Hiện chưa rõ động cơ của tay súng Ryan Routh (58 tuổi), khi tìm cách ám sát cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Đây là lần thứ 2 ông Trump bị ám sát hụt. Lần đầu tiên xảy ra khi ông đang vận động tranh cử ở Pennsylvania. Điều này làm dấy lên lo ngại về sự an toàn của ứng viên Tổng thống đảng Cộng hòa khi ngày bầu cử đang đến gần.
Thảm kịch được ngăn chặn như thế nào?
Reuters dẫn hồ sơ của cơ quan an ninh cho thấy, điện thoại của Ryan Routh, nghi phạm vụ ám sát hụt cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, được định vị tại khu vực Sân Golf Quốc tế Trump (Florida) từ 1h59 ngày 15/9, nghĩa là gần 12 giờ đồng hồ trước khi hắn bị phát hiện.
Theo Quyền Giám đốc Cơ quan Mật vụ Mỹ Ronald Rowe, chuyến đi của ông Trump tới sân golf này không được công bố, song chưa rõ vì sao nghi phạm biết cựu Tổng thống sẽ đến đây và quyết định mai phục.
Khu vực xảy ra vụ nổ súng giữa nghi phạm Ryan Routh và mật vụ Mỹ.
Đến đầu giờ chiều cùng ngày, khi rà soát an ninh tại sân golf, một đặc vụ phát hiện một nòng súng thò ra từ bụi cây bên ngoài hàng rào, cách ông Trump chỉ 300-500m. Mật vụ đã nổ súng và tay súng bỏ chạy khỏi hiện trường trên một ô tô màu đen đeo biển số giả. Không lâu sau đó, nghi phạm bị bắt khi đang di chuyển cách sân golf khoảng 70 km.
Cảnh sát cũng tìm thấy một khẩu súng trường tấn công đã nạp đạn có ống ngắm, một máy ảnh kỹ thuật số và một túi chứa thức ăn bị bỏ lại bên hàng rào.
Khu vực xảy ra vụ việc được bao quanh bởi những bụi cây rậm rạp – một cơn ác mộng thực sự của cơ quan an ninh – và điều đó cho phép nghi phạm ám sát có thể núp ở rìa sân golf mà gần như không bị phát hiện. Các đặc vụ liên bang tiết lộ rằng ngoài khẩu súng trường kiểu AK-47 và ống ngắm, nghi phạm còn có hai ba lô cũng như một thiết bị quay phim GoPro, mà ông Bradshaw cho biết nó chỉ ra rằng hắn ta có ý định tự ghi lại hành động của mình.
Theo William Snyder, cảnh sát trưởng hạt Martin lân cận, khi việc bắt giữ được thực hiện, nghi phạm lúc này không có vũ khí và có vẻ "tương đối bình tĩnh, không biểu lộ nhiều cảm xúc".
Nghi phạm Ryan Routh đã được đưa ra tòa ở West Palm Beach và bị cáo buộc 2 tội danh gồm sở hữu súng khi đã có tiền án và sở hữu súng với số seri bị xóa. Routh có thể bị cáo buộc thêm các tội danh khác nữa.
Nghi phạm Ryan Routh thời điểm bị bắt.
Phản ứng của các bên
Ba nhân vật cấp cao của đảng Dân chủ là Phó tổng thống Kamala Harris, Thống đốc Minnesota Tim Walz (tức ứng viên tranh cử phó tổng thống) và Tổng thống Joe Biden đều bày tỏ sự nhẹ nhõm khi biết tin ông Trump đã an toàn và người đàn ông bị nghi vấn là mưu sát cựu tổng thống đã bị bắt.
“Tôi rất vui vì ông ấy (Trump) đã an toàn”, bà Harris viết trên mạng xã hội. “Bạo lực không được dung thứ tại Mỹ”.
Vào chiều 15/9 (giờ địa phương), chỉ ít lâu sau tình huống nghi là ám sát hụt, ông Trump đã gửi đi một email gây quỹ với nội dung: “Tôi khoẻ và an toàn”.
“Tôi sẽ không bao giờ đầu hàng”, ông Trump viết trong email.
Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson, sau khi đến thăm ông Trump tại khu nghỉ mát Mar-a-Lago của cựu tổng thống vào ngày 15/9, cũng cho rằng ứng viên đảng Cộng hoà được che chở bởi thần linh và ủng hộ tuyên bố rằng ông Trump không thể bị đánh bại.
“Không có nhà lãnh đạo nào trong lịch sử Mỹ từng sống sót sau nhiều đợt tấn công mà vẫn kiên cường và mạnh mẽ như ông Trump”, ông Johnson nói. “Không gì có thể ngăn cản được ông ấy”.
