Tổng thống Zelensky ra tuyên bố bất ngờ khi bị Mỹ "đòi nợ" hơn 120 tỷ USD viện trợ

Mỹ quyết đòi Ukraine trả lại toàn bộ viện trợ

Mới đây, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa một điều khoản vào thỏa thuận về tài nguyên khoáng sản với Ukraine, theo đó buộc Kiev phải hoàn trả toàn bộ số tiền viện trợ Mỹ đã cung cấp cho nước này kể từ khi xung đột nổ ra vào năm 2022 và thậm chí kèm theo cả lãi suất.

Theo Euro Integration, bản dự thảo thỏa thuận nêu rõ Ukraine phải hoàn trả cho Mỹ mọi khoản viện trợ - bao gồm viện trợ ngân sách, quân sự và nhân đạo - đã được Washington cung cấp kể từ năm 2022. Tổng số tiền viện trợ Ukraine phải trả ước tính là 123 tỷ USD. Phần lớn số tiền này được phân bổ cho hỗ trợ quân sự, bao gồm các đơn đặt hàng vũ khí từ các nhà sản xuất Mỹ, một phần vũ khí trong kho dự trữ của Lầu Năm Góc

Tổng số tiền này sẽ được chỉ định là "khoản đóng góp ban đầu của DFC - Tập đoàn Tài chính phát triển quốc tế Mỹ" cho Quỹ được thành lập để quản lý doanh thu từ tài nguyên khoáng sản của Ukraine. DFC là cơ quan chính phủ Mỹ chuyên hỗ trợ đầu tư vào các dự án phát triển ở nước ngoài, bao gồm cơ sở hạ tầng, năng lượng và tài nguyên thiên nhiên.

Như vậy, nói cách khác, Ukraine sẽ phải hoàn trả khoản tiền 123 tỷ USD dưới danh nghĩa đóng góp ban đầu cho Quỹ.

Dự thảo thỏa thuận quy định rằng, Ukraine phải chuyển đổi doanh thu của Quỹ sang đồng USD Mỹ và chuyển chúng vào các tài khoản mà Washington theo yêu cầu. Nếu phát sinh bất kỳ chi phí nào, Ukraine cũng sẽ phải tự chi trả, cân đối.

Dự thảo thỏa thuận này cũng cho phép Quỹ tái đầu tư một phần doanh thu vào các dự án tại Ukraine và nhận 50% lợi nhuận trong tương lai của Ukraine từ các khoản đầu tư này.

Ngoài ra, thỏa thuận yêu cầu Ukraine phải trả "khoản nợ" này đúng hạn. Thỏa thuận quy định mức tăng hàng năm là 4%, nghĩa là thời gian trả nợ càng chậm thì Ukraine càng nợ nhiều. 

Ukraine ra "tối hậu thư"

Ngày 28/3, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố Kiev chưa sẵn sàng công nhận viện trợ quân sự của Mỹ trong những năm gần đây là khoản nợ trong khuôn khổ thỏa thuận về tài nguyên khoáng sản.

Ông Zelensky nhấn mạnh, các thỏa hiệp chính với phía Mỹ đã được nêu trong một thỏa thuận khung, nhưng không được ký kết vào cuối tháng 2. Vào thời điểm đó, các bên đã loại trừ khả năng Ukraine sẽ trả lại cho Mỹ khoản viện trợ đã cung cấp hơn 3 năm qua.

"Chúng tôi sẽ không nhận nợ, như tôi đã nói. Đây là những điều hoàn toàn rõ ràng. Ít nhất thì chúng ta đang nói về các khoản viện trợ trong quá khứ", ông Zelensky nói.

Vị tổng thống cho biết Ukraine sẵn sàng hoàn trả cho Mỹ các khoản viện trợ trong tương lai nếu chính quyền Tổng thống Donald Trump cung cấp.

"Nếu có bất kỳ triển vọng nào về các khoản viện trợ mới, Mỹ chắc chắn có thể đặt ra một số điều kiện nhất định. Chúng tôi hiểu họ sẽ không làm bất cứ điều gì cho chúng tôi miễn phí. Họ tuyên bố chính thức như vậy", nhà lãnh đạo Ukraine nêu rõ.

Ông Zelensky nhấn mạnh thêm, Ukraine sẽ không ký thỏa thuận về tài nguyên khoáng sản với Mỹ nếu điều này cản trở Ukraine gia nhập EU.

"Hiến pháp Ukraine nêu rõ rằng lộ trình của chúng tôi là hướng tới EU… Có những cải cách rất quan trọng và các bước tương ứng. Không có gì có thể đe dọa việc Ukraine gia nhập EU", ông nói.  "Điều này rất quan trọng, phía Ukraine, cụ thể là Nội các Bộ trưởng Ukraine và Văn phòng Tổng thống, đã chính thức nhận được một công hàm có bản dự thảo hoặc các đề xuất từ Mỹ vào hôm nay".