấn đấu đưa huyện Đông Anh và Gia Lâm lên quận. Ngoài ra, TP. Hà Nội còn đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ đưa các huyện Thanh Trì, Hoài Đức và Đan Phượng lên quận.
Được biết, huyện Đông Anh và huyện Gia Lâm cơ bản đã hoàn thành các chỉ tiêu và đủ điều kiện theo tiêu chuẩn tối thiểu quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Sở Xây dựng, Sở Quy hoạch Kiến trúc đang phối hợp với hai huyện để hoàn thiện hồ sơ theo yêu cầu của Bộ Xây dựng.
Tình hình kinh tế
Để đảm bảo và bổ trợ cho tiến trình lên quận, huyện Đông Anh và huyện Gia Lâm nỗ lực hoàn thành chỉ tiêu về kinh tế và đạt được những thành tựu nổi bật.
Cụ thể, năm 2023, nền kinh tế trên địa bàn huyện Đông Anh vẫn duy trì ở tốc độ tăng trưởng ở mức cao, tăng 9,4%, cao hơn mức tăng trưởng bình quân trên địa bàn Hà Nội và cả nước. Cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch đúng hướng với tỷ trọng ngành công nghiệp - xây dựng chiếm 88%, thương mại - dịch vụ chiếm 10,8% và nông nghiệp chiếm 1,2%.
Trong tương lai, Đông Anh sẽ là địa phương quy tụ nhiều đại dự án của cả nước. Tầm nhìn đến năm 2030 trở thành trung tâm công nghiệp công nghệ cao, dịch vụ tài chính thương mại và giao dịch quốc tế phía Bắc sông Hồng, đóng vai trò là động lực phát triển ở phía Bắc của thủ đô Hà Nội.
Bên cạnh đó, huyện Gia Lâm cũng tập trung phát triển kinh tế và đạt được nhiều kết quả tích cực. Năm 2023, cơ cấu kinh tế huyện chuyển dịch đúng hướng, giá trị sản xuất các ngành kinh tế chủ yếu do huyện quản lý ước tăng 10,02% so với cùng kỳ năm 2022.
Trong đó, giá trị sản xuất các ngành kinh tế chủ yếu do huyện quản lý ước tăng 10,2% so với năm 2022. Cơ cấu kinh tế dịch chuyển theo hướng tích cực. Thu nhập bình quân đầu người đạt 75,8 triệu đồng/ người/ năm.
Ngoài ra, TP Hà Nội còn đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ đưa các huyện Thanh Trì, Hoài Đức và Đan Phượng lên quận. Hiện nay, các đơn vị chức năng của thành phố đang triển khai các bước xây dựng đề án thành lập quận và phường của 3 huyện này.
Về kết quả thực hiện đề án lên quận, các huyện đã đạt tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số của đơn vị hành chính. Tuy nhiên, 3 huyện này chưa đạt tiêu chí xã thành phường.
Mặc dù, các tiêu chí thuộc nhóm "cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội" và "hệ thống cơ sở hạ tầng đô thị" đều chưa đạt 100%, chưa hoàn thành đánh giá. Tuy nhiên, các tỉnh vẫn đạt được những thành tựu nhất định về kinh tế.
Trong năm qua, huyện Thanh Trì đã hoàn thành và hoàn thành vượt mức 20/20 chỉ tiêu kinh tế - văn hóa - xã hội. Tổng giá trị sản xuất ước đạt trên 16.710 tỷ đồng, tăng 14% so với cùng kỳ; ngân sách Nhà nước ước thực hiện 2.404,6 tỷ đồng, đạt 100,2% dự toán giao, tăng 9,7% so với cùng kỳ; chi ngân sách ước thực hiện 2.063,8 tỷ đồng, đạt 97,7% dự toán sau điều chỉnh.
Tại huyện Hoài Đức, theo báo cáo của Ủy ban nhân dân huyện về phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, huyện đã hoàn thành vượt mức 17/19 chỉ tiêu - xã hội; tổng giá trị sản xuất ước thực hiện 31.260 tỷ đồng, đạt 100,16% kế hoạch năm. Tổng thu ngân sách trên địa bàn thực hiện 2.074 tỷ, đạt 87,7% dự toán Thành phố và Nghị quyết Hội đồng nhân dân huyện giao, tăng 20,6% so với cùng kỳ.
Với tổng giá trị sản xuất của ước thực hiện 19.150 tỷ đồng, đạt 100,06% kế hoạch. Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện ước thực hiện 1.565 tỷ đồng, đạt 108,3% so với dự án Thành phố giao. Huyện Đan Phượng phấn đấu trong năm 2024, tổng giá trị sản xuất đạt 21.494 tỷ đồng, hoàn thành tốt các nhiệm vụ, chỉ tiêu, phấn đấu đến năm 2030 hoàn thành các tiêu chí chưa đạt trong thực hiện Đề án xây dựng huyện Đan Phượng thành quận.
Trong quá trình triển khai, Chủ tịch UBND Thành phố Trần Sỹ Thanh lưu ý, phải bảo đảm thực hiện đúng quy định, không chạy theo thành tích. Các huyện cần tích cực hỗ trợ sản xuất kinh doanh, góp phần tạo nguồn thu bền vững; tăng cường nguồn thu tại các xã, khuyến khích sự chủ động, năng động, sáng tạo của đội ngũ cán bộ cơ sở...
Đối với 2 huyện Đông Anh và Gia Lâm, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội yêu cầu tiến độ hoàn thiện hồ sơ lên quận phải bảo đảm đúng quy trình, gắn trách nhiệm người đứng đầu và huy động cả hệ thống chính trị, coi đây là nhiệm vụ ưu tiên của các địa phương trong năm 2024.