Ông Biden và bà Harris "thở phào" khi biết ông Trump an toàn.
Cơ quan Mật vụ bị nghi ngờ khả năng
Sự việc ông Trump bị ám sát hụt tại Florida xảy ra chỉ một thời gian ngắn sau vụ ông bị tấn công bằng súng khi đang vận động tranh cử ở Pennsylvania hôm 13/7, làm dấy lên câu hỏi về an ninh cho cựu lãnh đạo cũng như ứng viên tổng thống Mỹ.
Cảnh sát trưởng Bradshaw nói rằng toàn bộ sân golf sẽ được lực lượng thực thi pháp luật bảo vệ nếu ông Trump là tổng thống đương nhiệm, nhưng vì ông không còn là tổng thống nữa nên “an ninh chỉ giới hạn ở những khu vực mà Mật vụ cho là cần thiết”.
“Mật vụ đã làm chính xác những gì họ nên làm, họ đã cung cấp chính xác những gì cần bảo vệ và mật vụ đã hoàn thành nhiệm vụ một cách tuyệt vời” - ông Bradshaw nói.
Theo truyền thông Mỹ, các cựu tổng thống và vợ/chồng của họ được Mật vụ Mỹ bảo vệ trọn đời, nhưng mức độ an ninh tùy thuộc vào mức độ của mối đe dọa, trong đó mức độ nghiêm trọng nhất thường là ngay sau khi rời nhiệm sở.
Mật vụ Mỹ bị nghi ngờ về trình đồ nghiệp vụ.
Sau vụ ông Trump bị ám sát hụt hồi tháng 7, Mật vụ Mỹ đã tăng cường an ninh cho cựu tổng thống. Tuy nhiên, sau vụ việc lần này, các thành viên Quốc hội từ cả hai đảng đang gây sức ép để ông Trump được tăng cường bảo vệ hơn nữa, theo trang tin Axios.
Hạ nghị sĩ Ritchie Torres của đảng Dân chủ và Hạ nghị sĩ Mike Lawler của đảng Cộng hòa đã đề xuất dự luật nhằm tăng cường sự bảo vệ của Cơ quan Mật vụ đối với Tổng thống Joe Biden, cựu Tổng thống Trump và ứng cử viên độc lập Robert F. Kennedy Jr.
Hạ nghị sĩ Nicole Malliotakis cho rằng sự bảo vệ dành cho ông Trump “nên có cùng mức độ an ninh như tổng thống đương nhiệm”. Trong khi đó, hạ nghị sĩ Elise Stefanik đặt câu hỏi rằng tại sao kẻ ám sát có thể tiếp cận ông Trump ở cự ly gần như vậy.
Nga lên tiếng
Khi được hỏi về tuyên bố của Cục Điều tra Liên bang (FBI) Mỹ về vụ ám sát cựu Tổng thống Donald Trump, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 16/9 cho biết mối liên hệ giữa Ukraine với nghi phạm trong vụ ám sát cho thấy đừng "đùa với lửa" vì sẽ phải chịu hậu quả.
"Chúng tôi không phải là người cần suy nghĩ, mà chính các cơ quan tình báo Mỹ mới là người cần suy nghĩ. Trong mọi trường hợp, đùa với lửa sẽ phải chịu hậu quả", ông Peskov nói.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov lên tiếng về vụ ám sát hụt ông Trump.
Theo truyền thông Mỹ, nghi phạm được cho là người ủng hộ Ukraine. Năm 2022, nghi phạm đăng tải một loạt bài viết trên mạng xã hội X. Một trong những bài viết đó nói người đàn ông này sẵn sàng chiến đấu cho Ukraine trong cuộc xung đột với Nga.
Cuối năm 2022, Routh sử dụng tài khoản Facebook cá nhân để kêu gọi người ngoại quốc tham gia vào cuộc chiến ở Ukraine. Ông nhắm đến những lính nghĩa vụ Afghanistan và tự coi mình là người liên lạc không chính thức cho Ukraine.
Con trai của nghi phạm cho hay, Routh đã tới Ukraine với vai trò tình nguyện viên hỗ trợ nhân đạo cho quân đội Ukraine trong cuộc xung đột với Nga. Con trai cũng cho biết cha mình là người chu đáo, thật thà và chăm chỉ.
Hiện chưa rõ kế hoạch ám sát nhằm vào ông Trump của Routh có liên quan đến tư tưởng ủng hộ Ukraine hay không.
Bản thân ông Trump nhiều lần chỉ trích việc Mỹ chi quá nhiều tiền viện trợ cho Ukraine. Ông từng đề xuất ý tưởng viện trợ cho Ukraine dưới dạng khoản vay.
